هزینه راه اندازی یک هکتار گلخانه؛ ۱۵میلیارد تومان! | هدررفت منابع آبی؛ پیامد عدم توسعه گلخانه ها

بازار؛ یاسمین بلوردی: با توجه به بحران کم آبی که در کشور وجود دارد کارشناسان بسیاری بر توسعه کشت های گلخانه ای در کشور تاکید دارند و معتقدند انتقال کشت های فضای باز به خصوص در حوزه سبزیجات و صیفی جات به محیط های گلخانه ای در این مسیر کمک کننده است. به ویژه اینکه در فضای گلخانه ای تبخیر آب کمتر از فضای باز است و از سوی دیگر کنترل آفات و بیماری ها نیز راحت تر از محیط های باز سنتی است. این در شرایطی است که در فضای گلخانه ای آسیب های ناشی از بلایای طبیعی به خصوص گرما زدگی و سرمازدگی نیز به مراتب کمتر از کشت های فضای باز است که این خود در راستای اهداف تامین امنیت غذایی کشورها بسیار کمک کننده است.

رئیس انجمن گلخانه داران کشور: هزینه راه اندازی گلخانه نسبت به ۳ سال قبل به شدت افزایش یافته به طوری که پیش از این هزینه راه اندازی یک هکتار گلخانه ۵ میلیارد تومان بود و الان به ۱۵ میلیارد تومان رسیده است

با این وجود فعالان بخش گلخانه ای در این مسیر با چالش های بسیاری مواجه هستند؛ اگرچه برخی معتقدند اصلی ترین چالشی که مانع توسعه می شود در واقع بالا بودن هزینه های تاسیس و راه اندازی گلخانه ها است. به این معنا که علیرغم اینکه بخش قابل توجهی از تجهیزات و سازه های گلخانه ای محصول داخل است اما نسبت به سالهای قبل از نظر قیمتی رشد قبل توجهی داشته است و این امر نه تنها هزینه های تولید را بالا برده بلکه راه اندازی و یا توسعه گلخانه ها را نیز برای فعالان بخش سخت کرده است و به عبارتی دیگر صرفه اقتصادی ندارد.

افزایش ۳ برابری هزینه راه اندازی یک هکتار گلخانه

محمد بلاغی، رئیس انجمن گلخانه داران کشور در خصوص افزایش قیمت تجهیزات و سازه های گلخانه ای در گفتگو با بازار می گوید: نسبت به سال قبل افزایش تاسیس و تجهیزات گلخانه ای چندان زیاد نبوده اما نسبت به ۳ تا ۴ سال گذشته بسیار زیاد بوده است. به عنوان مثال در بحث پوشش های پلاستیکی که کارخانجات تولید کننده از پتروشیمی خرید می کنند، پلیمر خرید می کنند که این پلیمرها را به نرخ روز دلار خرید می کنند، در نتیجه افزایش قیمت‌ بسیار زیادی دارد.

بلاغی افزود: قبلاً برای احداث یک هکتار گلخانه ۵ میلیارد تومان هزینه می کردیم اما الان تاسیس و راه اندازی یک هکتار ۱۵ میلیارد تومان تمام می‌ شود. در نتیجه اصلا مقرون به صرفه نیست ۱۵ میلیارد تومان را سرمایه گذاری کنید برای یک هکتار آن هم در شرایطی که طی دو سال اخیر هیچگونه تسهیلاتی هم دولت به گلخانه داران و با هدف توسعه پرداخت نکرده است.

از اصلی ترین تبعات عدم توسعه گلخانه ها، از دست دادن منابع آبی کشور است

بلاغی در پاسخ به این سوال که عدم تمایل به توسعه و یا تاسیس گلخانه ها چه تبعاتی برای بخش کشاورزی می تواند در پی داشته باشد می گوید: اصلی ترین تبعاتی که برای ما دارد در واقع در مورد از دست دادن منابع آبی کشور است. همانطور که می دانید سال گذشته در جلسه هیئت دولت مصوب شد گلخانه های کشور به ۱۵۰ هزار هکتار توسعه یابد آن هم با این هدف که اراضی که در فضای باز تحت کشت محصولات صیفی است را به سمت کشت کالاهای اساسی ببرند.

وی ادامه داد: این امر در حد یک پیشنهاد در هیات دولت مطرح شد و رئیس جمهور هم دستور داد اما به دلیل اینکه منابع تسهیلاتی وجود نداشت فعلا در حد همان ایده و پیشنهاد مانده است و عملیاتی نشده است.

رئیس انجمن گلخانه داران کشور گفت: در حوزه صادراتی محصولات گلخانه ای نیز بهره برداران در طی سالهای اخیر در حوزه اوراسیا و حوزه CIS کار می کنند و هنوز ادامه داد اگرچه در حوزه تولید محصولات گلخانه ای در سایر کشورها رشد می کنند و به سرعت جلو می روند اما ما متوقف هستیم.

وی ادامه داد: با این تفاسیر سایر کشورها به دلیل رشد در تولید محصولات گلخانه ای به تدریج محصولات بیشتری در بازارهای صادراتی ارائه می دهند و در حالی که الان ما چهارمین یا پنجمین کشور صادر کننده از نظر حجم محصولات گلخانه ای به روسیه هستیم با توسعه تولیدات دیگر کشورها قطعا از نظر جایگاهی نزول خواهیم کرد. در نتیجه عدم توسعه گلخانه های به دلیل گرانی ها بر بازارهای صادراتی هم اثرگذار خواهد بود.

بلاغی در خصوص مبادلاتی که با روسیه داریم گفت: در واقع قبل از ما کشورهایی همچون ترکیه، چین و اسپانیا بیشترین صادرات را به روسیه دارند و در چند سال اخیر هم در بحث صادرات فلفل دلمه رنگی توانسته ایم جایگاه خوبی در در کشورهای CIS پیدا کنیم. کما اینکه اگر معضلات ترانزینتی و ترخیص کالا را از پایانه آستارا رفع کنند می توانیم باز هم جایگاه را بالاتر بیاوریم.

افزایش ۴ برابری قیمت کود نیترات کلسیم ظرف یک سال

محمد زیبایی یکی دیگر از فعالان بخش گلخانه ای در خصوص افزایش هزینه های تاسیس و راه اندازی گلخانه ها در گفتگو با بازار می گوید: هزینه ها به شدت بالا رفته به طوری که سال گذشته احداث هر متر گلخانه حدود ۴۰۰ میلیون تومان هزینه داشت و الان به بیش از ۶۰۰ میلیون تومان رسیده است. در واقع از سال قبل تا الان تا ۵۰ درصد درصد رشد تورمی داشته است.

زیبایی افزود: از سوی دیگر در حوزه تامین کود و سموم نیز این رشد قیمتی بسیار زیاده بوده است به عنوان مثال سال گذشته قیمت کود نیترات کلسیم کیلویی ۱۸ هزار تومان بود و امسال به ۶۵ هزار تومان رسیده است. یعنی ظرف یکسال ۳ تا ۴ برابر شده است.

زیبایی، گلخانه دار: هزینه های گلخانه داران در همه بخشها از تاسیس و راه اندازی گرفته تا کود و سم و غیره به شدت افزایش یافته و این گرانی ها موجب می شود تولید کننده از نیروی کار یا کیفیت بزند تا بتواند در بازار باقی بماند

وی خاطر نشان کرد: در خصوص سازه ها و تجهیزات نکته جالب توجه این است که به عنوان مثال آهنی که در داخل تولید می‌ شود دائما در حال افزایش قیمت است در حالی که بر خلاف بسیاری از مواد اولیه با دلار نوسان نمی کند. اما این گرانی ها موجب می شود درآمد من تولید کننده کم شود و در ادامه به اجبار از نیروی کاری و کیفیت می زنیم.

این گلخانه دار تصریح کرد: مساله اینجا است که در مورد محصولات گلخانه ای همچون صیفی جات، این گرانی ها موجب می شود بر فرض سم و کود بی کیفیت چینی یا ایرانی مصرف شود که دوره ماندگاری بالایی حتی ۲۷ تا ۲۹ روز دارد. این امر نیز موجب می شود با باقی مانده سموم در محصولات گلخانه ای مواجه شویم که بر سلامت جامعه و بازارهای صادراتی نیز اثرگذار است.

وی خاطر نشان کرد: این در حالی است که سموم باکیفیت با دوره پایداری یک ساعت نیز داریم که یک ساعت پس از مصرف می توان محصول را چید و مصرف کرد. اما وقتی گرانی در همه بخش ها از سازه ها و تجهیزات گرفته تا سموم و کود وجود دارد قطعا گلخانه دار هم توان مالی ندارد و به اجبار از کیفیت محصولات مصرفی می زند تا هزینه ها را پوشش بدهد.

قیمت محصولات گلخانه ای متناسب با هزینه های تولید بالا نمی رود

علیرضا رفیعی یکی دیگر از افراد فعال در حوزه گلخانه ها است که با تایید گران بودن هزینه های تولید به بازار می گوید: کلیه مواد اولیه، تجهیزات و سازه های مصرفی در بخش گلخانه ها افزایش قیمت داشته است. به طوری که به عنوان مثال پلاستیک که مورد مصرف در این حوزه است و به دلیل قرار گرفتن در معرض سرما و گرما دچار پوسیدگی می شود و متعاقبا بایستی تعویض گردد، نوسانات قیمتی زیاد دارد.

رفیعی، تولید کننده محصولات گلخانه ای: محصولات گلخانه ای غالبا صادرات محور است اما آنطور که شایسته است از سوی سازمان ها و ارگان های مربوطه شرایط حضور در بازارهای خارجی فراهم نشده و گاهی مواقع به دلیل باقی مانده سموم بازار صادراتی را از دست می دهیم

این گلخانه دار معتقد است افزایش قیمت مواد اولیه مصرفی در این بخش موجب می شود هزینه های مازادی بر گلخانه داران تحمیل شود به خصوص اینکه قیمت محصولات گلخانه ای تولیدی ما متناسب با بالا رفتن هزینه های تولید افزایش قیمت ندارد.

او می گوید: در واقع بازار و فروش محصولات گلخانه ای خود چالش دیگری است که با آن مواجه هستیم؛ به این معنا که همانطور که می دانید محصولات گلخانه ای غالبا صادرات محور هستند اما آنچنان که انتظار می رود برای راه یابی این محصولات به بازارهای خارجی از سوی ارگانها و سازمان های مربوطه اقدام نمی شود.

رفیعی ادامه داد: از سوی دیگر ما در حوزه صادرات گاهی مواقع با مانعی به نام باقی مانده سموم مواجه هستیم که بایستی از طریق سازمان های ذیربط فکری برای این مساله شود تا اگر بازار جدیدی به دست نمی آوریم حداقل بازارهای قدیمی را از دست ندهیم.