بازار؛ گروه استانها: کاهش بارندگی و خشک‌سالی‌ها سبب شده زنگ هشدار جدی برای شهرستان قوچان همانند دیگر مناطق به صدا درآید به‌طوری‌که میزان دبی مجاز بهره‌برداری از چاه‌ها ۴۱۲ لیتر بر ثانیه بوده که در حال حاضر به ۲۲۰ لیتر در ثانیه کاهش‌یافته است .
کمبود آب در این شهرستان تبعات غیر قابل جبرانی را در اقتصاد و معیشت مردم بر جای گذاشته است چنانچه که در طی دو سال اخیر به دلیل کاهش منابع آبی عملکرد مزارع گندم از ۲ تن محصول در هر هکتار به رقم نیم تن رسیده است!
خشکسالی و کاهش سطح منابع آبی متاسفانه هر روز بر عطش روستائیان این شهرستان می افزاید تا آنجا که تعداد روستاهای نیازمند آبرسانی با تانکر هم چنان رو به افزایش است و به دلیل محدودیت کشت ناشی از کمبود آب معیشت روستائیان و عشایر به مخاطره افتاده است.
از آن جا که شهرستان قوچان در دشت ممنوعه بحرانی قرار دارد و با کمبود آب مواجه است لذا این کمبود حتی مانع توسعه صنایع نیز شده است و از آن جا صنایع این شهرستان با کمبود آب تولید هستند لذا توسعه صنایع نیز با محدودیت همراه شده است.
برای تحلیل و بررسی مشکل کم‌آبی و اقدامات انجام‌گرفته شرکت آب و فاضلاب استان خراسان رضوی در حوزه قوچان با مهدی جهان طلب معاون بهره‌برداری و توسعه آبفا خراسان رضوی به گفت‌وگو نشستیم.
* وضعیت تأمین آب با توجه به کاهش بارش‌ها امسال در شهرستان قوچان چگونه است؟
کاهش بارندگی ها باعث افت شدید آبدهی تمامی چاه‌ها و منابع و تحلیل آب ذخیره سد تبارک گردیده که این موضوع مشکلات فراوانی در حوزه تأمین آب برای آب و فاضلاب ایجاد کرده است.
در این راستا باید عنوان کرد دبی مجاز بهره‌برداری از چاه‌ها ۴۱۲ لیتر در ثانیه بوده که در حال حاضر دبی بهره‌برداری به ۲۲۰ لیتر در ثانیه کاهش‌یافته است.
* آیا وارد فاز بحرانی شدیم؟
بله از چند سال قبل به دلیل خشک‌سالی‌ها و کاهش بارندگی و نزولات آسمانی دچار بحران کم‌آبی هستیم و هم‌اکنون قوچان در لیست شهرستان‌های دارای تنش آبی بالا قرار دارد.
* آب شهر قوچان از چند چاه تأمین می‌شود؟
از ۲۵ حلقه چاه یک‌رشته قنات و بخشی هم از سد تبارک تأمین می‌شود.
از چند سال قبل به دلیل خشک‌سالی‌ها و کاهش بارندگی و نزولات آسمانی دچار بحران کم‌آبی هستیم و هم‌اکنون قوچان در لیست شهرستان‌های دارای تنش آبی بالا قرار دارد
* مصرف شهروندان چقدر است و چقدر کسری داریم؟
میزان تولید و استحصال آب در قوچان ۳۵۰ لیتر در ثانیه میانگین است که در اوج مصرف به ۴۵۰ لیتر در ثانیه می‌رسد این میزان آب از ۲۲ حلقه چاه و هم چنین سد تبارک تأمین می‌شود که در اوج مصرف حدود ۱۵۰ لیتر بر ثانیه کسری وجود دارد.
* پس می توان گفت که قوچان هم در فهرست تنش آبی قرار دارد؟
بله از چند سال قبل به دلیل خشک‌سالی‌ها و کاهش بارندگی و نزولات آسمانی دچار بحران کم‌آبی هستیم و هم‌اکنون در لیست شهرستان‌های دارای تنش آبی بالا قرار داریم.
* چند روستا با تانکر آبرسانی می‌شوند؟
در ۵۸ روستا شهرستان با تنش آبی مواجه هستیم که به‌صورت آبرسانی با تانکر سیار بخشی از کمبود آب شرب روستاها تأمین می‌گردد و همچنین با نوبت‌بندی و تنظیم شیرفلکه بخشی از کمبود جبران می‌گیرد.
* برنامه ای برای خروج از این بحران دارید؟
حفر چاه‌های عمیق و دستی برای تعدادی از روستاها و لایروبی، کف‌کشی و حفر گالری چاه‌های دستی موجود از راه‌های جلوگیری از بحران فعلی است.
* در این شرایط چه راهکار هایی را باید در پیش گرفت؟
در اولویت اول ترویج فرهنگ مصرف و آشنا کردن مردم با عوارض کم‌آبی ضروری است. در این راستا ترویج فرهنگ مصرف با استفاده از رسانه‌های ملی از قبیل تلویزیون رادیو و تهیه کلیپ‌های رعایت الگوی مصرف و انتشار در فضای مجازی۷ و هم چنین اطلاع‌رسانی عوارض مواجه با کمبود آب به دلیل عدم رعایت اصولی مصرف آب باید بیشتر مورد تبلیغ واقع گردد.
در همین راستا نسبت به اصلاح الگوی مصرف و انتشار فرهنگ مصرف در بین شهروندان و خانواده‌ها و برنامه‌ریزی جهت کمپین آب یاران در بین خانواده‌ها به‌ویژه بچه‌ها و نوجوانان اقدام شده است.
در گام دوم حفر چاه‌های عمیق برای تأمین آب شرب شهر و نیمه عمیق در روستاهای واقع در دشت مشهد و قوچان؛ حفر چاه‌های دستی برای روستاهای واقع در مناطق کوهستانی و دره‌ها و نیز لایروبی و کف شکنی چاه ها از دیگر اقداماتی است که فعلا برای عبور از بحران فعلی با جدیت دنبال می شود.
در واقع باید گفت بهینه سازی و مصرف درست در تمامی حوزه ها به ویژه حوزه کشاورزی که بیشترین مصرف را دارد باید در دستور کار قرار بگیرد به این معنا که برای استفاده از آب در این حوزه از فناوری های جدید در سیستم های آبیاری بهره گرفت و به طور کلی از هدر رفت آب جلوگیری کرد.
شرکت آب و فاضلاب استان خراسان رضوی ۹۸ شهر و ۲۹۳۰ روستا را در سطح استان تحت پوشش آب خدمت‌رسانی می‌کند اما هنوز تعداد زیادی از این روستاها در استان و شهرستان با تانکر آبرسانی می‌شود که در کنار اقدامات انجام‌گرفته نیاز است تا با مدیریت مصرف همگانی و شیوه صحیح از این مشکلات عبور کنیم.
نظر شما