تهمینه غمخوار؛ بازار: «احسان خاندوزی» وزیر امور اقتصادی و دارایی در چند روز گذشته برای شرکت در اجلاس سالیانه بانک توسعه اسلامی به جده سفر کرد؛ در حالی که این نخستین سفر وزیر ایران بعد از حصول توافق با عربستان بود. در حاشیه اجلاس بانک توسعه اسلامی، این مقام ایرانی در حضور خبرنگاران اعلام کرد که ایران و عربستان در مسیر تعاملات و مناسبات اقتصادی به جمع بندی خوبی خواهند رسید.
وی همچنین گفت : با توجه به اینکه سیاست دولت جدید ایران توسعه ارتباطات با همسایگان و کشورهای عربی است، ما از هر موضوعی که سبب روابط نزدیکتر با همسایگان و کشورهای عربی و توسعه این روابط به شکلی متمایز باشد، از جمله تحکیم روابط استقبال می کنیم.
در همین راستا و بر اساس اهمیت موضوع روابط ایران و عربستان، خبرنگار بازار گفتگویی با «مجید مهتدی» کارشناس مسائل بین الملل به ویژه سوریه انجام داده که در ادامه می خوانیم.
* با توجه به اینکه بر اساس صحبتهای وزیر اقتصاد ایران و عربستان در مسیر تعاملات و مناسبات اقتصادی به نتایج خوبی دست خواهند یافت، از دیدگاه شما راهکارهای توسعه روابط و مناسبات تجاری میان ایران و عربستان چیست؟
در درجه اول مجموعه های اقتصادی ما باید شناخت درستی نسبت به برنامه هایی که عربستان در حال انجام است، پیدا کند؛ در حالی که از طرفی به دنبال ایجاد کردن جو و فضایی خاص نباشد. ما سابقه جو ایجاد کردن و نگاه تبلیغاتی را در رابطه با کشورهای مختلف داشته ایم. در خصوص عربستان ما باید با تامل، درایت و شناخت کافی حرکت کرده و وارد این بازار شویم زیرا این بازاری نیست که هر کس بر اساس نظر خود عمل کند.
وزارت امور خارجه و معاونت اقتصادی باید زمینه های لازم در ایجاد شناخت برای بخش خصوصی در خصوص برنامه های عربستان را فراهم کند
در همین راستا، وزارت امور خارجه و معاونت اقتصادی باید زمینه های لازم در ایجاد شناخت برای بخش خصوصی در خصوص برنامه های عربستان را فراهم کند. در حال حاضر عربستان بر اساس برنامه زمان بندی و چشم انداز خود در حال پیشروی است، بنابراین ایران نباید آنگونه که به ذهنش می رسد، رفتار و عمل کند. حقیقت این است که برای عربستان، ایران یک تازه وارد محسوب می شود، در حالی که شرکتهای کشورهای دیگر مانند ترکیه در عربستان حضور داشته و هم اکنون نیز فعال هستند.
اگر در شرایط کنونی شرکتهای ایرانی قصد ورود به بازار این کشور را داشته باشند، باید قطعا با در نظر گرفتن برنامه های آنها به همراه مد نظر قرار دادن محدودیتهای خود، وارد کار شوند؛ ضمن اینکه موضوع تعدیل و اصلاح قوانین در ایران و عربستان نیز موضوعی مهم است. این موضوعات تا حدی زمان بر است اما این نیاز وجود دارد تا این شناختها حاصل شود که نتیجه درستی به دست آید.
آنچه که شواهد نشان می دهد گویی جو و فضایی در حال حاضر در حال شکل گیری است که مسابقه ای میان عده ای در بخش خصولتی ایجاد شده، در حالی که آنها قصد دارند تا سریعا اتاقهای مشترکی را ایجاد کرده و جریاناتی را بوجود آورند. در صورتی که باید ملی فکر کرد تا مانند بخشهای دیگری که قبلا ورود کرده ایم، با کندی و بی اثری در حد ایجاد یک تشکل عمل نکنیم.
عربستان دارای چشم اندازی تا سال ۲۰۳۰ متمرکز بر بحث اقتصاد و مبادلات تجاری است. قاعدتا باید بعید باشد که به بعد اقتصادی خود ۸۰ درصد اختصاص دهد، اما آنها در حال ایجاد زمینه هایی برای اقتصاد هستند که به قطب منطقه تبدیل شوند. به منظور رسیدن به این هدف، عربستان به کشورهایی مانند ایران نیاز دارد. ورود درست و حساب شده ایران به این کشور نیز با همکاری های مشترک می تواند جمهوری اسلامی را به قطب منطقه تبدیل کند.
ایران باید بر اساس برنامه ریزی درست و فرمول خاص وارد بازار عربستان شده و این حضور صرفا حضوری فرمالیته و سوری نباشد و تنها شرکتهایی که می توانند موثر عمل کنند وارد کار شوند
لذا، ایران باید بر اساس برنامه ریزی درست و فرمول خاص وارد بازار عربستان شده و این حضور صرفا حضوری فرمالیته و سوری نباشد و تنها شرکتهایی که می توانند موثر عمل کنند وارد کار شوند. باید این نکته را مد نظر قرار داد که عربستان مانند سوریه و عراق نیست، بلکه بر اساس پلن خاصی عمل می کند.
* چه زمینه هایی برای انجام فعالیتهای اقتصادی یعنی واردات و صادرات برای دو کشور وجود دارد؟
پس از شناخت از عربستان و رفع موانع، زمینه های انجام فعالیتهای اقتصادی متعدد و فراوان است. در صورتی که شناخت ایجاد شود و موانع همچنان سر جای خود باشد، به نتیجه مورد نظر دست نخواهیم یافت. یک شهر جدید فناوری منطبق بر آخرین استانداردهای جهانی در عربستان به نام نیوم وجود دارد که سعودی ها در حال احداث آن هستند؛ در حالی که همین شهر امکان تبدیل عربستان به قطب منطقه را فراهم خواهد کرد.
بر همین اساس، عربستان در نظر دارد تا طی ده سال آینده به تعداد ۱۰۰ میلیون گردشگر غیر از بحث زیارتی وارد عربستان شود. بر همین اساس، به منظور اینکه زیرساختهای حضور این گردشگران فراهم شود، باید توسعه صنعت هوانوردی خود را مد نظر جدی قرار دهد. در حال حاضر، غیر از شرکت سعودی، دو شرکت هوایی به نام هواپیمایی ریاض و شرکت نئوم با سرمایه کلان در حال احداث در عربستان است؛ در حالی که این دو شرکت قراردادهای خرید هواپیما از امریکا را منعقد کرده اند، زیرا یکی از لازمه های توسعه گردشگری، توسعه حمل و نقل هوایی است.
بنابراین، عربستان طبق برنامه پیش خواهد رفت و این ما هستیم که باید خود را با برنامه های آنها هماهنگ و سازگار نماییم که بتوانیم به عنوان یک شریک حضور داشته باشیم. در رابطه با زمینه های همکاری، یک نمونه عملیاتی عرض می کنم. عربستان برای ساخت این شهر به سنگ های ساختمانی نیاز دارد، در حالی که سنگ از ایران صادر می شود در حالی که شاید کسی از این موضوع خبر نداشته باشد.
بنابراین، سنگها از طریق قطر وارد عربستان می شوند؛ یعنی عده ای سنگ را به قطر برده و مبدا و فاکتورهای آن تغییر پیدا می کند و به اسم قطر به عربستان وارد می شود؛ در صورتی که سنگ برای ایران است. البته این کار دارای هزینه ای هم برای ایران در قطر است. در صورتی که اگر این مسیر را تغییر داده و قطر را حذف کنیم، با نرخ و قیمت کمتر خود ایران مستقیم سنگ را صادر خواهد کرد. بنابراین، برای احداث این شهر، سنگ ایران به عربستان ارسال می شود، اما نه به صورت مستقیم بلکه از طریق واسطه.
از طرفی، با اینکه عربستان دارای تولیداتی مانند سیمان و فولاد است و بسیاری از شرکتهای مختلف در این کشور برندهایی را ایجاد کرده اند، اما تمام این تولیدات با توجه به جمعیت بالای این کشور که در سال ۲۰۱۲ حدود ۳۴ میلیون نفر بوده، کافی نیست. بنابراین، آنها به شرکتهای ایرانی برای ساخت و ساز نیاز دارند.
جدا از بخش ساختمانی، در بخش کشاورزی، محصولات و تکنولوژی کشاورزی، ایران توانمندی زیادی دارد که می تواند در مناطق مختلف این سرزمین همکاری خوبی با سعودی ها داشته باشد. البته عربستان تولیدات خوبی مانند گندم و جو دارد و کشاورزی آنها در سطح عالی در حال انجام است و خودکفایی در این بخش به چشم می خورد.
عربستان اعلام کرده که حاضر است هفته ای سه پرواز از ریاض و شهرهای دیگر خود به تهران برقرار کند که این موضوع نشان دهنده آغاز مراودات جدیدی است که توسعه تجاری را در این جریان محقق سازد
در بخش خودرو نیز ایران می تواند در تامین قطعات و بازسازی و نوسازی ناوگان حمل و نقل گروهی آنها فعالیت کند. عربستان اعلام کرده که حاضر است هفته ای سه پرواز از ریاض و دیگر شهرها به تهران برقرار کند. این موضوع نشان دهنده آغاز مراودات جدیدی است که توسعه تجاری را در این جریان محقق سازد. این موضوع خارج از بحث زیارتی است و در صورتی که این پروازها آغاز شوند، می تواند در توسعه روابط دو کشور در حوزه حمل و نقل موثر باشد.
شرکتهای ایرانی نباید از روی اجبار به فعالیت در عربستان بپردازند، بلکه باید مورد حمایت و پشتیبانی قرار گیرند و بر اساس برنامه در این کشور به فعالیت بپردازند
در حوزه صنعت هم ایران و عربستان می توانند وارد همکاری های مشترک شوند؛ در حالی که ایران در منطقه در رابطه با بحث خطوط تولید حرفی برای گفتن دارد؛ ضمن اینکه در حوزه نفت هم ما می توانیم تحریم ها را دور زده و شرکتهای نفتی ایرانی می توانند موارد مورد نیاز عربستان را در بخش پالایش، استخراج و غیره تامین نمایند.
نکته مهم این است که شرکتهای ایرانی نباید از روی اجبار به فعالیت در عربستان بپردازند، بلکه باید مورد حمایت و پشتیبانی قرار گیرند و بر اساس برنامه در این کشور به فعالیت بپردازند.
نظر شما