بازار؛ گروه کشاورزی: در حالی که گفته می شود ایران نهایتا تا ۲دهه آینده در شرایط فوق بحرانی آب قرار خواهد گرفت بسیاری بر اعمال تغییر و تحول و اصلاح سیاست ها در حوزه کشاورزی تاکید دارند و معتقدند به بهای خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی نبایستی با برداشت بیشتر از منابع زیرزمینی شرایط را بیش از این بحرانی کرد. از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان بخش می گویند در حالی که کشاورزی دنیا به سمت استفاده از روش ها و سیستم های نوین آبیاری پیش می رود ایران نیز باید همراستا با دیگر کشورها بخش کشاورزی را به سمت استفاده از جدیدترین روش ها سوق بدهد. این در حالی است که برخی نیز می گویند اگرچه در حال حاضر از سیستم های نوین در مزارع و باغات کشور استفاده می شود اما به روز نیست. به این معنا که برخی از این سامانه ها در دیگر کشورها منسوخ شده محسوب می شود و بهره وری تا حدی که مورد انتظار است را ندارد. با این وجود برخی دیگر نیز معتقدند سامانه های آبیاری نوین پاسخگو هست اما به دلیل گران بودن تجهیزات، کشاورزان توان مالی برای بهره گیری از این امکانات را ندارند.
جزئیات اجرای پایلوت هوشمندسازی آبیاری در سال جدید
با این وجود فریبرز عباسی مشاور وزیر و مجری طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با خبرنگار بازار می گوید: بر اساس آنچه که در قانون آمده است در بحث توسعه سامانه های نوین آبیاری حدود ۸۵ درصد هزینه های مربوطه را باید دولت بپردازد و مابقی بر عهده خود بهره برداران و کشاورزان است.
عباسی همچنین در خصوص برنامه هایی که وزارتخانه در سال جاری برای توسعه سامانه های نوین آبیاری در مزارع و باغات کشور در نظر گرفته است گفت: قطعا برای امسال نیز همچون سال های قبل برنامه های ویژه ای داریم به طوری که امسال قصد داریم روش های آبیاری با راندمان بالاتر از روش های قبل را توسعه بدهیم.
در حالی وزارت جهاد بر توسعه روشهای نوین آبیاری با راندمان بالای ۸۵ درصد تاکید دارد که اگر بهره برداران از نحوه صحیح استفاده از این سامانه ها آگاه باشند قطعا تا ۴۰ درصد می توانند در مصرف آب صرفه جویی داشته باشند
وی ادامه داد: در حقیقت در میان سامانه های نوین آبیاری ۶ تا ۷ روش داریم که برخی از اینها نسبت به بقیه از راندمان و بهره وری بالاتری برخوردارند، مثل روش های موضعی آبیاری همچون آبیاری زیر سطحی، آبیاری قطره ای، ماشین های آبیاری و غیره که اینها نسبت به بقیه روشها از راندمان بهتری برخوردار هستند و لذا در وهله اول قصد توسعه این روشها را در دستور کار داریم.
این مقام مسئول تاکید کرد: البته همانطور که می دانید هیچ سیستمی راندمان صددرصدی ندارد اما در برخی از این روش ها و سیستم ها راندمان آبیاری بیش از ۹۵ درصد است و برخی هم مانند ماشین های آبیاری بالای ۸۵ درصد است، بنابراین توسعه روش های با راندمان بالا اولویت اول ما است.
مجری طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری همچنین در پاسخ به این سوال که استفاده و توسعه روشهای نامبرده تا چند درصد صرفه جویی در مصرف آب در بخش کشاورزی را رقم میزند، نیز گفت: به طور کلی توسعه روش های نوین آبیاری می تواند ۳۰ تا ۴۰ درصد در کاهش مصرف آب موثر باشد و این بستگی به بهره‌برداران دارد؛ یعنی اگر بهره برداران ما از نحوه صحیح استفاده و بهره برداری از این سامانه ها آگاه باشند و بتوانند استفاده کنند قطعا تا ۴۰ درصد می توانند در مصرف آب صرفه جویی داشته باشند.
مجری طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی خاطر نشان کرد: از دیگر برنامه هایی که برای سال جاری در دستور کار داریم، بحث هوشمند سازی آبیاری است که در حال حاضر با مشارکت خود بهره برداران پایلوت هایی را در نقاط مختلف کشور ارائه می دهیم. جالب است بدانید سال قبل حدود ۳هزار هکتار و امسال هم حدود ۲هزار هکتار اجرای پایلوت آبیاری هوشمند را در برنامه داریم. به این ترتیب با هوشمند سازی آبیاری با استفاده از یکسری سنسورها و برنامه های نرم افزاری آب به طور دقیق، به مقدار دقیق و در زمان مناسب در اختیار گیاه قرار می گیرد که موجب مصرف بهینه آب، افزایش عملکرد و افزایش بهره وری می شود.
توسعه سامانه های نوین آبیاری با سرمایه گذاری بخش خصوصی
عباسی تاکید کرد: از دیگر برنامه های ما در خصوص بحث اعتبارات است چون همانطور که می دانید در سالهای اخیر اعتبارات آبیاری کم شده است و لذا ما برنامه ریزی کرده ایم که با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی، سرمایه گذاران بخش خصوصی و کشاورزانی که توانمند هستند توسعه بیشتر این سامانه ها را علاوه بر اعتبارات دولتی داشته باشیم.
با توجه به جدی تر شدن بحرن آب طی سالهای اخیر، تا به امروز حدود ۳۰۰ هزار هکتار با اعتبارات بخش خصوصی و خود بهره برداران و بدون استفاده از کمک های دولتی توسعه سامانه های نوین آبیاری در کشور داشته ایم
وی همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به حاکم بودن کشاورزی سنتی در کشور و به طور کل سنتی بودن جامعه کشاورزی چقدر توانسته اید کشاورزان را به سمت استفاده از سامانه های آبیاری نوین هدایت کنید، گفت: خوشبختانه نگاه کشاورزان طی سالهای اخیر به این امر مثبت شده است به طوری که در حال حاضر در کلیه استان پرونده های مختلفی متقاضیان برای راه اندازی و یا توسعه این سیستمهای نوین آبیاری در مزارع و باغات خود تشکیل داده اند و به عبارتی یا متقاضی این سامانه ها هستند و یا در نوبت اعتبار هستند.
عباسی اذعان داشت: با این تفاسیر تا به امروز حدود ۳۰۰ هزار هکتار با اعتبارات بخش خصوصی و خود بهره برداران و بدون استفاده از کمک های دولتی توسعه سامانه داشته ایم و ۲میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار هم با اعتبارات دولتی داشته ایم. لذا واقعا استقبال خیلی خوبی از این سامانه ها از سوی جامعه کشاورزی بخصوص در ۵ تا ۶ سال اخیر که بحث کمبود آب نسبت به گذشته جدی تر بوده است، صورت گرفته است.
وی خاطر نشان کرد: ورود بخش خصوصی با هدف توسعه سیستم های نوین آبیاری در حالی اتفاق می افتد که بر اساس قانون در این حوزه ۸۵ درصد اعتبارات باید از سوی دولت ها تامین شود و مابقی بر عهده خود بهره برداران است.
نظر شما