هدایت‌الله کلماتیان، بازار؛ تابستان فصل میوه‌های خوش رنگ و لعاب و خوشمزه است، با زردآلوی آبدار و گیلاس‌های تک دانه شروع می‌شود و با طعم ترش و شیرین شاه توت به میانه می‌رسد، میوه‌های جالیزی مثل طالبی و هندوانه پای ثابت میوه‌های این فصل و آبی بر آتش گرمایی است که در یزد از نیمه‌های بهار آغاز می‌شود این فصل را خوشه‌های رنگی انگور، هلو، شلیل‌های قرمز و آلوهای زمردین جذاب و دلپذیر کرده اند، فصلی که با انجیرهای عسلی به پایان می‌رسد.
با این حال در چندسال اخیر این فصل خوشمزه با تورم و سیر صعودی قیمت‌ها بر کام دوستدارانش تلخ شده با هندوانه کیلویی هفت هزار تومان و طالبی ۲۵ هزار تومان، دیگر شوقی برای رسیدن به نوبرانه‌های این فصل خوشمزه نیست، موز هم با کیلویی بیش از ۹۰ هزار تومان، همه سقف‌های قیمتی را رد کرده است.
وضعیت آبی امسال خوب بود، صیفی‌جات بسیاری کشت شده و سردرختی‌ها هم زیاد است
برخی مردم گلایه از وضعیت دارند و می گویند سال‌های نه چندان دور در خانواده‌های پرجمعیت خرید هندوانه، وانتی بود و وقتی پای هندوانه خوردن در میان بود به هر نفر چندین هندوانه می‌رسید اما اکنون باید یک هندوانه بخریم و به یک برش از آن بسنده کنیم. برای بررسی بیشتر قیمت میوه در یزد با حسین مشرف، رئیس اتحادیه میوه و تره بار یزد گفتگو کردیم.
* آیا متوسط نرخ میوه در یزد بالاتر از میانگین کشوری است؟
نرخ میوه یزد با سایر شهرهای کشور هماهنگ است، چون یزد میوه آن چنانی ندارد فقط کرایه حمل به قیمت اضافه می‌شود، میزان کرایه هم با توجه به مسیر و بعد مسافت شهرهای مختلف متفاوت است و نمی‌توان درصد مشخصی برای آن تعیین کرد، به عنوان نمونه کرایه سیب زمینی از منطقه آشکارا به یزد شش میلیون تومان است که با توجه به مجموع بار به طور متوسط به هر کیلو سیب زمینی ۱۲۰۰ تومان به عنوان کرایه حمل اضافه می‌شود، منطقه آشکارا تا یزد فاصله آنچنانی ندارد، برخی مواقع میوه از همدان و خوزستان حمل می‌شودکه بیش از یک هزار کیلومتر با یزد فاصله دارند. ادعای گرانی میوه در یزد را به هیچ عنوان قبول ندارم.
* گرانی میوه در یزد بیشتر ناشی از هزینه‌هایی نظیر کرایه حمل است، آیا امکان دارد که میوه درجه ۲ شهرهای دیگر با قیمت میوه درجه یک به عنوان میوه ممتاز در یزد فروخته شود؟
مردم یزد میوه‌شناس هستند و میوه را بهتر از همه شهرهای ایران می‌شناسند، وقتی پنج سبد میوه را باز می‌کنند و سه کیلو سیب درختی یا سیب زمینی یا دو کیلو گوجه فرنگی خریداری می‌کنند در واقع میوه ممتاز را خریده‌اند، نرخ میوه ممتاز ۳۰ درصد بالاتر از سایر نرخ هاست.
در میدان تهران شب عیدنوروز سیب درختی ۶۰ هزار تومان فروخته شد در یزد هر کیلو ۳۵ هزار تومان بود، چه کسی ادعا می‌کند که میوه یزد گران‌تر است؟
از سوی دیگر میوه باید به میدان تره‌بار بیاید و بعد بین مردم توزیع شود، در میدان افراد باسابقه‌ای حضور دارند، من ۴۰ سال است که در این صنف هستم، پدرم هم همین پیشه را داشته، میوه را می‌شناسیم، مغازه‌دار هم میوه‌شناس است، مغازه‌دار همه غرفه‌های میدان را دور می‌زند بعد خرید می‌کند از طرف دیگر در میدان تره‌بار همگی امانت فروش هستند و فروش آنان حق العمل کاری است، میوه را برای صاحب بار می‌فروشند، فقط کرایه را کم می کنند و حق‌العمل هفت درصدی بر می‌دارند،چنین موضوعی امکان ندارد.
* علت کیفیت پایین میوه در یزد چیست؟
مردم تهران میوه را به صورت ردیف(در هم) خریداری می‌کنند اما مردم یزد میوه را جدا می‌کنند، وقتی مغازه‌دار صبح میوه تازه خالی می‌کند، پس از یکساعت میوه درجهدو و سه آن می‌ماند و دیگر میوه درجه یک نیست و بعد ادعا می‌کنند که میوه یزد کیفیت ندارد، در بالای پیشخوان مغازه‌های میوه فروشی که دست به سختی می‌رسد حتی شب‌ها میوه با کیفیت یافت می‌شود. اگر مردم میوه را به صورت ردیف بردارند، نه تنها کیفیت میوه یزد پایین‌تر از نقاط دیگر نیست بلکه بهتر هم هست چرا که میوه را در یزد پیش‌خرید می‌کنیم و وجه آن را جلوتر پرداخت می‌کنیم پس قطعا میوه بهتری هم به یزد ارسال می‌کنند.
* چرا نرخ میوه نسبت به بهار و تابستان پارسال رشد ببیشتری نسبت به تورم داشته است؟
وضعیت آبی امسال خوب بود، صیفی‌جات بسیاری کشت شده و سردرختی‌ها هم زیاد است، از اواخر اردیبهشت که فصل سردرختی‌هاست، مردم میوه ارزان‌تری نسبت به سال گذشته خریداری می‌کنند البته صادرات یکی از دلایل گرانی میوه است، به عنوان نمونه، هندوانه در ابتدا به خارج کشور صادر شد، وقتی صادرات نباشد، گران‌تر از سال گذشته نیست، اکنون هندوانه در میدان کیلویی سه تا سه هزار و ۵۰۰ تومان، ارزان‌تر از پارسال است. اتحادیه میوه و تره بار هر هفته نرخ چهار تا پنج قلم میوه را ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان پایین‌تر می آورد، آیا کالایی وجود دارد که قیمت آن ارزان شود؟
* مردم با گرانی میوه مواجه هستند و کاهش قیمت را احساس نمی‌کنند، هندوانه‌ای را که مثال زدید، سال گذشته ارزان‌تر بود
سال گذشته در یک مقطع زمانی خاص قیمت هندوانه ارزان‌تر از امسال بود اما در مجموع قیمت هندوانه در همین حدود بوده است. نرخ چه کالایی در کشور ارزان‌تر از سال قبل شده است هندوانه نباید کیلویی ۱۵۰۰ تومان شود، اگر تولیدکننده زیان کند، دیگر کشت نمی‌شود و قیمت هندوانه از ۲۰ هزار تومان عبور می‌کند، تولیدکننده و مصرف کننده نباید زیان ببینند قبل از عید نوروز در بازار میوه هم کمبود وجود دارد و هم میوه گران است، همیشه دستگاه و سازمان‌های مختلف نظیر استانداری، فرمانداری و صمت از اتحادیه سئوال می کنند که چرا چنین وضعیتی وجود دارد، اما اکنون کسی سوال نمی کند، چرا؟ چون قیمت میوه در حال کاهش است و نرخ آن روزانه ارزان می‌شود.
امسال تقریبا به فاصله ۱۰ روز به عید نوروز تصمیم گرفته شد که قیمت میوه تعدیل شود، وقتی قیمت پرتقال کاهش یافت و سیب درختی هر کیلو ۳۰ هزار تومان شد، کیفیت میوه یزد نیز به درجه۲ کاهش یافت پس از آن از بازرسی و چند جای دیگر تماس گرفتند که چرا چنین اتفاقی افتاده است؟ کشاورز هوادار من نیست، تماس می‌گیرند هر شهری که میوه را بهتر خریداری کند، میوه را در آن شهر می‌فروشند، اگر قیمت سبزی، هویچ و سیب زمینی را پایین بیاوریم که فروش آن در یزد برای تاجر و کشاورز به صرفه نباشد، حتی بیمارستان‌ها سبزی و هویچ برای پخت سوپ نخواهند داشت بنابراین باید میوه شهر را تامین کرد.
قیمت موز به یزد ارتباطی ندارد در همه نقاط کشور این قیمت است
در میدان تهران شب عیدنوروز سیب درختی ۶۰ هزار تومان فروخته شد در یزد هر کیلو ۳۵ هزار تومان بود، چه کسی ادعا می‌کند که میوه یزد گران‌تر است؟ بروند سئوال کنند، شهرهای دیگر را ببینند و بعد چنین ادعایی مطرح کنند فرماندار مروست در نشست تنظیم بازار از میوه‌های بی کیفیت شیراز گلایه کرد و درخواست داشت که میوه مروست از یزد تامین شود این ادعا که میوه یزد گران‌تر است باید با تحقیق و بررسی بیان شود البته مردم هم عادت کرده‌اند که بگویند میوه گران است در هشت سالی که رئیس اتحادیه هستم همیشه همین مسئله بوده است.
* اکنون قیمت هر کیلو موز بالای ۹۰ هزار تومان است، به طور مشخص چرا قیمت موز افزایش ناگهانی داشته است؟
موز میوه خارجی است، قیمت آن با دلار هماهنگ است. واردکنندگان کلانی دارد که نیاز کشور را تامین می‌کنند، قیمت موز به یزد ارتباطی ندارد در همه نقاط کشور این قیمت است، واردکنندگان از سراسر کشور نرخ می‌گیرند اگر شهری موز را به قیمت پایین تر عرضه کند، برای آن شهر موز ارسال نمی‌کنند. در زمینه قیمت موز باید دولت پیگیری کند و من نمی‌توانم نظر بدهم. چند واردکننده عمده دارد باید از آنها سئوال شود. اگر دولت بر دو، سه نفر واردکننده موز نظارت کند، به طور قطع قیمت آن پایین می‌آید.
نظر شما