تهمینه غمخوار؛ بازار: بهترین دوره روابط اقتصادی ایران و عربستان و مبادلات تجاری فی مابین به اوایل تا اواسط دهه ۸۰ بازمیگردد که بسیاری از شرکتهای ایرانی از جمله شرکتهای پخش در عربستان سرمایه گذاری کرده و برای خود پایگاههایی در شهرها و استانهای این کشور ایجاد نمودند، این مطالب گزیده ای از صحبتهای مجید مهتدی در خصوص روابط اقتصادی ایران و عربستان در گفتگو با بازار است.
کارشناس مسائل بین الملل به ویژه سوریه به خبرنگار بازار گفت: در همان دهه ۸۰ به علل مختلفف همکاری تهران و ریاض مدام و مستمر نبود و منقطع شد. در صورتی که اگر آن همکاری ها تدوام داشت، ایران و عربستان به عنوان دو شریک تجاری خوب شناخته می شدند و شرکتها می توانستند همکاری های مطلوبی در منطقه داشته باشند.
وی افزود: عربستان و ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی و امکانات بالقوه طبیعی و همچنین به لحاظ سیاستهایی که اتخاذ کرده و به عنوان یکی از کشورهای موثر در اقتصاد منطقه محسوب می شوند، می توانند با حرکت برنامه های اقتصادی خود در یک مسیر و اتحاد خود، اثرگذاری بسیاری در وضعیت منطقه و همسایگان خود داشته باشند.
مجید مهتدی اضافه کرد: در صورتی که دو کشور بتوانند شبکه ای را ایجاد کرده و مشترکاتی با یکدیگر داشته باشند، قطعا می توانند به سودآوری بالایی برای شرکتهای خود و شرکتهای دیگری که به سرمایه گذاری با ایران و عربستان می پردازند، دست یابند. برای مثال، یک نمونه کاری خدمتتان عرض می کنم. عربستان یکی از کشورهایی است که به دلیل برگزاری مراسم حج و عمره دارای گردشگران زیارتی بسیاری است. یکی از مستلزمات برگزاری این مراسم، برخورداری از ناوگان حمل و نقل هوایی و زمینی است که بر همین اساس سعودی ها به اتوبوس چه به صورت نو و چه فرسوده به میزان زیادی نیاز دارند. در حالی که از طرفی هم هر چند سال یکبار به تغییر ناوگان حمل و نقل خود می پردازند.
کارشناس مسائل سوریه گفت: مصداق این موضوع که عرض کردم در دهه ۸۰ روابط خوبی میان ایران و عربستان برقرار شده بود، این است که یکی از شرکتهای خوب ایرانی در آن زمان در زمینه نوسازی اتوبوسها فعالیت داشت که یک همکاری و قرارداد بسیار مهمی مشاهد شد و تا مراحلی پیش رفت، به طوری که اتاقهای بازرگانی هم ورود کردند و تا اندازه ای مفید بود.
وی ادامه داد: اگر این اتفاق رخ می داد و ایران در بازسازی و نوسازی ناوگان حمل و نقل فعالیت شایانی می کرد، حداقل بر بعد اقتصادی روابط دوجانبه می توانست اثرگذاری خوبی باشد. این موضوع یک نمونه کاری است که شاید به ذهن کسی نرسد. لذا، بحث ما تنها فروش محصول نیست، بلکه ارائه خدمات، تکنولوژی و توانمندی امری مهم است که اگر محقق شود، حوزه های اقتصادی زیادی وجود دارد که شرکتهای ایرانی می توانند در عربستان حضور پررنگ و موثری داشته باشند، در حالی که این موضوع به نفع دو کشور است.
عربستان استراتژی خاصی در پیش گرفته و مصمم است تا بعد نظامی و تنش گونه را در منطقه کاهش داده و از بین ببرد، زیرا این کشور برای سال ۲۰۳۰ چشم اندازی دارد که در فکر تحقق آن است؛ یعنی بعد اقتصادی الویت سعودی ها قرار گرفته و سپس سیاست، امنیت، مسائل اجتماعی و فرهنگی در ادامه برای این کشور اهمیت دارد
مهتدی گفت: در بررسی روابط اقتصادی ایران و عربستان، ما باید دو برهه را برای ایران در نظر بگیریم. یک بعد تحریمی و دیگری غیر تحریمی با فرض اینکه تحریمها رفع و برداشته شده اند. برخی از کشورها در حال حاضر نگاهی تحریمی به ایران دارند و از همکاریهای رسمی با جمهوری اسلامی امتناع می کنند؛ زیرا در صورت انجام مراودات مالی، خودشان نیز تحریم می شوند و ازین رو به دلیل اینکه متحمل جریمه ها و فشار نشوند، به تعامل با ایران نمی پردازند.
این کارشناس اضافه کرد: عربستان، در این مدت متوجه شد که جایگاهی برای خود در ایران کسب نکرده است، در حالی دیگر کشورها مانند امارات، ترکیه و غیره، برد کرده و از این فرصت تحریم از تعامل با ایران استفاده کردند و بهره هایی هم بردند. عربستان هم اکنون در وضعیتی قرار دارد که به یک آرامش نیاز دارد و استراتژی خاصی در پیش گرفته و مصمم است تا بعد نظامی و تنش گونه را در منطقه کاهش داده و از بین ببرد، زیرا این کشور برای سال ۲۰۳۰ چشم اندازی دارد که در فکر تحقق آن است؛ یعنی بعد اقتصادی الویت سعودی ها قرار گرفته و سپس سیاست، امنیت، مسائل اجتماعی و فرهنگی در ادامه برای این کشور اهمیت دارد. از این رو، برای اجرای چنین برنامه اقتصادی و این دورنما نیاز به وجود یک آرامش در منطقه دارد.
مجید مهتدی ادامه داد که در بعد غیر تحریمی و در صورتی که ان شاء الله تحریمها برداشته شود، ایران دارای توانمندی ها و ظرفیتهای زیادی است که عربستان به ویژه بخش خصوصی آن می تواند استفاده های زیادی از توسعه سطح مناسبات با جمهوری اسلامی داشته باشد. علاوه بر آن این ظرفیتها موجب می شود که به جای توسعه روابط با کشورهای دور، روابط ایران با همسایگانی که دارای مشترکات زیادی با جمهوری اسلامی هستند، ارتقاء یابد.
وی گفت: بنابراین، توسعه روابط میان تهران و ریاض منجر به گسترش روابط و تامین تجاری و مالی به همراه امنیت در کل منطقه شامل کشورهای همسایه و خاورمیانه خواهد شد و کل منطقه شاهد اثرات آن خواهد بود.
کارشناس مسائل بین الملل بیان کرد: ۷۰ تا ۷۵ درصد اقتصاد عربستان نفتی و ۳۰ درصد متکی به تولید ناخالص ملی است. بر همین اساس،به منظور توسعه این تولید خالص یا ناخالص ملی، نیاز به شرکایی دارد، در حالی که شرکای ثابت بزرگ آن شامل چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و امریکا می شود. بنابراین، اگر ایران و وزارت امور خارجه که مامور تنظیم این روابط است، بعد اقتصادی را الویت خود قرار دهد، جمهوری اسلامی نیز به عنوان شریک بزرگ تجاری و اقتصادی ایران در این کشور حضور خواهد یافت.
در صورتی که روابط اقتصادی ایران و عربستان تقویت و ارتقاء یابد، برای کشورهایی چون سوریه، عراق، اردن و لبنان که دارای حمل و نقل زمینی از عربستان هستند، بیشتر از ایران سودآوری تجاری در بر خواهد داشت، ضمن اینکه توسعه های صنعتی و تجاری نیز مشاهده خواهد شد
مهتدی در خصوص سوال خبرنگار بازار مبنی بر تاثیر توافق اخیر ایران و عربستان بر کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: توافق اخیر میان دو کشور قطعا بر روابط ایران با کشورهایی مانند عراق و سوریه تاثیرگذار خواهد بود. ما نباید به این روابط به عنوان دو جزیره مستقل نگاه کنیم. مسلم است که در درجه اول همسایگان دو کشور از بهبود این روابط متاثر خواهند شد و در درجه بعد کشورهای اطرافی که در منطقه قرار دارند، متنفع خواهند گردید.
وی در پایان تصریح کرد: در صورتی که روابط اقتصادی ایران و عربستان تقویت و ارتقاء یابد، برای کشورهایی چون سوریه، عراق، اردن و لبنان که دارای حمل و نقل زمینی از عربستان هستند، بیشتر از ایران سودآوری تجاری در بر خواهد داشت، ضمن اینکه توسعه های صنعتی و تجاری نیز مشاهده خواهد شد.
نظر شما