بازار؛ گروه صنعت: افزایش حداقل ۵ برابری هزینه های تولید دارو با حذف ارز ترجیحی نه تنها گریبان داروسازان را گرفته بلکه با به روزرسانی قیمت دارو، روند فعالیت داروخانه ها و سایر اعضای زنجیره دارو نیز مختل شده است؛ چرا که کمبود نقدینگی به داروخانه ها سرایت کرده و برخلاف وعده های مسئولان در مورد کاهش زمان وصول مطالبات، نقدینگی از سوی بخش های دولتی به زنجیره بر نمی گردد.
بنابراین همین موضوع بر کمبود نقدینگی در داروخانه ها، شرکت های پخش تا ابتدای این زنجیره یعنی شرکت های داروسازی کشیده شده است. موضوعی عقیل آرین نژاد مدیرعامل شرکت پخش دارویی البرز در خصوص آن در گفت و گو با بازار توضیح می دهد:
* به عنوان یکی از اعضای زنجیره تامین دارو شرایط صنعت دارو را چطور ارزیابی می کنید و به نظرتان ۱۴۰۱ چطور برای داروسازان تمام شد؟
آزاد سازی نرخ ارز دارو، اتفاقی بود که در سال ۱۴۰۱ برای این صنعت با تصمیم مسئولان افتاد و تامین دارو هم متاثر از آن شد.
افزایش بدهی دولت به زنجیره تامین دارو باعث کمبود نقدینگی بیشتر در بین شرکت های داروسازی شده است
بنابراین همانطور که پیش بینی می شد مهمترین چالش این صنعت تامین نقدینگی باشد با افزایش حداقل ۵ برابری قیمت خرید ماده اولیه، شرکت ها در تامین نقدینگی مورد نیازشان دچار چالش شدند. از طرف دیگر افزایش قیمت دارو باعث بدهکاری بیشتر دولت به شرکت های داروسازی شد؛ چرا که بزرگترین خریدار دولت است.
* با این تفاسیر این تصمیم دولت نسبت به حذف ارز ترجیحی از صنعت دارو باعث افزایش بدهی دولت به زنجیره دارو و در نهایت فشار مضاعف بر روی بخش خصوصی شده است؟
بله، با شرایط پیش آمده داروخانه ها باید نقدینگی بیشتری تامین کنند. همچنین شرکت های بیمه ای نیز باید نقدینگی بیشتری را تامین کنند و به کل زنجیره فشار نقدینگی وارد می شود.
البته ابتدای کار نرخ گذاری ها خوب نبود و منجر به این شد که سود آوری محصولات پایین در نیمه دوم سال به خصوص در پاییز بیاید، تا وقتی که این وضعیت حدودی اصلاح شد اما مشکل نقدینگی باعث شد که شاهد کمبود هایی در صنعت دارو شویم.
کمبودهایی که نمونه آن را در آنتی بیوتیک ها دیدیم؛ چرا که قیمت گذاری خوب نبود، سودآوری پایین آمد و شرکت ها نتوانستند ماده اولیه تامین کنند. بنابراین مقداری در حوزه تامین دارو دچار روزمرگی شدیم. همچنان نیز در حوزه های مختلف کمبودهایی ایجاد می شود تا آن ها را رفع می کنیم وارد حوزه دیگری می شویم.
* در حال حاضر بیشترین چالش کمبود نقدینگی از طرف تغییر نرخ ارز از ترجیحی به نیمایی یا بدهی بخش دولتی به بخش خصوصی است؟
در حال حاضر مهمترین مشکل شرکت های داروسازی و به طور کلی زنجیره دارو بحث تامین نقدینگی است و جای تاسف دارد که حجم بدهی بیمارستان ها و مراکز دولتی روز به روز افزایش می یابد. همچنین طرح دارویار هم از خردادماه تاکنون پرداختی دیگری نداشته است.
* راهکار دیگری برای عبور از کمبود نقدینگی ایجاد شده نیست؟
برخی برای عبور از کمبود نقدینگی بحث اوراق گام را مطرح کردند اما آن هم هنوز عملیاتی نشده و می گویند قرار است بخش دوم دارویار پرداخت صورت گیرد. با این حال این کار هم همچنان انجام نشده و به نوعی قفل شده است. این چرخه نقدینگی صنعت، از پخش به شرکت های داروسازی منتقل می شود.
بنابراین برای رفع مشکلات جاری چندین بار از سازمان غذا و دارو درخواست کردیم که حداقل در برخی از محصولات که به شدت قیمت بالایی دارند و بیمارستانی هم هستند مارجین شرکت های پخش را از ۴ درصد به ۷ الی ۸ درصد برسانند تا تحمل داشته باشیم پول خود را با تاخیر از بیمارستان ها دریافت کنیم که تو زیان نرویم.
همچنین انتظار می رود اگر قرار است دولت اوراق گام دهند با تنزیل ۱۰ درصد ۱۵ درصد ۲۰ درصد بتوانیم فعالیت خود را ادامه دهیم که متاسفانه این موضوع هم تاکنون عملیاتی نشده است. بنابراین امیدواریم بخش دوم طرح دارویار انجام شود و اگر همچنان روند پرداخت به شرکت های پخش انقدر طولانی باشد به طور حتم با یک بحران جدی در تامین دارو در آینده رو به رو خواهیم شد.
* چه خواسته ای برای سال ۱۴۰۲ از مسئولان برای بهبود وضعیت صنعت دارو دارید؟ آیا متولیان می توانند قدری از مشکلات این صنعت با تغییر سیاست گذاری هایشان داشته باشند؟
اکنون یکی از چالش های جدید پیش روی صنعت دارو این است که فاصله ارز آزاد و ارز نیمایی به شدت افزایش یافته است. بنابراین امیدوارم با توجه به این موضوع باز هم تخصیص ارز نیمایی به صنعت دارو صورت بگیرد تا شاهد فشار مضاعفی به این صنعت نباشیم و کمبودها باری دیگر بروز نکنند.
با افزایش فاصله ارز آزاد و نیمایی بیم آن می رود که دوباره ارز نیمایی همچون ارز ترجیحی به درستی تامین نشود و داروسازان نتوانند مواد اولیه مورد نیازشان را خریداری کنند
بنابراین در گام نخست انتظار می رود که مسئولان نسبت به وعده های خود عمل کنند و از آن گشایشی که بارها در صحبت هایشان اعلام کرده اند و قرار است در پرداخت تسهیلات بانکی شاهد آن باشیم هیچ کوتاهی ای نشود. متاسفانه تاکنون در این زمینه هیچ اتفاقی نیفتاده و تاکنون بانک ها نتوانسته اند پولی پرداخت کنند. تسهیلات ۱۵ هزار میلیارد تومانی که قرار بود به زنجیره تولید تزریق شود و نشد. بنابراین انتظار می رود این اتفاق حداقل برای ۱۴۰۲ بیفتد.
* برای کاهش بدهی های دولت به بخش خصوصی چه پیشنهادی دارید؟ به نظرتان با توجه به منابع مالی محدود دولت، مسئولان باید چه تدبیری در این حوزه بیندیشند؟
در گام نخست امیدواریم پرداخت بدهی بیمارستان ها، دانشکده ها و سایر مراکز دولتی در بودجه ۱۴۰۲ دیده شده باشد و بدهی ها به صورت نقدی پرداخت شوند. پس از آن تهاتر بانکی، اوراق گام، تهاتر مالیاتی و غیره شیوه هایی هستند که دولت می توانند با کمک از آن ها بدهی خود به شرکت های پخش و به همین ترتیب زنجیره دارو را پرداخت کند.
البته این نکته حائز اهمیت است که اکنون بدهی دولتی به قدری بالا رفته و منابع به حدی محدود شده است که پیشنهاد می شود مسئولان دولتی از تمام شیوه ها استفاده کنند و هر شرکتی متناسب با ظرفیت خود نسبت به تهاتر مالیاتی و غیره اقدام کند تا قدری از کمبود نقدینگی کاسته شود و صنعت دارو بتواند به روال طبیعی خود برگردد.
نظر شما