بازار؛ گروه بین‌الملل: بانک مرکزی عراق در ۲۲ فوریه اعلام کرد که برای نخستین بار قصد دارد به منظور بهبود دسترسی به ارز خارجی، اجازه دهد تجارت با چین به جای دلار آمریکا به طور مستقیم به یوآن تسویه شود. مضیر صالح، مشاور اقتصادی دولت، در ۲۲ فوریه به رویترز گفت: این اولین بار است که تامین مالی واردات از چین با یوان انجام میشود، زیرا واردات عراق از چین تنها با دلار ایالات متحده تامین میشود.
بر اساس بیانیه بانک مرکزی عراق، انجام معاملات با واحد پول چین، موجودی بانک‌های عراقی در حساب بانک‌های چینی را افزایش می‌دهد. با این حال، این گزینه به اندازه ذخایر یوان بانک مرکزی بستگی دارد. گزینه دوم برای تقویت موجودی یوآن بانک‌های محلی شامل تبدیل دلارهای آمریکا در حساب‌های بانک مرکزی نزد جی پی مورگان و بانک توسعه سنگاپور (DBS) به یوان قبل از پرداخت به طرف‌های چینی است. بانک مرکزی عراق برای جبران کمبود دلار در بازارهای محلی به شدت به دنبال مسیرهای دیگر است. این بحران کابینه این کشور را بر آن داشت تا اوایل ماه جاری تجدید ارزیابی در تسویه ارزی را تصویب کند.
کنار گذاشتن دلار از سوی بغداد
سال گذشته، خزانه داری ایالات متحده و بانک فدرال رزرو نیویورک اعمال کنترل‌های سخت گیرانه‌تر بر تراکنش‌های بین المللی توسط بانک‌های تجاری عراقی را آغاز و آنها را مجبور کردند برای دسترسی به ذخایر خارجی خود، از معیارهای خاص سیستم انتقال جهانی سوئیفت پیروی کنند. این اقدام ظاهراً به منظور «کاهش پولشویی و انتقال غیرقانونی دلار به ایران و سایر کشورهای تحت تحریم شدید آسیای غربی بوده است». با این حال، تغییر ناگهانی قوانین برای بانک‌های عراقی باعث شد تا اقتصاد این کشور دچار نوسان شود.
گزارش موسسه واشنگتن حاکی از آن است که ایالات متحده در حال اعمال فشار شدید بر بغداد است تا بخش انرژی خود را از ایران دور و به اتهاماتی مبنی بر کمک بخش بانکی خود به جمهوری اسلامی در دور زدن تحریم‌های غرب رسیدگی کند. با توجه به روابط حیاتی عراق با ایران و اهمیت بخش انرژی برای اقتصاد این کشور، احتمالاً تحقق این خواسته‌ها برای عراق چالش برانگیز است.
هفته گذشته، یک هیات بلندپایه عراقی از پایتخت ایالات متحده بازدید کرد تا در مورد تسهیل اقدامات خزانه داری ایالات متحده گفتگو کند. پس از این سفر، فواد حسین، وزیر امور خارجه گزارش‌ها مبنی بر اینکه واشنگتن برای کمک به بحران دلار، شرایطی را بر بغداد تحمیل کرده است، تکذیب کرد. از زمان شروع جنگ در اوکراین، چندین کشور جنوب جهانی شروع به دور شدن از دلار آمریکا در تجارت دوجانبه با چین کرده‌اند. بسیاری دیگر تصمیم گرفته‌اند ذخایر یوان چین خود را در زمانی که هژمونی دلار آمریکا ضعیف میشود، افزایش دهند.
عراق در نظر دارد درخواست‌های عضویت خود را برای پیوستن به گروه کشورهای چندقطبی بریکس پلاس و سازمان همکاری شانگهای به رهبری چین (SCO) اعلام کند
عراق با انبوهی از بحران‌ها، از اختلافات سیاسی گرفته تا مشکلات اقتصادی مواجه است. با توجه به منابع عظیم نفت و گاز، این کشور به یک موضوع مورد توجه قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای تبدیل شده است. ساعاتی پیش از سفر هیئت عراقی به واشنگتن، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه از بغداد دیدن و با مقامات عراقی درباره بحران دلار و راه‌های تقویت همکاری‌های انرژی گفت‌وگو کرد.
یکی از پیشنهادات مطرح شده این بود که عراق به سیستمی بپیوندد که از یوان چین برای تسهیل تجارت با تهران و مسکو که هر دو مشمول تحریم‌های آمریکا هستند، استفاده می‌کند. این اقدام می‌تواند جایگزینی برای دلار آمریکا در اختیار عراق قرار دهد و به کاهش اثرات تحریم‌ها کمک کند. به نوشته روزنامه کویتی الجریده، برخی از کارشناسان عراقی این پیشنهاد خاص لاوروف را به عنوان بازگرداندن بغداد به عصر «تجارت پایاپای» توصیف کردند که دولت صدام حسین وارد مبادله غذا در برابر نفت شد.
اما این تنها یک نمای داخلی از عراق است. به گفته منابع رسمی در دفتر سودانی، بغداد به جای خرید اوراق قرضه آمریکا یا افزایش ذخایر مالی دلار، به دنبال عضویت در بانک توسعه آسیایی و سپرده گذاری مازاد مالی در آن است. این منابع می‌گویند که بانک آسیایی مبالغ وام‌های بزرگ‌تری را با شرایط آسان و نرخ بهره کمتر از بانک جهانی اعطا می‌کند. به همین ترتیب، عراق در نظر دارد درخواست‌های عضویت خود را برای پیوستن به گروه کشورهای چندقطبی بریکس پلاس و سازمان همکاری شانگهای به رهبری چین (SCO) اعلام کند.
اتحاد پکن و مسکو
شاید بهترین نمونه برای کابرد یوآن در تجارت مسکو و پکن باشد. روابط چین و روسیه در چند سال گذشته توسعه یافته است، تا جایی که برخی کارشناسان آن را "ائتلاف" توصیف می‌کنند، به ویژه در سطح اقتصادی ایالات متحده را آشفته کرده است. پکن روابط مالی نزدیکی با کشورهایی برقرار کرده که تمایلی به پیروی از قوانین دیکته شده توسط ایالات متحده و قدرت‌های غربی نداشتند. به عنوان یکی از راه‌های گسترش نفوذ خود به عنوان یک قدرت جهانی در حال رشد، برای چین بدیهی است که این روند را با روسیه نیز انجام دهد.
روسیه سومین تامین کننده بزرگ گاز پکن ، بعنوان بزرگترین مصرف کننده انرژی در جهان است و همچنین درراستای تلاش‌های خود برای کاهش وابستگی به مشتریان سنتی خود در قاره اروپا است. باید توجه داشت، هنگامی که رهبران چین، شی جین پینگ و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در آستانه بازی های المپیک پکن با یکدیگر ملاقات کردند، هر دو اعلام کردند که پیوند کشورهایشان "بی حد و حصر" است.
همکاری روسیه و چین از طریق امضای قراردادهای مشارکت راهبردی، همکاری دیجیتال، راه‌اندازی پروژه‌های زیرساختی داخلی و مشترک، تقویت بخش پروژه‌های مالی مشترک، گاز طبیعی و پروژه‌های کریدورهای زمینی و دریایی مانند کریدور دریای شمال از طریق امضای دو کشور شکل گرفت. به عنوان مثال، پروژه «قدرت سیبری» که دو طرف در سال ۲۰۱۴ با ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار برای صادرات گاز روسیه به چین امضا کردند، یکی از بزرگترین پروژه‌های انرژی در شرق آسیا بوده که هدف آن صادرات سالانه ۳۸ میلیارد تن گاز روسیه به چین برای ۳۰ سال، بر اساس یک چارچوب زمانی توافق شده بین دو طرف است. باید توجه داشت که در بیشتر مبادلات دوجانبه از یوآن و روبل استفاده میشود که بزرگترین نمونه برای دلارزدایی در جنوب جهان است.
بدون تردید اقتصاد جهانی وارد مرحله تعیین کننده شده است و برجسته‌ترین تغییری که تا به امروز در آن رخ داده، پذیرش ارز یوان چین به‌عنوان جایگزین دلار آمریکا در فروش نفت به پکن توسط عربستان سعودی است
فروش نفت به یوآن
بدون تردید اقتصاد جهانی وارد مرحله تعیین کننده شده است و برجسته‌ترین تغییری که تا به امروز در آن رخ داده، پذیرش ارز یوان چین به‌عنوان جایگزین دلار آمریکا در فروش نفت به پکن توسط عربستان سعودی است. این اقدام عربستان در صورت انجام، نشان دهنده ضربه محکمی به پول آمریکا خواهد بود. علاوه بر این، بازارهای جهانی نفت وارد دوره جدیدی خواهند شد که طی آن از معامله صرف با دلار به یوآن نیز تغییر خواهد کرد، به طوری که پول ایالات متحده به تدریج درخشش خود را از دست داده و ارزش پول چین در بازار جهانی افزایش خواهد
در ۱۵ مارس ۲۰۲۲، روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال گزارش داد که عربستان سعودی که بزرگترین صادرکننده نفت در جهان بوده، در حال بررسی پذیرش یوان چین به جای دلار در فروش نفت به چین است. منابع آگاه به این روزنامه گفتند که ریاض در حال مذاکره فعال با پکن برای پرداخت بخشی از فروش نفت خود به چین به یوآن است. او توضیح داد که این گامی است که سلطه دلار بر بازار جهانی نفت را کاهش می‌دهد و نشان دهنده تغییر دیگری از سوی بزرگترین صادرکننده نفت خام جهان به آسیا است. مذاکرات عربستان با چین در مورد قراردادهای نفتی با قیمت یوآن ۶ سال پیش متوقف شد، اما از سال گذشته شتاب گرفت، چون سعودی‌ها از تعهدات امنیتی ایالات متحده برای دفاع از خود ناراضی شدند.
نتیجه
نمونه‌های فوق و تصمیم دولت عراق نشان دهنده کاهش قدر دلار و ضربه محکمی به آن است. براین اساس، انتظار می‌رود علاوه بر فرآورده‌های نفتی، تفاهمات بین کشورهای منطقه اجازه می‌دهد تا واردات کالاها و خدمات چینی خود را به ارز ملی خود خریداری کند که به معنای تشدید همکاری‌های تجاری بین دو کشور در آینده و کاهش گردش دلار آمریکا بین آنها است. در مقابل، این اقدام به عنوان بخشی از تلاش‌های مستمر چین در سال‌های اخیر برای بین المللی کردن پول خود و توقف استفاده از دلار در معاملات تجاری خود است.
در صورت اجرایی شدن توافق عربستان و عراق، واردات آنها از چین به ارز محلی خود متکی خواهد شد که در حال حاضر بیشترین واردات این کشور را به خود اختصاص داده و در اینصورت هرگونه تاثیر نوسان دلار بر قیمت تمام شده کالاهای وارداتی را از بین خواهد برد. البته دلار نیز متحل بیشترین آسیب خواهد شد زیرا نقش خود را به عنوان میانجی بین دو کشور از دست می‌دهد.
نظر شما