فاطمه بختیاری*؛ بازار: کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های نظام اقتصادی به شمار می‌رود ازاین‌رو توسعه این بخش از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است.
اما در این میان باید توجه داشت که بحران آب و کاهش چشمگیر منابع آبی چالشی بزرگ برای همه کشورها محسوب می‌شود و باید برای افزایش بهره‌وری در مصرف آب به‌صورت جدی و عملیاتی کارها و اقدامات مثمر ثمری انجام شود.
شواهد مبین این است که همدان ازجمله استان‌های کشور است که با تنش شدید آبی مواجه بوده و از طرفی به دلیل اینکه در حوزه کشاورزی چرخش اقتصادی دارد و یکی از قطب‌های مهم کشاورزی کشور محسوب می‌شود باید روش‌های نوینی در راستای توسعه کشاورزی بکار گیرد.
بر اساس گزاره‌های مطرح‌شده در سازمان کشاورزی و خواروبار جهانی، قاره آسیا دارای ۳۱ درصد از اراضی قابل‌کشت و ۵۸ درصد جمعیت جهانی است و تراکم جمعیت در رابطه با اراضی کشاورزی حدود هشت نفر برای هر هکتار زمین و این رقم برای ایران حدود چهار نفر در هر هکتار است.
علی‌رغم وسعت زیاد کشورمان به علت محدودیت‌هایی مانند کوهستانی بودن و بیابانی بودن و شوری خاک، قلیایی بودن خاک، سطح اراضی قابل‌کشت بسیار محدود است و به همین خاطر باید عملکرد در واحد سطح افزایش یابد که توسعه کشت گلخانه‌ای را مورد تأکید قرار می‌دهد
به‌هرحال علی‌رغم وسعت زیاد کشورمان به علت محدودیت‌هایی مانند کوهستانی بودن و بیابانی بودن و شوری خاک، قلیایی بودن خاک، سطح اراضی قابل‌کشت بسیار محدود است و به همین خاطر باید عملکرد در واحد سطح افزایش یابد که توسعه کشت گلخانه‌ای را مورد تأکید قرار می‌دهد.
امروزه با توجه به افزایش روزافزون جمعیت از یک‌سو و محدودیت آبی و خاکی از سوی دیگر، اهمیت افزایش تولید در واحد سطح را بیش‌ازپیش احساس می‌کنیم به همین منظور روش کشت گلخانه‌ای، علاوه بر اینکه مزیت استفاده از روش‌های تغذیه‌ای درست را به دنبال دارد باعث می‌شود کشاورزانی که اراضی کوچک دارند و دارای محدودیت آبی هستند نیز قادر به کسب درآمد کافی باشند.
ازآنجایی‌که برای تولید محصولات گلخانه‌ای از بذر خالص و اصلاح‌شده استفاده می‌شود، این امر باعث می‌شود کیفیت محصولات تولیدشده در سطح بالایی قرار گیرد و علاوه بر اینکه بازارپسندی خوبی در داخل کشور ایجاد می‌کند، امکان صادرات محصولات تولیدی را نیز به همراه دارد که ازنظر اقتصادی برای تولیدکننده از اهمیت بالایی برخوردار است.
از سایر مزایای سیستم کشت گلخانه‌ای می‌توان به کود دهی از طریق آبیاری و یا سموم حشره‌کش همراه آبیاری برای کنترل آلودگی‌های خاک اشاره کرد ضمن اینکه آبیاری قطره‌ای به کنترل بهتر میزان رطوبت گلخانه کمک می‌کند و این مهم باعث می‌شود تا از بیماری‌های قارچی که در رطوبت بالا فعال می‌شوند، جلوگیری شود.
زودرسی و پیش رسی در تولید سبزی و صیفی‌جات یکی دیگر از مزیت‌های کشت محصولات به روش گلخانه‌ای است، بدین ترتیب که زودرسی عامل مهمی در کسب درآمد بیشتر است و تولیدکننده با داشتن علم و مهارت روش‌های پیش رس کردن می‌تواند یک سری از محصولات را زودتر از موعد مقرر تولید و به بازار عرضه کند.
استفاده بهینه از نیروی انسانی هم مزیت دیگری است که درکشت گلخانه‌ای مدنظر قرار دارد ضمن اینکه امکان پرورش و نگهداری گیاهان در خارج از موطن اصلی آن‌ها را نیز فراهم می‌سازد.
توسعه کشت محصولات گلخانه‌ای به‌عنوان جایگزین کشت سنتی راهکاری برای برون‌رفت از چالش جدی تنش آبی استان همدان است
ناگفته پیداست که توسعه کشت محصولات گلخانه‌ای به‌عنوان جایگزین کشت سنتی راهکاری برای برون‌رفت از چالش جدی تنش آبی استان همدان است که البته در این مسیر قدم‌هایی هم برداشته‌شده به‌طوری‌که تاکنون ۲۷۷ میلیون دلار صادرات محصولات کشاورزی که به روش گلخانه‌ای تولیدشده‌اند محقق شده است.
بنا بر گفته رئیس جهاد کشاورزی استان همدان در حال حاضر دو هزار و ۴۰۰ نفر در گلخانه‌ها مشغول به کار هستند اما این میزان کافی نیست و باید ظرفیت بیشتری در شهرستان‌های استان همدان برای توسعه گلخانه فراهم شود.
نباید از این موضوع غافل شد که صادرات محصولات گلخانه‌ای، یک بازار بزرگ و رو به رشد در تمام جهان است که استان همدان به دلیل پتانسیل خوبی که در این زمینه دارد می‌تواند سهم صادرات خوبی را از آن خود کند.
بر اساس آنچه در یادداشت مبنی بر نظرات کارشناسان امر از مزیت‌های کشت گلخانه‌ای مطرح شد می‌توان نتیجه گرفت که کشت گلخانه‌ای به‌عنوان روشی پیشرفته می‌تواند راهی مطمئن برای رونق کشاورزی به‌خصوص در مناطق کم آب محسوب شود.
همچنین از همین گزاره باید خاطرنشان کرد تولید محصولات کشاورزی با روش کشت گلخانه‌ای برخلاف آنچه باور عموم است، به دلایل کنترل آفات و بیماری‌ها و شرایط محیطی مناسب و رسیدگی دقیق‌تر، از کیفیت بالایی برخوردار است که این مزیت می‌تواند جایگزین مناسبی برای تولیدات کشت سنتی باشد زیرا کشت گلخانه‌ای به دلیل قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب رشد گیاهان در فصول مختلف سال و استفاده بهینه از زمین، آب، نهاده‌های کشاورزی، از بهترین شیوه‌های تولید کشاورزی است که در صورت برنامه محوری و حمایت اصولی با خود ارزش‌افزوده مناسب، فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم، مهار هزینه‌های سربار و بهبود شاخص تولیدات را همراه دارد و بدین ترتیب می‌تواند باعث رونق اقتصادی و کارآفرینی در استان شود.
مخلص کلام اینکه کشت‌های گلخانه‌ای نقش مهمی در افزایش بهره‌وری، کاهش مصرف آب، ایجاد اشتغال و افزایش تولید دارند کما اینکه در حال حاضر ۲۲۰ هکتار گلخانه در استان همدان داریم و طبق برنامه تا پایان سال هم ۱۵۰ هکتار دیگر به زیر کشت گلخانه‌ای خواهد رفت اما امید است با توجه بیشتر به این بخش شاهد شکوفایی استعداد کشاورزی همدان در بخش گلخانه‌ای باشیم.
*فعال رسانه
نظر شما