حمله به «سیاست ارزی جدید»! | چرا دلار با تثبیت نرخ ۲۸۵۰۰ تومانی سقوط نکرد؟

بازار؛ اسدالله خسروی: پس از تغییرات مدیریتی در بانک مرکزی و روی کارآمدن محمدرضا فرزین به عنوان رئیس کل جدید بانک مرکزی، وی از همان ساعات نخست مسئولیتش اعلام کرد؛ نرخ ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان نرخ تعادلی در سامانه نیما است و دلار ۴۴ هزار تومانی بازار آزاد را نمی پذیرد. اقدامی که خیلی سریع باعث شد التهاب بازار ارز فروکش و دلار آزاد ۴۴ هزار تومانی با سقوط حدود ۵ هزارتومان به کانال ۳۹ هزارتومان بیاید آنطور که چند روزی خیلی ها فروشنده ارز در بازار شدند.

اما این روند خیلی ادامه دار نبود و قیمت ها دوباره به تدریج پس ازچند روز به شکلی خزنده مسیر رشد را در پیش گرفتند. حال سئوال اینجاست که چرا نوسان قیمت ها، بازار ارز را رها نمی کند و سیاست گذاری های ارزی نیز چاره ساز تعدیل قیمت این کالا نیست؟ آنگونه که تقاضا برای خرید ارز در بازار همچنان پابرجاست.

محاسبات نشان می دهد که دلار ۲۸۵۰۰ تومانی نیمایی که این روزها بنام «ارز فرزینی» مطرح است با توجه به فاصله عمیق آن با نرخ بازار آزاد حدود ۱۱ هزار تومان، احتمال رانت زا بودن آن دور از ذهن نیست. رویکردی که فقط به نفع وارد کنندگان تمام می شود

خروج از فاز «دلار جهانگیری» و ورود به «ارز فرزینی»

البته اظهار نظرهای متقاوتی از سوی خبرگان اقتصادی و فعالان بازار راجع به این مسئله مطرح است اما اکثر آنها معتقدند؛ قیمت ارز معلول بوده و علت رشد آن را باید درجایی دیگر جستجو کرد، با این وجود تا زمانی که نرخ تورم در کشور بالاست، نقدینگی افسارگسیخته روز به روز در حال افزایش و اقتصاد از رشد و رونق چندانی برخوردار نیست نمی توان با سیاست های دستوری مانع از رشد قیمت ها در بازار شد. از طرفی نیز تثبیت نرخ ارز از سوی بانک مرکزی با سیاست جدید (دلار ۲۸۵۰۰ تومانی سامانه نیما) با واکنش هایی روبه شده است آنگونه که وزیر اقتصاد این سیاست را رد کرده و معتقد است: " تثبیت بازار ارز به معنای تثبیت نرخ ارز نیما در قیمت ۲۸,۵۰۰ تومان نیست". از طرفی نیز رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی هم ضمن مخالفت با چنین سیاستی این اقدام را غیر قانونی اعلام کرده است.

علاوه بر این محاسبات نشان می دهد که دلار ۲۸۵۰۰ تومانی نیمایی که این روزها بنام «ارز فرزینی» مطرح است با توجه به فاصله عمیق آن با نرخ بازار آزاد یعنی حدود ۱۱ هزار تومان، احتمال رانت زا بودن آن دور از ذهن نیست. رویکردی که فقط به نفع وارد کنندگان تمام شده زیرا چنین روندی باعث تحریک تقاضا می شود. هر چند رئیس کل بانک مرکزی وعده داده است که بازار ارز ساماندهی و قیمت ها تعدیل می شود اما باید منتظر ماند و دید که در فاز تغییر "دلارجهانگیری" به "دلار فرزینی" همچنین حرکت در مسیر اعمال قیمت های دستوری، سرنوشت اقتصاد کشور و خانوارها در ماههای آینده چگونه رقم می خورد.

بر اساس قانون قیمت گذاری ارز شناور مدیریت شده است نه ثابت، چرا که اگر نرخ ارز ثابت باشد مدیریت آن سخت می شود به همین منظور است که وزیراقتصادو دارایی همراه با رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز نسبت به تثبیت قیمت ارز نیمایی رئیس کل جدید بانک مرکزی معترض و آن را غیر قانونی می دانند

قیمت گذاری نرخ ارز در قانون، ارز شناور مدیریت شده است

ابراهیم بهادرانی، کارشناس اقتصادی و معاون اسبق وزارت بازرگانی در گفتگو با «بازار» درباره وضعیت نرخ ارز و تبعات سیاست های ارزی رئیس کل جدید بانک مرکزی با تثبیت نرخ ۲۸ هزار ۵۰۰ تومانی ارز نیمایی، گفت: بر اساس قانون قیمت گذاری، ارز شناور مدیریت شده است نه ثابت، چرا که اگر نرخ ارز ثابت باشد مدیریت آن سخت می شود به همین منظور است که وزیراقتصاد و دارایی همراه با رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز نسبت به تثبیت قیمت ارز نیمایی ۲۸۵۰۰ تومانی رئیس کل جدید بانک مرکزی معترض شده اند و آن را غیر قانونی می دانند.

وی با بیان اینکه ارز نیمایی هم اکنون به ۲ قسمت تبدیل شده که یک قسمت بعنوان معاملات توافقی بازار با نرخ شناور و رقم حدود ۳۸ تا ۳۹ تومان نوسان قیمتی در حال انجام و دیگری نیز در سامانه نیما با نرخ ثابت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان است، گفت: مدیریت ناصحیح در بازار ارز، اقتصاد کشور را آشفته می کند چرا که این روند می تواند منجر به ایجاد رانت و اجحاف در حقوق خیلی از فعالان اقتصادی و صاحبان صنایع شود. به طورمثال پتروشیمی ها که خوراک ارزان می گیرند و دلارهای صادراتی آنها باید به نیما بیاید توجیه پذیر است که نرخ ارز ۲۸۵۰۰ تومان باشد اما در مقابل صنایع کوچک و متوسط که بعضا از بازار آزاد اقدام به خرید مواد اولیه می کنند توجیهی ندارد و در این مسیر متضرر می شوند.

عمق فاصله ارز ۲۸۵۰۰ تومانی با بازار معاملات توافقی ارز و بازار آزاد بسیار زیاد است که این موضوع می تواند رانت ایجاد کند. در چنین شرایطی است که اکنون ارز ۲۸۵۰۰ تومانی نیز خیلی نتوانسته است قیمت ارز را در بازار آزاد کاهشی کند

سیاست تثبیت نرخ ارز رانت ایجاد می کند!

مشاور رئیس اتاق بازرگانی تهران در ادامه افزود: عمق فاصله ارز ۲۸۵۰۰ تومانی با بازار معاملات توافقی ارز و بازار آزاد بسیار زیاد است، این موضوع می تواند رانت ایجاد کند. در چنین شرایطی است که اکنون تثبیت ارز ۲۸۵۰۰ تومانی نیز خیلی نتوانسته است قیمت ارز را در بازار آزاد کاهشی کند چرا که سیاست های ارزی بایستی با حفظ همه جوانب اتخاد و اجرا شود. به طور مثال وقتی مردم در این شرایط سخت تورمی می خواهند ارزش سرمایه هایشان حفظ شود خواه ناخواه آن را به بازارهای سودآور می برند حال از آنجایی که سود بانکی به دلیل فاصله زیاد آن با نرخ تورم بسیار پایین است، نقدینگی ها روانه بازار ارز می شود.

بهادرانی خاطرنشان کرد: نابسامانی در تعیین نرخ ارز طوری است که هم اکنون واردکنندگان ارز ۲۸۵۰۰ تومانی را از بازار نیما می گیرند و اقدام به واردات کالاهایی می کنند که مشابه آن در کشور وجود دارد این رویکرد نیز باعث می شود تا تولیدکنندگان داخل زمین گیر شوند و به بخش صادرات نیز لطمه وارد شود.

سیاست ارزی بانک مرکزی برای ساماندهی نرخ ارز و تعدیل قیمت ها در این بازار در حالی است که چند روزی است در بازار رسمی ارز معاملات توافقی دلار در کانال ۳۹ هزار تومان انجام می شود. انجام معاملاتی با نرخ بالای دلار که سیگنال گرانی را به بازار آزاد می دهد تا نرخ این کالا در بازار آزاد افزایشی شود به گونه ای که هم اکنون قیمت هر دلار در بازار آزاد در محدوده ۴۱ هزارتومان در نوسان است.

هرچند قیمت ها در بازار ارز این روزها نوسانی است و قیمت ها نیز هیجانی در حال فزایش است اما آنگونه که بانک مرکزی وعده داده است؛ امکان تعدیل قیمت ها در چنین بازاری وجود دارد بنابراین سرمایه گذاری در این بازارپرریسک خیلی نمی تواند امیدوارکننده شود

سکه ۲۱ میلیون و ۳۰۰ هزار و دلار آزاد ۴۱ هزار تومان

بازار معاملات توافقی که از روز پنجشنبه ۸ دی‌ماه دامنه نوسان از معاملات بازار توافقی حذف شد و طبق اطلاعیه شرکت مدیریت بازار متشکل ارز ایران، تمامی صرافی‌های بانکی و صرافی‌های تضامنی، در این روز براساس «کشف نرخ ارز توافقی بدون دامنه نوسان»، معاملات خویش را کمافی‌السابق انجام می‌دهند.

این بازار طی ماه‌های اخیر سبب تأمین تقاضاهای خُرد مردم شده و به معیار مهم قیمت‌گذاری ارز تبدیل شده است. نوسان قیمتی در بازار ارز موجب شد که امروز در بازار آزاد قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار به یک میلیون و حدود ۹۰۰ هزار تومان و قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید ۲۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان برسد.

همچنین قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح قدیم نیز ۲۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، نیم‌سکه ۱۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، ربع سکه بهار آزادی ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و سکه یک‌گرمی ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان تعیین و به فروش رود. همچنین هر مثقال طلا در بازار داخلی، ۸ میلیون و ۲۳۰ هزار تومان ارزش‌گذاری شده است؛ ضمن اینکه قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی ۱۸۷۶ دلار است.

بنا به این گزارش، هرچند قیمت ها در بازار ارز این روزها نوسانی است و قیمت ها نیز هیجانی در حال فزایش است اما آنگونه که بانک مرکزی وعده داده است؛ امکان تعدیل قیمت ها در چنین بازاری وجود دارد بنابراین سرمایه گذاری در این بازارپرریسک خیلی نمی تواند امیدوارکننده شود.