بازار؛ گروه بین الملل: همهگیری کرونا، تا قبل از آغاز جنگ اوکراین، به مدت دو سال نیرویی بود که آینده جهان را تغییر میداد. اما اکنون محرک اصلی تغییرات جهان، حمله روسیه به کشور همسایه خود یعنی اوکراین است. غیرقابل پیشبینی بودن تأثیر این درگیری بر ژئوپلیتیک و امنیت جهان، مبارزه برای کنترل تورم، هرجومرج در بازارهای انرژی و مسیر نامشخص چین پس از همهگیری کرونا، مسائلی هستند که جهان باید در سال ۲۰۲۳ با آن دستوپنجه نرم کند. در هم تنیدگی این موضوعات و ارتباط آنها با یکدیگر به هرچه پیچیدهتر شدن آنها دامن میزند.
نشریه اکونومیست معتقد است اولین و مهمترین دغدغه روز جهان جنگ اوکراین و روسیه است. قیمت انرژی، تورم، نرخ بهره، رشد اقتصادی، کمبود مواد غذایی، همه به این بستگی دارد که مناقشه اوکراین در ماههای آینده چگونه ادامه پیدا کند. پیشرفت سریع اوکراین میتواند تهدیدی برای پوتین باشد اما بیشتر به نظر میرسد این جنگ به بن بست بخورد.
این نشریه در پیش بینی از وضعیت آینده اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۳ نیز بر آن است که در سال ۲۰۲۳ اقتصادهای بزرگ وارد رکود خواهند شد زیرا بانکهای مرکزی نرخهای بهره را افزایش میدهند تا تورم را کنترل کنند. هر چند کنترل آن بدون دردسر نخواهد بود. تورم یکی از پیامدهای پساکرونایی است که از زمانی آغاز شد که قیمتهای انرژی بالا گرفت و به ابعاد نگرانکنندهای رسید. بسیاری از اقتصادها شاهد افزایش تورم به سطوحی بودند که چندین دهه مشاهده نشده بود.
نرخ رشد قیمت مصرفکننده در آمریکا به ۹ درصد رسید و منطقه یورو نیز رکورد ۱۰.۷ درصدی را دید. تورم و رکود در چند اقتصاد نوظهور بهویژه اقتصادهای آشفته بسیار بالاتر بود. پیشبینی میشود رکود اقتصادی آمریکا به نسبت ملایمتر از اروپا باشد اما این مساله بیشتر به جهان آسیب میزند زیرا یک دلار قدرتمند به معنای ضعیفتر شدن واحدهای پولی رایج دیگر کشورهاست که موجب آسیب به کشورهای فقیرتر میشود. کشورهایی که پیش از این از قیمتهای سرسامآور مواد غذایی ضربه خوردهاند.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاستهای امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزههای خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت میکرد. وی کهنهسرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه پرینستون است. کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانهزنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه میفهمد: تجربه ملی و ریشههای سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
*آیا می توان به پایان جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۳ امیدوار بود؟
هر زمان که جنگ به پایان می رسد، با توجه به اینکه یک پیروزی نظامی برای هر دو طرف دور از دسترس به نظر می رسد و چیزی شبیه به فروپاشی پوتین را ممنوع می کند، با نوعی حل و فصل مذاکره، یا حداقل آتش بس خواهد بود. در حال حاضر، هیچ یک از طرفین علاقه مند به مذاکره با شرایطی نیست که طرف مقابل نیز آن را بپذیرد. شاید بیشترین امیدی که بتوانیم در پایان جنگ امسال داشته باشیم، تبدیل شدن آن به یک «درگیری منجمد» با هرگونه درگیری در سطح بسیار پایین تر از اکنون است و هر طرف در خطوط مقدم موجود باقی می ماند.
*یکی از مسائل مهم در نظم در حال گذار جهانی، مهار چین از سوی آمریکاست. آیا ممکن است تنشها میان این دو کشور در سال ۲۰۲۳ وارد فاز شدید شود؟ مثلا در موضوع تایوان درگیری ها وارد فاز جدی تری شود؟
همیشه این خطر وجود دارد که برخی از حوادث ناخواسته از کنترل خارج شوند. احتمالاً سال 2023 از این نظر با بسیاری از سال های دیگر تفاوتی ندارد.
* پیش بینی شما از اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۳ چیست؟ آیا در این سال شاهد از بین رفتن بیماری کرونا و افزایش رشد اقتصاد جهانی خواهیم بود؟
اگر می توانستم چنین پیش بینی اقتصادی کنم، ثروتمند می شدم. فقط اشاره می کنم که افزایش کنونی همه گیری کووید در چین پیامدهای منفی هم برای این بیماری (با توجه به چشم انداز توسعه انواع جدید کووید با افزایش ویروس در چین) و هم برای اقتصاد جهانی (با توجه به اینکه کووید چگونه فعالیت اقتصادی را کاهش می دهد) دارد. دلیل این موضوع اهمیت چین برای اقتصاد جهانی است.
* پیش بینی شما از آینده مذاکرات هسته ای با ایران موسوم به برجام چیست؟ آیا در سال ۲۰۲۳ شاهد احیای برجام خواهیم بود؟
*به نظر شما چه تحولی در عرصه سیاسی در سال ۲۰۲۳ ممکن است رخ دهد که جهان را تحت تأثیر خود قرار دهد؟
امکانهای زیادی وجود دارد. یکی از مواردی که میخواهم تماشا کنم، پیامدهای احتمالی مختلف روی کار آمدن دولت راست افراطی جدید در اسرائیل است. افزایش مرگ و میر فلسطینیان در سال 2022 ممکن است با یک انتفاضه جدید بیشتر افزایش یابد.
نظر شما