حامد شایگان؛ بازار: رشد لجام گسیخته دلار در اقتصاد ایران باعث شد تا بار دیگر مدیران دست بکار شوند تا مانع ورود نقدینگی به بازارهای سوداگری شوند، از این رو بانک مرکزی اجازه صدور گواهی سپرده با نرخ ۲۳ درصدی را به بانک ها داد تا بتوانند نقدینگی را به صورت سپرده حبس کنند، اما بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند این سیاست نمی تواند اقتصاد بیمار ایران را درمان کند و حتی نقش مسکن هم ندارد و تبعات آن تعمیق رکود اقتصادی، کاهش حاشیه سود شرکت ها و فرار سرمایه از بورس خواهد بود.
هرچند بانک مرکزی ایران براساس سیاست بانک مرکزی روسیه عمل کرده اما بسیار ضعیف آن را اجرا کرده است، در واقع روس ها در زمان تحریم نرخ سود را از ۸ دررصد به ۱۸ درصد افزایش داد و یک شوک به اقتصاد وارد کرد و بعد از فریز نقدینگی به صورت تدریجی نرخ سود را به ۸ درصد برگرداند و این مساله باعث شد که تورم کنترل شود
وحید شقاقی مشاور اقتصادی وزیر اقتصاد در گفتگو با خبرنگار بازار ضمن اشاره به اینکه شورای پول و اعتبار تصمیم گرفته که نرخ سود بانکی را بالا ببرد، گفت: از ابن رو بانک مرکزی مجوز صدور نرخ گواهی سپرده با نرخ ۲۳ درصد را صادر کرده، اما این اقدام بانک مرکزی نمی تواند به اقتصاد شوک ایجاد کند، در واقع اگر می خواستند نرخ بهره، نقدینگی را جذب بکند باید نرخ بهره بالاتر در نظر گرفته می شد، در واقع بانک مرکزی ایران باید نرخ سپرده های یک ساله را روی ۲۵ درصد و سپرده های مدت دار دو ساله را با نرخ ۳۰ درصد و سپرده های سه ساله و بالاتر را سود ۳۵ درصدی تعیین می کرد تا با جذب پول های خرد تورم را کنترل کند اما روش بانک مرکزی ما اشتباه است و علامتی به اقتصاد نمی دهد.
شقاقی افزود: هرچند بانک مرکزی ایران براساس سیاست بانک مرکزی روسیه عمل کرده اما بسیار ضعیف آن را اجرا کرده است، در واقع روس ها در زمان تحریم نرخ سود را از ۸ دررصد به ۱۸ درصد افزایش داد و یک شوک به اقتصاد وارد کرد و بعد از فریز نقدینگی به صورت تدریجی نرخ سود را به ۸ درصد برگرداند و این مساله باعث شد که تورم کنترل شود.
او با تاکید بر اینکه افزایش نرخ سود در اقتصاد ایران کارایی لازم را ندارد و تبعات منفی به همراه دارد، افزود: در حال حاضر این سیاست رکود اقتصادی به وجود می آورد و سایر بازارهای مالی مانند بازار سرمایه را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد، هرچند اگر نرخ سود را بیشتر از عدد کنونی افزایش می دادند همین تبعات را برای بورس داشت اما موقتی بود و بعد از اینکه نقدینگی مهار می شد وضعیت بنگاه های اقتصادی هم بهتر می شد.
کاغذ بازی رئیس کل بانک مرکزی
بانک مرکزی در یک سال گذشته برنامه های همچون راه اندازی بازار متشکل ارزی، اوراق سکه، اوراق ارزی و ... را اجرا کرده اما هیچ دستاوری برای اقتصاد کشور نداشته است.
البرت بغزیان استاد اقتصاد در گفتگو با خبرنگار بازار ضمن اشاره به اینکه وقتی رئیس بانک مرکزی به دنبال اجرای همه سیاست های اقتصادی از طریق اوراق است، گفت: در واقع بانک مرکزی چند وقت اخیر برای مهار تورم در بازار ارز، سکه و ... اوراق ارز و اوراق سکه و ... صادر کرده، در حالی که اجرای آنها هیچ تاثیری در اقتصاد نداشت و حالا افزایش نرخ سود بانکی به ۲۳ درصدی منجر می شود افراد نرخ کالاها، اجاره و ... را با همین نرخ تنظیم می کنند و در نتیجه تورم عمومی بالا می رود.
وقتی نرخ تسهیلات بالا برود قیمت تمام شده کالا بالا می رود و همین مساله می تواند منجر به رشد تورم شود و روی حاشیه سود شرکت های وارداتی تاثیر می گذارد
او با بیان اینکه بانک مرکزی به دنبال این است که از طریق نرخ بهره نقدینگی را در بانک ها فریز و به نوعی نرخ ارز را هم کنترل کند افزود، اما این مساله نمی تواند روی کنترل نرخ ارز موثر باشد با توجه به اینکه عمده نقدینگی ها پول های بزرگی است که در بانک ها نمی مانند و همواره در بازارهای مختلف برای نوسان گیری در گردش هستند.
بغزیان با تاکید بر اینکه نرخ ارز در اختیار بانک مرکزی است و ربطی به نقدینگی ندارد، اظهار کرد: ارزش پول ملی کشورهایی مانند سوریه با وجود تحریم و جنگ به اندازه ایران افت نداشته است، بنابراین می توان نتیجه گرفت که بانک مرکزی خودش قیمت ارز را بالا برده و اگر غیر از این است بانک مرکزی باید اعلام کند که در این دو هفته چه اتفاقی افتاده که قیمت ارز از ۳۰ هزار تومان به ۴۰ هزار تومان رسیده است.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه وقتی نرخ تسهیلات بالا برود قیمت تمام شده کالا بالا می رود و همین مساله می تواند منجر به رشد تورم شود، گفت: رونق بورس رشد اقتصادی نیست و افت شاخص بورس هم نمی تواند رکود اقتصادی محسوب شود، اما نرخ بهره و ارز به دلیل قیمت تمام شده روی حاشیه سود شرکت های وارداتی تاثیر می گذارد اما برای شرکت های صادرکننده حاشیه سود بیشتری خواهند داشت.
سپرده ها با نرخ بالا و ناترازی بانک ها
در سال های اخیر اقتصاد ایران پرتلاطم بوده و بخشی از آن تحت تاثیر سیاست های پولی بوده که همیشه پای بانک ها در میان آن بوده و این بار هم قرار است بار دیگر اقتصاد ایران چالش دیگری را تجربه کند که میدان دار آن بانک ها هستند.
پیش بینی می شود با اجرای گواهی سپرده با نرخ ۲۳ درصدی هم نمی تواند منجر به حبس نقدینگی شود و تورم بالا می رود و به دلیل اینکه باعث افزایش هزینه ها شرکت ها خواهد شد، سود سهام هم کاهش می یابد
همچنین مهدی سوری کارشناس بورس در گفتگو با بازار ضمن اشاره به اینکه بانک ها هم اکنون ناترازی دارند به همین دلیل با نرخ های بالا سپرده جذب می کنند، گفت: از این رو پیش بینی می شود با اجرای گواهی سپرده با نرخ ۲۳ درصدی هم نمی تواند منجر به حبس نقدینگی شود و تورم بالا می رود و به دلیل اینکه باعث افزایش هزینه ها شرکت ها خواهد شد، سود سهام هم کاهش می یابد.
او با بیان اینکه نرخ سود هزینه تامین مالی شرکت ها بالا می برد، افزود: اقتصاد ایران به دلیل تورم ناپایدار و باعث شده شرکت ها برای تامین مالی خود نتوانند برنامه ریزی کنند و این مساله بنگاه های اقتصادی را با مخاطره روبرو می کند. از این رو تا وقتی دولت پول چاپ می کند و بعد به دنبال جمع کردن نقدینگی می رود تبعات زیادی را به وجود می آورد اما اگر دولت کوچکتر شود و مخارج آن کمتر شود تبعات منفی اقتصادی هم کمتر می شود.
نظر شما