به گزارش بازار، مرکز پژوهش‌های اتاق ایران با انتشار گزارش «دیپلماسی اقتصادی ایران در جهان رو به دگرگونی» بایسته‌های دیپلماسی اقتصادی ایران را مورد مداقه قرار داده است. در بخش نخست تاریخ مفهومی دیپلماسی اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد در بخش دوم این گزارش روندهای دگرگون‌کننده دیپلماسی اقتصادی در لایه‌های منطقه و جهانی مورد بحث قرار می‌گیرد. در بخش سوم نیز آثار محیط دگرگون شونده بر دیپلماسی اقتصادی ایران تبیین و نهایتاً توصیه‌های سیاستی ارائه شده است.
در بخشی از این گزارش آمده: درحالی‌که شواهد حاکی از گذار از نظم هژمونیک حاکم بر روابط بین‌الملل است، اما فشارهای تحریمی علیه ایران همچنان تداوم یافته و این کشور همچنان در شکل‌دهی به تعاملات اقتصادی بین‌المللی با چالش‌های سهمگینی مواجه است.
در چنین شرایطی توجه به چند نکته در طراحی دیپلماسی اقتصادی ایران در بطن نظم بین‌المللی رو به دگرگونی واجد اهمیت است:
۱- نتایج عملی تغییر در معادلات قدرت در پهنه جهانی به‌تدریج در اقتصاد سیاسی بین‌الملل آشکار خواهد شد. آثار گشایشی این تحولات برای اقتصاد ایران در میان‌مدت بروز و ظهور پیدا می‌کند. ازآنجاکه معضلات دیپلماسی اقتصادی ایران فزاینده‌اند و فشار اقتصادی بر این کشور روزافزون است، ایران نمی‌تواند تا میان‌مدت برای تحقق گشایش‌ها صبر پیشه کند. امیدواری به ایجاد تغییرات رادیکال در شرایط نظم جدید بین‌المللی و بهره‌برداری ایران از آن به‌ویژه در پیشبرد دیپلماسی اقتصادی در کوتاه‌مدت چندان واقع‌بینانه نیست. این در حالی است که ایران به دلیل انباشت بحران‌ها و مسائل اقتصادی نیازمند حل‌وفصل مسائل خود با قدرت‌های بزرگ و عادی‌سازی دیپلماسی اقتصادی در کوتاه‌مدت است.
۲- شرق یا غرب نمی‌توانند جایگزین یکدیگر در دیپلماسی اقتصادی ایران باشند. هر یک از این مجموعه‌ها دارای مزیت‌هایی است که در پیشبرد دیپلماسی اقتصادی ایران واجد اهمیت است. بازارهای صادراتی ایران در آسیا و در جهان شرق قرار گرفته‌اند، درحالی‌که زیرساختهای مبادله با این بازارها شامل زیرساختهای مالی، بیمه و حمل‌ونقلی عمدتاً متأثر از کشورهای غربی و سیاست‌های آن‌ها عمل می‌کنند. بنابراین ایران نمی‌تواند هیچ‌یک از این مجموعه‌ها را جایگزین دیگری کند.
۳- موقعیت انحصاری غرب در برخی از حوزه‌های اقتصاد جهانی به‌ویژه در حوزه مبادلات مالی در کوتاه‌مدت تداوم خواهد یافت. قدرت‌های در حال ظهور در مجموعه‌هایی همچون سازمان همکاری شانگهای، بریکس و در شکل‌های یک‌جانبه آن چین و روسیه از توان و تمایل لازم برای شکل‌دهی به نظم مالی جدید در پهنه بین‌المللی به‌گونه‌ای که قادر به حل معضلات روابط مالی ایران باشد، برخوردار نیستند. بنابراین ایران برای حل‌وفصل این معضل اساسی در دیپلماسی اقتصادی خود که ناشی از محیط بین‌المللی است، تنها می‌تواند به تداوم دیپلماسی از مسیر تفاهم با غرب بیندیشد.
متن کامل گزارش «دیپلماسی اقتصادی ایران در جهان رو به دگرگونی» را اینجا بخوانید.
نظر شما