بازار؛ گروه آب و انرژی: زمستان سختی که مسئولین از مدت ها قبل برای اروپا پیش بینی می کردند، برای ایران از راه رسید. گاز مناطق شمالی با افت فشار مواجه شده و گازرسانی به واحدهای تولیدی هم با محدودیت مواجه شده است. آنگونه که مسئولین صنعتی اعلام می کنند، واحدهای سیمانی برای ادامه تولید ناچار به استفاده از مازوت شده اند. در واحدهای فولادی هم شرایط چنگی به دل نمی زند. آنگونه که سیف الله امیری مدیر کل امور معدنی و صنایع معدنی وزارت صمت به بازار می گوید: نیاز واحدهای فولادی حدود ۴۰ میلیون مترمکعب در روز است اما شرکت گاز تنها ۱۵ میلیون مترمکعب از این مقدار را تامین می کند.
اما سیمان و فولاد تنها بخش های متضرر از نبود مدیریت در شرکت ملی گاز نیستند. آنگونه که روز گذشته مهدی ابهری دبیر انجمن کارفرمایان پتروشیمی به بازار گفته بود، گازی که در اختیار واحدهای پتروشیمی قرار می گیرد، حدود ۹ درصد کمتر از نیاز واقعی آنهاست. او هشدار داده بود که این محدودیت در گاز رسانی منجر به کاهش حدود ۹ تا ۱۰ درصدی محصولات پتروشیمی خواهد شد. این محدودیت ها در شرایطی برای بخش مولد اقتصاد اعمال شده که ایران خود دارنده دومین ذخایر گازی دنیاست.
بخت با شرکت گاز یار بود!
پاییز امسال بخت با شرکت ملی گاز یار بود و سرمای هوا خیلی دیر از راه رسید. سرمایی که از راه نرسیده، شرکت ملی گاز را گرفتار کرده است. بر اساس آماری که شرکت ملی گاز اعلام کرده مصرف گاز خانگی-تجاری در دو هفته گذشته ۳۴ درصد معادل ۱۴۸ میلیون متر مکعب در روز افزایش داشته است و پیش‌بینی می‌شود که با سردتر شدن هوا، رکورد مصرف گاز از عدد ۵۸۵ میلیون متر مکعب نیز فراتر رود. البته لازم به یادآوری است که سال گذشته مصرف گاز خانگی در روز ۳ بهمن با ثبت عدد ۶۹۲ میلیون متر مکعب تمامی رکوردها را زد. هم زمان با ثبت این رکورد در بخش خانگی، بخش تولیدی متوقف شد. حالا باید دید امسال چه اتفاقی خواهد افتاد آیا همانند هر سال تنها برنامه مدیریتی شرکت گاز برای زمستان سخت، قطع گاز واحدهای تولیدی است یا برنامه دیگری هم در دستور کار است.
بازگشت به دهه ماقبل ۷۰ شمسی
البته بحران گازی از مدت ها قبل قابل پیش بینی بود. همین چند وقت پیش بود که گزارشی از وضعیت نگران کننده تولید و مصرف گاز در کشور در صحن علنی مجلس قرائت شد. آنگونه که در این گزارش آمده بود« کمبود گاز در سال‌های اخیر به خصوص در فصول سرد سال با افزایش تقاضای بخش خانگی برای گرمایش تشدید شده است؛ به نحوی که تنها در سال ۱۳۹۸ حدود ۱۲ میلیارد لیتر گازوئیل و نفت کوره با ارزش بیش از ۵ میلیارد دلار برای جبران کمبود گاز توسط نیروگاه ها سوزانده شده است. در سال جاری نیز علیرغم کاهش و بعضا قطع گاز بخش های مختلف صنعت و در مواقعی کاهش صادرات و مصرف مقادیر بیشتر نفت کوره در مقایسه با گذشته، اعمال خاموشی در صنایع و بخش های خانگی و تجاری محتمل است.»
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس ایران با اشاره به این آمار، تاکید کرده بود که «این آمار نشان می‌دهد در صورت بی‌توجهی و عدم برنامه‌ریزی و اقدام سریع، کشور با بحران جدی برای امنیت انرژی روبرو خواهد شد؛ به نحوی که واردات این حامل انرژی یا بازگشت به دهه ماقبل ۷۰ شمسی و خرید و توزیع وسایل گرمایشی نفتی و ذغالی بین مردم اجتناب ناپذیر خواهد بود.
گاز رسانی به سیمانی ها به یک چهارم رسید
سیف الله امیری مدیر کل امور معدنی و صنایع معدنی در اینباره به بازار می گوید: از حدود یک پیش ماه کسری گاز به ما اعلام شد و مقدار گاز سیمانی ها از ۲۷ میلیون مترمکعب در روز به ۶.۱۱ میلیون مترمکعب کاهش پیدا کرده است. به دنبال این محدودیت در گاز رسانی ناچار به استفاده از مازوت در این واحدهای تولیدی شدیم.
به گفته او، کل مصرف گاز در زنجیره تولید فولاد ۴۰ میلیون مترمکعب است. در حالیکه که شرکت ملی گاز تنها به ما ۱۵ میلیون مترمکعب در روز گاز تحویل می دهد. با توجه به محدودیت شدیدی که در گاز رسانی به صنایع فولادی وجود داشت، ناچار شدیم که به واحدهایی همچون گندله و کنسانتره که مازاد تولید داریم، گاز ندهیم.
این مقام مسئول در وزارت صمت با بیان اینکه بیشتر گازی که در اختیار صنایع فولادی قرار گرفته در بین اسنفجی ها توزیع شده است، افزود: این واحدها در شرایط عادی ۲۸ میلیون مترمکعب گاز نیاز دارند. اما متاسفانه گازی که شرکت گاز در اختیار ما قرار داده تقریبا نصف نیاز این واحدها را تامین می کند.
امیری با تاکید بر اینکه با وجود محدودیت های اعمالی از طرف شرکت گاز، تولید همچنان پابرجاست، ادامه داد: اگر بازار به دلیل کمبود دچار مشکل شود، مقصر این وضعیت شرکت ملی گاز خواهد بود که برنامه ریزی مناسبی را برای تامین و توزیع گاز مورد نیاز واحدهای تولیدی نداشته و وزارت صمت هیچ نقشی در این وضعیت ندارد.
او همچنین در پاسخ به این سوال که محدودیت در گاز رسانی به کدام بخش های تولیدی بیشترین آسیب را وارد می کند، گفت: در بخش هایی همچون شمش و میلگرد و گندله با مازاد تولید مواجه بوده و نگرانی از جهت تنظیم بازار این محصولات وجود ندارد. آنچه برای ما مهم بوده و محدودیت در گاز رسانی به آنها می تواند به شدت مشکل ساز باشد، تامین گاز برای فولاد مبارکه برای تولید ورق و واحدهای اسفنجی است.
زیره به کرمان می بریم!
مسئولین دولت سیزدهم برای جبران ناترازی گاز به سراغ روسیه رفته اند. علیرضا کلاهی کارشناس انرژی در واکنش به این تصمیم وزارت نفت با بیان این جمله که «زیره به کرمان می بریم» ادامه داد: برخی مدعی اند که برای جبران ناترازی در فصل زمستان باید به سراغ واردات برویم. اما سوال من این است که چرا ما امروز نمی توانیم به اروپا گاز صادر کنیم؟ چرا امروز ایران نباید به جای واردکننده گاز، صادرکننده باشیم؟ این ها نشان می دهد که ضعف مدیریتی باعث شده که نتوانیم از ظرفیت های فوق العاده ای که کشور ما دارد، استفاده کنیم.
بر پایه گزارش کمیسیون انرژی مجلس، ایران دارای ۲۲ میدان گازی با حجم تقریبی ۳۴ تریلیون متر مکعب است؛ اما تمام این ذخایراز نظر عملیاتی قابل استحصال نیست و در دو دهه گذشته با افزایش متوسط سالانه ۷ درصدی عرضه گاز طبیعی، ۷۵ درصد از سبد انرژی کشور به گاز طبیعی اختصاص یافته است.
مردم برای جلوگیری از بحران کمک کنند
بر اساس گفته‌های وزیر نفت، برای سرمایه‌گذاری در بخش گاز نیاز به ۷۰ میلیارد دلار منابع است. منابعی که به گفته کارشناسان انرژی تامین آن از محل منابع داخلی شدنی نیست و باید به دنبال تامین آن از طریق سرمایه گذاران خارجی و البته در صورت لغو تحریم ها باشیم؛اما از آنجایی که هیچ چشم انداز مثبتی برای احیای برجام در حال حاضر وجود ندارد، بهتر است که مردم با نگه داشتن دمای خانه های خود بین ۱۸ تا ۲۱ درجه به تامین گاز دیگر شهروندان به خصوص استان های شمالی و البته گاز رسانی به بخش های مولد اقتصاد کمک کنند.
نظر شما