بازگشت دلار به کانال ۳۵ هزار تومان| معامله گران توافقی ارز، نرخ دلار را کاهشی کردند

بازار؛ گروه بانک و بیمه: پس از افزایش قیمت سکه و ارز در هفته های گذشته دو روزی است که نرخ این کالا ها در بازار تا حدودی بر مدار نزول قرارگرفته است. کاهش قیمتی که هر چند چشم گیرنیست اما به گفته کارشناسان بازگشت رو به عقب قیمت ها در چنین بازار سرنوشت سازی می تواند نوید بخش ثبات قیمتی دلار در کانال ۳۵ هزارتومان باشد. بانک مرکزی نیز با اقدامات مداخله جویانه برای جلوگیری از رشد بهای ارز با عرضه انبوه آن به بازار تا حدودی اثرات خود را آنگونه که جهش قیمتی در این بازار اتفاق نیفتد بکار گرفته است.

تا زمانی که فرمان قیمت ها بدون نظارت دقیق در دست معامله گران توافقی ارز باشد نوسان قیمت ها به شکلی که فروشنده ارز از انجام چنین معاملاتی متضرر نشود خیلی نمی تواند کاهشی باشد

فرمان قیمت ارز در دست معامله گران توافقی ارز

طبق نظر خبرگان اقتصادی تا تورم کاهشی نشود نباید انتظار داشت که نرخ ارز نیز مسیر سراشیبی ممتد را در پیش گیرد. البته این روزها چگونگی نحوه معاملات توافقی ارز تعیین کننده نرخ این کالا است در حالی که چنانچه فرمان قیمت ها بدون نظارت دقیق در دست آنها باشد نوسان قیمت ها به شکلی که فروشنده ارز از انجام چنین معاملاتی متضرر نشوند خیلی کاهشی نمی شود مگر اینکه اتفاق خاصی در اقتصاد یا مسائل سیاسی و ... رخ دهد که قیمت ارز متاثر از آن تغییر کند.

ظهور چنین بازاری از اواخر خردادماه امسال توسط بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز و در تعامل با کانون صرافی‌ها، صرافی‌های معتبر و صادرکنندگان، معاملات توافقی عرضه و تقاضای ارز راه‌اندازی شد. بازاری که می توان گفت؛ تعیین کننده روزانه نرخ ارز است. به طور مثال دیروز در معاملات توافقی، قیمت خرید دلار ۳۳هزار و ۷۵۱ تومان بود که امروز در آغاز به کار فعالیت بازار توافقی ارز در صرافی های معتبر، قیمت خرید دلار توافقی به ۳۳ هزار و ۶۰۸ تومان رسیده است، روندی که سیر نزولی قیمت ها را در بازار نشان می دهد. علاوه بر قیمت دلار در چنین بازاری، در بازار آزاد نیز قیمت دلار که روز دوشنبه هفته جاری به بیش از ۳۶ هزار تومان رسیده بود هم اکنون روندی کاهشی به خود گرفته و نرخ آن امروز چهارشنبه در بعد از ظهر در کانال ۳۵ هزار تومان در نوسان است.

بی تردید خود بانک مرکزی نیز در تعیین قیمت دلار دخیل است و از آنجایی که دولت بزرگترین فروشنده ارز در بازار است بنابراین مشخص می شود که تعیین قیمت این کالا در دست بانک مرکزی است

مداخله بانک مرکزی در تعیین قیمت ها در بازار ارز

آلبرت بغزیان کارشناس اقتصادی درباره نحوه تعیین گذاری قیمت ها که اکنون در معاملات توافقی تعیین می شود به «بازار» گفت: هر چند چنین بازاری برای داد و ستد ارز توسط بانک مرکزی راه اندازی شده است اما بی تردید خود بانک مرکزی نیز در تعیین قیمت دلار دخیل است و از آنجایی که دولت بزرگترین فروشنده ارز در بازار است بنابراین مشخص می شود که تعیین قیمت این کالا در دست بانک مرکزی است و این بانک هر موقع که بخواهد نرخ ارز را در بازار افزایش و یا کاهش می دهد.

وی با بیان اینکه تعیین نرخ ارز از سوی بانک مرکزی به صرافی ها اعلام می شود، افزود: چنانچه بانک مرکزی قیمت روزانه ارز صرافی ها را پایین در نظر گیرد، شکی نیست که قیمت این کالا در بازار آزاد نیز به تبع کاهشی خواهد شد. اما از آنجایی که دولت از محل فروش ارز نسبتا گران کسب سود هنگفت می کند و برخی نیازهای خود را چون کسری بودجه و ... از این محل پوشش می دهد، بنابراین خیلی نمی خواهد قیمت ارز در بازارکاهشی شود. از طرفی نیز نرخ ارز چون متاثر از نرخ تورم در کشور بالا و پایین می شود، بانک مرکزی برای اینکه انرژی فنر افزایش قیمت ارز را بگیرد نه تنها خیلی راغب به پایین آمدن قیمت آن نیست بلکه بهای ارز را در بازار خرد خرد افزایش می دهد.

بنا به این گزارش، البته بانک مرکزی نیز شرایط و جوانب لازم را در عرضه ارز در نظر می گیرد چرا که اگر ارز ارزان انبوه به بازار تزریق شود بی تردید متقاضیان آن نیز افزایش و همین امر منجر به رشد قیمت ها و هدر رفت منابع ارزی کشور می شود. در چنین شرایطی بانک مرکزی نه تنها باید در صیانت از منابع ارزی کشور کوشا باشد بلکه باید با استفاده از سیاست گذاری و ابزارهای مختلف اصولی مانع از رشد بی منطق قیمت ارز همچنین ارزپاشی شود، زیرا منابع ارزی کشور به دلیل محدودیت های تحریمی خیلی بالا نیست که چوب حراج به آن زده شود.

برخی سیاست ها چون ایجاد محدودیت، امنیتی کردن بازار و...به نوعی بازار فعالیت دلالان سود جو را برای نرخ گذاری دلار در بازار گرم می کند که این امر زمینه ساز انجام معاملات در بازار آزاد خواهد شد

راهکار ساماندهی بازار ارز، عرضه ارز به بازار نیست

حمید حاج اسماعیل، کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با «بازار» در باره علل نوسان نرخ ارز در بازار، گفت: عوامل زیادی در نوسان نرخ این کالا و رشد آن که چند هفته ای است در بازار به چشم می خورد، تاثیر گذار بوده که فارغ از شرایط نامطلوب اقتصادی چون رشد بالای نرخ تورم در کشور، مسائل سیاسی، بین المللی و بعضا اجتماعی نیز براین موضوع صحه گذاشته است. به طورمثال تشدید تحریم ها، رکود در بازارهای سرمایه گذاری همچنین بیم از کاهش ارزش دارایی ها همه این مسائل مستقیم و غیر مستقیم بر قیمت ارز تاثیر خود را به جای می گذارند. در چنین شرایطی به نظر می رسد برنامه ریزان و تصمیم گیران برای ساماندهی بازار ارز باید همه این موارد و مسائل را در کنار هم ببینند تا بتوانند راه حلی اصولی برای کاهش قیمت ارز پیدا کنند.

وی با بیان اینکه سیاست عرضه ارز به بازار برای کنترل قیمت این کالا به تنهایی نمی توان مانع افزایش قیمت آن شود، افزود: برخی سیاست ها چون ایجاد محدودیت، امنیتی کردن بازار و...خود به نوعی بازار فعالیت دلالان سود جو را برای تغییر قیمت ها و نرخ گذاری دلار گرم می کند تا زمینه معاملات ارز در بازار آزاد با افزایش قیمت شکل گیرد.

بی ثباتی اقتصادی و رشد تورم انگیزه ای را برای فعالان اقتصادی نگذاشته است. این بی ثباتی موجب شده خیلی ها سرمایه های خود را به خارج از کشور ببرند و پولهای خود را به ارز تبدیل کنند

رصد همه موئلفه های اقتصادی و سیاسی برای ایجاد راهکاری درست در ساماندهی بازار ارز

حاج اسماعیل خاطرنشان کرد: تا اقتصاد رونق نگیرد و تورم مهار نشود همچنین مسائل سیاسی و مباحث تحریمی با حفظ ارزش ها و چارچوب ها حل نشود، ممانعت از رشد قیمت ارز در بازار خیلی نمی توان آسان انجام گیرد. مثلا اکنون بانک مرکزی در بازارها و شبکه های رسمی برای تامین ارز مورد نیاز متقاضیان به اشکال مختلف اقدام به عرضه آن به بازار می کند اما نتیجه چنین رویکردی به تنهایی بازدارنده نبوده و نتوانسته مانع از رشد قیمت ارز در بازار شود. درچنین شرایطی مسئولان و دست اندرکاران بایستی ضمن برنامه ریزی درست و منسجم، اقدامات خود را برای مهار قیمت ارز با رصد همه موئلفه های اقتصادی و سیاسی بکار گیرند تا بتوانند از این طریق با ایجاد راهکاری اصولی مانع از رشد بی منطق قیمت ها در بازار ارز شوند.

وی در ادامه افزود: بی ثباتی اقتصادی و رشد روز افزون تورم انگیزه ای را برای فعالان اقتصادی نگذاشته است، این بی ثباتی موجب شده خیلی ها به جای اینکه با فعالیت های اقتصادی خود در رشد و رونق اقتصاد سهیم شوند، سرمایه های خود را به خارج از کشور می برند و یا با تبدیل آن به ارز برای حفظ ارزش دارایی هایشان در مسیر تضعیف اقتصاد کشور حرکت می کنند.

بنا به این گزارش، نوسان قیمت ها در بازار ارز گویا پایان ندارد، آنطور که طی دو سه هفته اخیر شاهد بالا و پایین شدن نرخ ارز بوده ایم. به گفته کارشناسان تنها علاج کاهش واقعی نرخ ارز برنامه ریزی برای مهار نرخ تورم و تلاش برای رونق بخشی اقتصاد است زیرا سیاست های بازدارنده موقتی برای جلوگیری از رشد قیمت ها در بازار ارز خیلی نمی تواند کارساز باشد.

با این حال گزارش های روزانه تامین ارز از سامانه نیما نشان می دهد که همچنان تقاضا کمتر از عرضه بوده و به عنوان مثال در روز سه شنبه میزان عرضه در حدود ۵ برابر میزان تقاضا بوده است. به عبارت دیگر تقاضاهای واقعی و ضروری همواره با مازاد عرضه مواجه هستند و این بازار فیزیکی است که به نوعی دچار اخلال می شود.