بازار؛ گروه بین الملل: اعمال تحریم های اقتصادی علیه روسیه از نیمه اول سال جاری میلادی منجر به ریزش شدید و سنگین ارزش روبل و حرکت اقتصاد این کشور به سمت فروپاشی شد.
با اینحال، اندکی پس از شکل گیری تحریم ها، مسکو برای جلوگیری از ریزش بیش تر ارزش روبل، چند استراتژی را به کار بست که مهمترین آنها افزایش ذخایر رمزارزی، استقاده از تتر و دیگر ارزهای استیبل در معاملات بین المللی و افزایش ذخایر طلا بود که موفق شد در سایه این اقدامات، تا حدی جلوی ریزش بیشتر ارزش روبل را بگیرد.
استفاده اجباری از روبل برای فروش نفت و گاز
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در فروردین ماه سال جاری، طی فرمانی، تمامی مشتریان خارجی نفت و گاز این کشور را ملزم به پرداخت پول این دو منبع بزرگ انرژی با استفاده از روبل نمود. در حقیقت، از زمان اجرایی شدن این فرمان، تنها راه خرید نفت و گاز از روسیه استفاده از روبل بوده و دیگر نمی توان از ارزهای خارجی بزرگی چون دلار آمریکا و یورو در این معاملات استفاده کرد.
این فرمان پوتین منجر به وارد آمدن شوک به بازار فارکس شد؛ جاییکه ارزش روبل شروع به افزایش کرده و تا حد قابل توجهی رشد کرد. دلیل این امر نیز مشخص است: افزایش تقاضا در بازارهای جهان برای روبل به منظور پرداخت پول نفت و گاز خریداری شده از روسیه.
توقف رشد ارزش روبل
همانطور که در نمودار بالا ملاحظه می شود، ارزش جفت ارز دلار/روبل پس از آنکه در ماه مارس سال جاری به بالاترین حد خود رسید، با اجرایی شدن فرمان پوتین در خصوص لزوم استفاده از روبل در مبادلات خارجی با روسیه، این نرخ به شدت دچار افت شده است. اما نکته مهم اینجاست که از اواسط ماه جولای تا اواخر اکتبر که اتحادیه اروپا از تصمیم خود برای تحریم نفت و گاز روسیه سخن گفت، نرخ این جفت ارز در بازاه ای بسیار محدود قرار داشته و شاهد افت و خیز چندانی در آن نبوده ایم.
نیاز گازی اروپا در آستانه زمستان و معمای روبل!
پس از ذکر مقدمه بالا، می توان متوجه شد که اهمیت روبل در گزارش حاضر به چه دلیل بوده و چرا پول ملی روسیه می تواند طی ماه های پیش رو ارزشمند شود. اگرچه میزان تقابل روسیه و اروپا هر روز رو به افزایش بوده و در حال حاضر، خبری از تنش زدایی میان دو طرف نیست؛ اما باید در نظر داشت که بر اساس شواهد موجود، ترکیه در حال تبدیل شدن به نوعی هاب توزیعی صادرات گاز ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه به اروپا است.
وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه اخیرا طی سخنانی از قصد کشورش برای تبدیل شدن به هاب توزیع گاز به اروپا خبر داده و حتی از تمایل کشورش برای اتصال اسرائیل به این هاب گازی نیز سخن گفت. «فاتح دونمز» با بیان اینکه ترکیه ظرفیت خط لوله ها و شبکه انرژی خود را افزایش داده، گفت: ترکیه در پی بحران انرزی شکل گرفته در اروپا، نقشی مهم بر عهده داشته و اکنون گاز صادراتی روسیه، ایران و آذربایجان از طریق خط لوله باکو - تفلیس - ارزروم به این کشور منتقل شده است.
وی در ادامه خاطر نشان کرد که ترکیه این امکان را دارد تا با استفاده از خط لوله گازی تاناپ (TANAP) گاز کشورهای مذکور را به اروپا منتقل نماید و گاز جمهوری آذربایجان نیز از طریق خط لوله «بلو استریم» در سامسون ترکیه فعالسازی شده و گاز این کشور به ترکیه منتقل خواهد شد.
در طرح ارائه شده از سوی ترکیه که به نظر با استقبال و چراغ سبز اروپا نیز مواجه شده، یک نکته ظریف و حساس در خصوص روبل وجود دارد و آن اینکه، در صورت عملیاتی شدن طرح مذکور، آیا فرمان پوتین همچنان پا برجا بوده و تمامی کشورها (در اینجا ترکیه) ملزم به پرداخت هزینه گاز خریداری شده از روسیه با استفاده از روبل خواهند بود و یا به دلیل نیاز مسکو به ارزهای خارجی پر طرفدار بازار مانند دلار و یورو، ارزهای خارجی را نیز در کنار روبل خواهد پذیرفت.
در حقیقت این تصمیم روسیه می تواند برای سرمایه گذاران و فعالان بازار فارکس بسیار مهم و حائز اهمیت باشد. در صورت عملیاتی شدن طرح نخست، بدیهی است که تقاضای بازار برای روبل به شدت افزایش خواهد یافت که شوک وارد آمده به بازار از طریق افزایش تقاضا می تواند منجر به افزایش ارزش روبل در برابر دلار شود که در اینصورت خرید روبل در شرایط فعلی و پیش از افزایش ارزش آن، سرمایه گذاری خوبی به نظر می رسد.
اما در سناریوی دوم، یعنی پذیرش ارزهای خارجی برای فروش گاز به اروپا از طریق ترکیه، دیگر نمی توان انتظار افزایش ارزش روبل در بازار فارکس را داشت. مشکل اساسی اینجاست که در سیستم سیاسی روسیه به دلیل باز نبودن جریان اطلاعات دولتی، نمی توان قدم های بعدی مسکو را پیش بینی کرد.
اما آنچه مسلم است، قیمت روبل در کوتاه مدت به احتمال زیاد با ریزش نسبی و البته نه چندان زیاد مواجه شده و پس از آن، در صورت اجبار مسکو برای دریافت پول نفت و گاز فروخته شده به روبل، می توان منتظر افزایش ارزش این ارز در بازار بود.
به سرمایه گذاران بازار فارکس توصیه می شود ضمن در نظر گرفتن آخرین خبرها در خصوص فروش نفت روسیه و میانجی گری احتمالی ترکیه برای تسهیل این فروش، بازار فارکس و تحرکات روبل را نیز رصد نموده و حتما در زمان ریزش روبل، اندکی روی این ارز سرمایه گذاری نمایند.
البته ذکر این نکته نیز بسیار ضروری است که به هیچ عنوان نباید بدون تحقیق و کسب اطمینان از آینده اقتصاد روسیه، روی روبل این کشور سرمایه گذاری چندان بزرگی انجام داد. چراکه علیرغم پیش بینی های ارائه شده در گزارش حاضر، میزان نوسان این ارز در بازار همچنان بالا بوده و ریسک پذیری آن نیز زیاد است.
نظر شما