به گزارش بازار، سید مجتبی خیام نکویی، رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در جلسه ستاد الگوی کشت و ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان گفت: بحث امنیت غذایی در دنیا بهقدری مهم است که در کشورهایی مثل آمریکا این موضوع مقدم بر امنیت ملی است.
او گفت: امروزه امنیت غذایی مثل یک سلاح برای کشورها ایفای نقش می‌کند و اگر کشوری در حوزه امنیت غذایی به وضع پایداری نرسیده باشد، صبحت از استقلال اقتصادی در آن فقط در حد یک شعار است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی جمعیت کشور ۳۶ میلیون نفر و تولید غذا در آن ۲۵ میلیون تن بود، بیان کرد: اکنون جمعیت کشور به ۸۵ میلیون نفر و تولید غذا به ۱۲۵ میلیون تن رسیده است.
خیام نکویی در مورد عوامل تأثیرگذار بر افزایش میزان تولید در این سال‌ها یادآور شد: ۴۰ درصد رشد تولید به واسطه افزایش سطح زیر کشت و استفاده بی‌رویه از منابع پایه به‌ویژه آب حاصل شده است و بخشی هم از رسوخ دانش و فناوری به بخش کشاورزی بهره برده است.
او با اشاره به افزایش نرخ جمعیت در سال ۱۴۳۰ گفت: در این سال نیازمند تولید ۱۸۵ تا ۱۹۰ میلیون تن غذا برای این جمعیت هستیم و باید ۵۵ میلیون تن افزایش غذا داشته باشیم در حالی که هرچه به جلو می‌رویم منابع آب محدودتر و منابع پایه دچار مشکل می‌شود و باید روشی را انتخاب کنیم که هم به استقلال اقتصادی برسیم و هم منابع پایه را مورد هجمه قرار ندهیم.
او با بیان اینکه جنگ روسیه و اوکراین مسائل مهمی در خصوص غذا را آشکار کرد، ادامه داد: شاهد هستیم کشورها برای تهیه ۵۰۰ تن گندم با یکدیگر در نزاع هستند و بحث امنیت غذایی چهره جدید از خود را در دنیا نمایان کرد.
رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب مسئله امنیت غذایی را مسئله درجه یک کشور مطرح کردند، گفت: در ۴۰ سال گذشته کشاورزی و غذا مسئله اولویت‌دار نبوده و این موضوع در بودجه‌ها و حمایت‌ها آن چنان که باید مورد توجه قرار نگرفته است و این موضوع می‌تواند غذا را به یک چالش بزرگ تبدیل کند.
وی دستیابی به امنیت غذایی پایدار را راهبرد کلان کشور خواند و گفت: این حوزه دستخوش چالش‌های مختلفی قرار گرفته که از آن جمله می‌توان به کم بودن ضریب نفوذ فناوری به حوزه کشاورزی اشاره کرد، در حالی که استانی مثل زنجان ظرفیت بیشتری برای افزایش ضریب نفوذ به تولید زیتون دارد.
او با اشاره به اینکه نبود الگوی کشت دیگر چالش بخش کشاورزی است، تصریح کرد: از یک تفکر واحد برای هدایت ظرفیت کشور در بحث غذا استفاده نشده و آمارها نشان می‌دهد میانگین ضایعات کشاورزی از مزرعه تا سفره ۳۰ درصد معادل ۳۶ میلیون تن است.
خیام نکویی محدودیت‌های منابع آبی، پایین بودن بهره‌وری و واردات بخشی از نیازهای غذایی را از دیگر چالش‌ها برشمرد و افزود: ۹۰ درصد روغن کشور را وارد و تنها ۱۰ درصد آن را در داخل تولید می‌کنیم و این در حالی است که ذائقه مردم به سمت غذاهای سرخ‌کردنی رفته و میانگین مصرف روغن در کشور ما ۲۳ کیلو و در دنیا ۱۱ کیلو است.
وی با اشاره به اینکه با کوچک شدن اراضی، مقوله دانش‌بنیان شدن در زمین خرد ماهیت خود را از دست می‌دهد، ابراز کرد: در عملکرد اراضی و نظام آموزش بخش کشاورزی نیز ضعف‌هایی وجود دارد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه ۱۲ هزار هیئت علمی در بخش کشاورزی داریم و ضریب نفوذ دانش در بخش کشاورزی ۶ درصد است، بیان کرد: بخش اعظمی این ظرفیت در اختیار بخش کشاورزی نیست و تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان به زیرساخت‌هایی نیاز دارد.
نکویی با اشاره به اینکه تا کنون یک پارک علم و فناوری و ۷ دهکده در حوزه کشاورزی ایجاد شده است، عنوان کرد: تلاش داریم تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان را به بیش از ۱۲۰۰ مورد برسانیم و در استان زنجان باید ۱۰۰ شرکت دانش‌بنیان تأسیس شود.
او افزود: ۵۱ سال است که می‌خواهیم در کشور الگوی کشت ایجاد کنیم تا کشاورزی منبع‌محور نداشته باشیم. هدف الگوی کشت دستیابی به امنیت غذایی پایدار است و در این بین اقتدار غذایی مقوله‌ای فراتر بوده و در آن قصد داریم فرازهای خودکفایی را طی و فراتر از نیاز غذا تولید کنیم.
خیام نکویی به تدوین سند امنیت غذایی دانش‌بنیان اشاره کرد و گفت: این سند ریل‌گذاری برای ۱۰ سال آینده را دربر دارد و مسائلی همچون کاهش آب مصرفی، صرفه‌جویی ارزی، افزایش ضریب نفوذ دانش با ارتقا عملکرد در هکتار و کاهش ضایعات، توسعه کشت دانه‌های روغنی و اصلاح کشت سبزی و صیفی از فضای باز به گلخانه از مهمترین رویکردهای ناظر بر تدوین الگوی کشت است.
وی با اشاره به اینکه اکنون ۷۲ میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، خاطرنشان کرد: برنامه داریم تا سالانه ۳ میلیارد مترمکعب در مصرف آب صرفه‌جویی شود و در طول چهار سال به ۶۰ میلیارد مترمکعب برسیم و در سال نخست اجرای طرح صرفه‌جویی ارزی هم خواهیم داشت.
رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با بیان اینکه ۴۰ همت برای اجرای الگوی کشت پیش‌بینی شده است، ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود در شرایط خوش‌بینانه ۲۷ میلیون تن افزایش تولید داشته باشیم و در این طرح استان‌ها به نحوی برای تولید برخی محصولات قطب‌بندی شدند و سهم هر استان در تولید غذا روشن شده است.
خیام نکویی با اشاره به اینکه در این طرح روی ۱۳۳ محصول کار شده است، عنوان کرد: ۹۰ درصد تولیدات کشاورزی به ۱۵ محصول اختصاص دارد که از بین آن‌ها ۱۳ محصول در استان زنجان تولید می‌شود و اجرای این طرح ۲.۲ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی خواهد داشت.
او یادآور شد: در این طرح رشد ۱۷ درصدی تولید گندم، ۳ درصد برنج، ۱۳ درصد شکر، ۵۸ درصد پنبه و ۱۷۷ درصد روغن پیش‌بینی شده است و در بدبینانه‌ترین حالت کل تولیدات زراعی از ۸۲ میلیون تن به ۸۵ میلیون تن خواهد رسید.
خیام نویی هدف این طرح را انقلاب بهره‌وری در کشاورزی دانست و گفت: پیاده‌سازی نظام نوآوری در بخش کشاورزی نیازمند حضور سایر وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و معاونت‌های اجرایی در کنار سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی است.
نظر شما