خداحافظ پنبه؛ طلای سفید از مازندران کوچ کرد

بازار؛ گروه استان ها: سطح مزارع پنبه در مازندران به زحمت به هزار هکتار می رسد و این درحالی که در گذشته های نه چندان دور مزارع طلای سفید از شرق تا غرب گسترده و پراکنده بود اما طی دهه ها پایین بودن قیمت و بالابودن هزینه ها سبب جایگزین کشت دیگر محصولات در پنبه زاراها شده است.

در حالی حاضر ۹۵درصد پنبه مازندران در بهشهر کشت می شود و انواع مختلفی نظیر گلستان، ساجدی، سفید، لطیف و غیره در آن رواج دارد اما در گذشته مزارع پنبه از محمود آباد تا شرق استان گسترده بود و به دلیل مشکلات فراروی برخی از کشاورزان به صورت محدود اقدام به کشت پنبه در شرق استان می کنند.

روستای قره تپه را می توان مهد پنبه کاری در مازندران نام برد و با آن که فصل برداشت پنبه به پایان رسید اما هنوز زنان رسوتان مشغول جداکردن وش ها و بوته های آن هستند و روزها را با این کار به شب می رسانند.یک بانوی روستایی که تاکنون اقدام به برداشت چهار چین پنبه کرده است، افزود: هر ساله اقدام به کشت دوم پنبه می کنیم و خوشبختانه میزان محصول رضایت بخش بود.

گیلک در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به این که استقبال کشاورزان از پنبه کاری طی سال های اخیر رواج یافته است خواستار حمایت دولت از پنبه کاران شده است.

نرخ پنبه افزایش یابد

بانوی دیگری که اقدام به پنه گیری از بوته های طلای سفید کرده است به مشکلات پنبه کاری اشاره و اضافه کرد: قیمت پنبه پایین است و از دولت تقاضا می کنیم نسبت به افزایش نرخ برنامه ریزی کند.

مریم احمدی افزود: لازم است نرخ خرید پنبه قبل از کشت و یا برداشت محصول اعلام شود تا کشاورز بتواند براساس آن هزینه های خود را مدیریت کند زیرا نرخ سم، کود و نهاده ها بالا است.

وی خشکسالی را از جمله مسائل فراروی ذکر کرد و گفت: امسال خشکسالی و کمبود مناب آبی سبب بروز مشکلاتی شده است.

وی نرخ خرید پنبه را بین ۲۵ تا ۲۹ هزار تومان ذکر کرد و گفت: چین اول پنبه با قیمت ۳۰ هزار تومان خریداری شده است و اگر قیمت پنبه متناسب با نرخ سم و نهاده ها افزایش یابد.

خشکسالی و کمبود منابع آبی، سنتی بودن برداشت و افزایش هزینه ها پنبه کاری را در مازندران سخت و طاقت فرسا کرده و انگیزه جوانان را برای ادامه شغل آبا و اجدادی کاسته است، علی گیلک از پنبه کاران مازندران با اظهار این که کشاورزان پنبه کار برای مراقبت از محصول سختی های زیادی را به تن می خرند، مراقبت و حفاظت از محصول را از جمله دغدغه ها برشمرد.

صدمه آفت به محصول پنبه

وی در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: اگر نرخ پنبه افزایش یابد اشتیاق کشاورز و خانواده های آنان برای کشت بیشتر می شود زیرا فرایند کشت تا برداشت زحمت های زیادی دارد و به عنوان نمونه برای هر کشت باید چندبار وجین صورت گیرد.

وی با بیان این که امسال آفت به محصول صدمه زده است، افزود: پنبه را به تاجران و واسطه هایی که از شهر می آیند به فروش می رسانیم.

این کشاورز با بیان این که در گذشته پنبه گیری با آیین ها و برنامه های خاصی اجرا می شد و اکنون سطح پنبه زارها محدود و کاسته شده است، گفت: امسال شرایط آب و هوایی برای تولید محصول خوب بوده است ولی همچنان پنبه تولیدی از طریق واسطه به فروش می رسد.

بیشتر پنبه مازندران در روستای قره تپه کشت می شود و یک تنه جور طلای سفید را به دوش می کشد. کمبود منابع آبی از موانع فراروی توسعه کشت پنبه به شمار می رود از سوی دیگر تامین بذر و خرید تضمینی از جمله خواست های پنبه کاران است. بالابودن هزینه های برداشت نیز دغدغه تمام کشاورزان به شمار می رود.

رشد پنبه کاری در بهشهر

غلامرضا قنبری مدیر جهاد کشاورزی بهشهر با بیان این که ۶۲۰ هکتار پنبه زار در شهرستان وجود دارد، از اجرای طرح تغذیه گیای پنبه در روستای قره تپه خبر داد و گفت: این طرح به مساحد بیش زا یک هکتار اجرا شده است.

وی در گفتگو با خبرنگار بازار با اظهار این که ۲۸۰ کشاورز پنبه کار در منطقه فعال هستند، گفت: سطح پنبه زاری سال جاری نسبت به سال قبل با رشد ۴۰ درصدی روبرو بوده است و در هکتار بین سه تا چهارتن وش تولید شده است.

وی با اظهار این که رشد قیمت پنبه سبب استقبال کشاورزان از کشت این محصول شده است.ف گفت: ارقامی نظیر لطیف و مای ۳۴۴ بیشترین رقم تولید شده در منطقه است.

قنبری کشت مکانیزه پنبه را از جمله دستاوردها برشمرد و گفت: امیدواریم فرایند برداشت نیز طی سال های آینده مکانیزه شود.

برداشت پنبه در مناطق مختلف مازندران تابستان به پایان رسید و اکنون بانوان روستایی مشغول جدکردن پنبه هستند و مجبور هستند محصول را به صورتعلی الحساب و چکی به تاجران بفروشتند.

مازندران در گذشته مهد طلای سفید بود و به دلیل پایین قیمت خرید و نبود نجهیزات و امکانات لازم، بالابودن هزینه های تولید کشت پنبه فراموشی سپرده شد. در حال حاضر پنبه کاری فقط در اراضی و مزارع دو شهرستان شرقی مازندران انجام می‌شود و مزارع دیگر نقاط سال‌های سال است که روی پنبه و طلای سفید را به خود ندیده و این محصول به دیگر استان‌ها از جمله همسایه شرقی در گلستان کوچ کرده است.

دهه ۵۰ سطح پنبه کاری در مازندران ۴۵ هزار هکتار بود و این میزان در دهه ۷۰ به ۱۶ هزار هکتار و دهه ۸۰ به کمتر از دو هزار هکتار رسیده و در دهه ۹۰ به نزدیک به صفر رسیده است. زمان بر بودن، کشت محصولات آب طلب، تبدیل مزارع طلای سفید به باغات و شالیزار و در برخی مناطق به ویلا منجر شد تا مازندران حسرت روزگار خوش پنبه کاری را در دل داشته باشد و از سوی دیگر روند رو به رشد قیمت دیگر محصولات و بسته‌های حمایتی برای کشت دانه‌های کلزا و روغنی، طلای سفید را از گردونه خارج کرده است.