بازار؛ گروه کشاورزی: در حالی که به نظر می رسد برنامه الگوی کشت از سوی زارت جهاد کشاورزی در سال جاری با جدیت در حال پیگیری است، به گفته کارشناسان امر، اولویت این وزارتخانه به توسعه کشت محصولاتی همچون گندم و دانه های روغنی است که به اصطلاح محصولات استراتژیک نامیده می شود. در واقع ایران بخش قابل توجهی از غلات و دانه های روغنی خود را از دو کشور روسیه و اوکراین تامین می کند و در شرایطی که با وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین، در جستجوی یافتن کشورهای جایگزین است، افزیش زمین های زیرکشت کلزا و اجرای کشت قراردادی را در دستور کار قرار داده تا به این طریق بتواند در کنار واردات بخشی از نیاز خود را از این طریق برطرف سازد.
از جمله دانه های روغنی که توسعه سطح زیر کشت آن مورد تاکید وزارت خانه است، «کلزا» است که با توجه به نیاز کشور به کلزا دولت سعی دارد تا با اجرای طرح خرید تضمینی و با افزایش سطح زیر کشت این محصول استراتژیک میزان وابستگی به روغن‌های وارداتی را کاهش دهد تا بتواند از بحران کنونی عبور کند.
تولید سالانه تا ۴۰۰ هزار تن کلزا در کشور
این در شرایطی است که به گفته علیرضا مهاجر مجری پیشیین طرح دانه های روغنی و معاون فعلی زراعت وزارت جهاد سالانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن کلزا در کشور تولید می شود. همچنین بر اساس داده های منتشر شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی، در بحث تولید و سطح زیر کشت کلزا، به ترتیب استانهای «گلستان با بیش از ۵۱هزار هکتار سطح زیرکشت و استان خوزستان با بیش از ۴۵ هزار هکتار» در جایگاه اول و دوم کشت این دانه روغنی قرار دارند. بر اساس این گزارش، استانهای «فارس، خراسان شمالی، اردبیل، مازندران، سیستان و بلوچستان، کرمان، آذربایجان غربی، سمنان و اصفهان» نیز در رتبه های بعدی قرار دارند و به عبارتی جزو تولید کننده های اصلی دانه های روغنی از جمله کلزا هستند.
بر اساس این گزارش، در حالی ایران ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن دانه روغنی کلزا تولید می کند که بر اساس آنچه سازمان فائو ارائه داده، در سال زراعی ۲۰۲۱ در سراسر دنیا بیش از ۶۸.۸۷ میلیون تن کلزا تولید شده است. به این ترتیب می توان گفت در تولید جهانی کلزا، ایران سهمی حدود نیم درصد دارد.
از سوی دیگر سازمان فائو در جدیدترین گزارشاتی که ارائه داده، اعلام داشته با توجه به رویکرد افزایشی کشت کلزا، انتظار می رود در پایان سال زراعی جاری میلادی، میزان تولید جهانی دانه کلزا از ۷۲ میلیون تن عبور کند. این در شرایطی است که به گفته کارشناسان امر، پیش بینی می شود تولید دانه روغنی کلزا نیز همچون دیگر محصولات کشاورزی تحت تاثیر شرایط آب و هوایی کمتر از میزان اعلامی باشد.
کانادا، اتحادیه اروپا، چین، استرالیا و اوکراین؛ ۵ صادر کننده برتر کلزا
بر اساس این گزارش، در حالی که جنگ روسیه و اوکراین بازار غلات و دانه های روغنی را تحت تاثیر قرار دارد و به نوعی بحران این محصولات را در دنیا به وجود آورد کشورهای مختلف تلاش دارند تا به هر طریقی این محصولات را از بازارهای جایگزین تامین کنند. در چنین شرایطی کشورهای مختلف تلاش دارند در کنار یافتن بازارهای جدید، کشت دانه های روغنی را نیز در عرصه های کشاورزی خود افزایش بدهند.
بر اساس آنچه فائو ارائه داده، اتحادیه اروپا با بیش از ۱۷ میلیون تن، بزرگترین تولید کننده کلزا در جهان محسوب می شود و چین نیز با تولید ۱۴ میلیون تن در جایگاه دوم دنیا قرار دارد. داده های فائو هچنین نشان می دهد، کانادا نیز با تولید بیش از ۱۲ میلیون تن سومین تولید کننده برتر کلزا محسوب می شود.
داده های فائو همچنین حاکی از این است: کشورهای «هند، استرالیا، اوکراین، روسیه، ایالات متحده، انگلستان و بلاروس» نیز در رتبه های بعدی تولید کلزا قرار دارند.
بر اساس این گزارش، تولید کلزا در اتحادیه اروپا به عنوان بزرگترین تولیدکننده در حالی روند رو به رشد دارد که میزان تولید در این منطقه ۲درصد بیش از سطح متوسط تولید ۵ساله در این حوزه بوده است. این در شرایطی است که به گفته فائو بزرگترین تولیدکنندگان اتحادیه اروپا، «فرانسه و آلمان» تولید کلزا را به دلیل خشکسالی و شرایط آب و هوایی کاهش خواهند داد.
در بخش دیگری از گزارش فائو، به بحث صادرات دانه روغنی کلزا پرداخته شده که بر این اساس ۵صادر کننده اصلی کلزا در دنیا کشورهای کانادا، اتحادیه اروپا، چین، استرالیا و اوکراین هستند.
نظر شما