مریم رضایی؛ بازار: دانه‌های روغنی یکی از محصولات قابل توجه و با ارزشی است که در تهیه روغن مصرفی سبد غذایی خانواده ها نقش بالایی دارد و به عنوان یکی از نیازهای اساسی در حوزه تغذیه است و از طرفی ماده اولیه کارخانه های روغن کشی، دانه های سویا، آفتابگردان، کلزا و سایر دانه های روغنی است که اغلب آن در استان گلستان کشت می شود.
به باور کارشناسان صرف نظر از اینکه کشت محصولاتی نظیر کلزا و سویا از بازار خوبی برای فروش برخوردار است نیاز آبی کمی هم این دانه روغنی در صنعت کشاورزان دارد از طرفی فعالان اقتصادی در گلستان معتقدند که ظرفیت کارخانه های موجود در گلستان بسیار بیشتر از میزان کشت دانه های روغنی در استان است تاجایی که برای تامین ظرفیت کارخانه های روغنکشی باید دانه های روغنی را وارد کنیم.
با این حال کشاورزان به دلیل قیمت پایین رقم خرید تضمینی دانه های روغنی، رغبتی به کشت ندارند. «علی محمد چوپانی» رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گرگان درباره این موضوعی گفتگویی با خبرنگار بازار داشته که در ذیل این مصاحبه را به تفصیل می خوانید.
* در سطح استان چند کارخانه روغن کشی وجود دارد؟
در کشور ۲۸ کارخانه روغن کشی وجود دارد همچنین در استان گلستان شش کارخانه روغن کشی با ظرفیت دو هزار تنی داریم که تقریبا ۲۵ درصد روغن کشی کل کشور را شامل می شود. کارخانه های طلای سفید، آلتین دانه، خاور دشت و یگان خزر با ظرفیت ۵۰۰ تن در روز و کارخانه های نگین دانه و سویا بین با ظرفیت روزانه ۲۰۰ تن در روز در گلستان مشغول به فعالیت هستند. ظرفیت این کارخانه ها به صورت اسمی است و آن ها با ۸۰ درصد توان خود کار می کنند.
کشاورزان به دلیل قیمت پایین رقم خرید تضمینی دانه های روغنی، رغبتی به کشت ندارند
* تولید کلزا و سایر دانه های روغنی برای این ظرفیت کافی است؟
تولید کلزا در استان گلستان ۷۰ هزار تن است که عملا این مقدار برای چهار ماه یک کارخانه است. اگر تولید سویا استان نیز ۲۰ هزار تن باشد برای دو ماه یک کارخانه است. تولید آفتابگردان نیز با دو تا سه هزار تن تولید برای هفت تا هشت روز یک کارخانه کافی است. مجموع تولیدات دانه های روغنی ما حدود ۱۰۰ هزار تن که باشد باز هم کارخانه های روغن کشی استان گلستان در زمان هایی فعالیت ندارند یعنی تولیدی در استان گلستان وجود ندارد. به این ترتیب تهیه و تدوین بسته حمایتی باهدف افزایش کشت دانه‌های روغنی برای کشاورزان ضرورت دارد. در حال حاضر کارخانه ها بر اساس دانه های وارداتی کار می کنند.
* امسال خرید تضمینی کلزا در استان گلستان بالاتر از خرید تضمینی اعلام شده بود؟
امسال قیمت تضمینی خرید کلزا از کشاورزان ۱۵ هزار تومان بود اما اتاق بازرگانی گرگان با همکاری مدیریت شرکت طلای سفید، سویا بین و خاور دشت کلزا را از کشاورزان ۲۳ هزار تومان خریداری کردند تا بتوانیم ۵۰ درصد نیاز صنعت روغن کشی تامین شود و کشاورز برای کشت کلزا ترغیب شود و سال آینده نیز کلزا کشت کنند.
در استان گلستان شش کارخانه روغن کشی با ظرفیت دو هزار تنی داریم
دولت در جنوب و سایر استان ها حدود ۱۰۰ هزار تن کلزا را از کشاورز به همان قیمت ۱۵ هزار تومان خرید در حالی که ما در گلستان هشت هزار تومان گرانتر خریداری کردیم و حتی این اقدام ما باعث شد که دولت هم به سایر استان ها مبلغ بیشتری بابت خرید کلزا پرداخت کند اگر ما هم در استان گلستان مبلغ ۱۵ هزار تومان را بابت خرید کلزا در نظر می گرفتیم سود ناشی از استحصال کنجاله و روغن به بازرگانان و کارخانه های روغن نباتی می رسید در صورتی که ما با این کار سود را تقسیم کردیم و به کشاورز نیز سود رساندیم.
* به این ترتیب کاشت کلزا هم برای کشاورزان صرفه اقتصادی دارد؟
کشت کلزا همزمان با کشت گندم انجام می شود اما در کشت کلزا از آب سبز و باران های زمستانه استفاده می شود بنابراین باید به کشت بیشتر این محصول توجه شود. کشت کلزا در مهرماه با اولین بارندگی ها شروع می شود و در اواخر اردیبهشت برداشت می شود. بهترین حالت کشت کلزا به این گونه است که به صورت تناوبی با گندم کاشته شود. قیمت کلزا در حال حاضر حدود ۲۲ هزار تومان و قابل رقابت با گندم است.
* در خصوص کشت سویا با چه چالش هایی روبه رو هستیم؟
در خصوص کشت سویا نیز در استان گلستان با چالش کشت شالی مواجه هستیم. به طوری که زمین هایی که در آن ها شالی کشت می شود به طور متوسط چهار الی پنج تن شالی می دهد و طول زمان داشت، کاشت و برداشت این محصول حدود ۹۰ روز است و کشاورز اگر بخواهد در یک هکتار خود شالی کشت کند به سود حدود ۲۰۰ میلیون تومانی می رسد و اگر در همین زمین سویا کشت کند در خوش بینانه ترین حالت ممکن ۶۰ میلیون تومان سود می کند.
این مساله درست است که سویا آب کمی مصرف می کند اما درآمد سویا به کشت شالی نمی رسد. در سال های گذشته در استان گلستان و مازندران ۲۰۰ هزار تن کشت سویا داشتیم در حالی که این مقدار در حال حاضر به ۲۰ هزار تن رسیده است. باید با برنامه هایی کشاورزان را به کشت این محصولات ترغیب کنیم و یا کشت این دانه های روغنی در الگوی کشت تدوین شده دیده شود.
نظر شما