تهمینه غمخوار؛ بازار: ابراهیم رئیسی و ولادیمیر پوتین روسای جمهور ایران و روسیه در حاشیه نشست شانگهای در سمرقند با یکدیگر دیدار و گفتگو کرده و با مرور تفصیلی عرصه همکاری‌های اقتصادی، از پیشرفت‌های چشمگیر در روابط دو کشور به ویژه در عرصه‌های بانکی، حمل و نقل زمینی و دریایی، گمرک و انرژی ابراز خشنودی نمودند.
در حالی که این چهارمین دیدار میان رئیسی و پوتین در یک سال اخیر بود، رئیس جمهور ایران همکاری‌های اقتصادی تهران_مسکو را برای دو ملت و کشورهای منطقه مفید ارزیابی کرد و به مرور ابعاد مختلف همکاری‌های اقتصادی، ترانزیتی و بانکی دو کشور من جمله توسعه کار کریدور شمال_جنوب پرداخت.
ولادیمیر پوتین نیز با اشاره به روابط گسترده تجاری دوجانبه، از افزایش رفت و آمد مقامات اقتصادی دو کشور ابراز خشنودی کرد و اظهار داشت: حجم تجارت بین دو کشور در سال گذشته میلادی ۸۱ درصد و در ۵ ماهه نخست امسال ۳۰ درصد افزایش یافته است. وی با بیان اینکه توافقنامه همکاری‌های جدید تهران و مسکو در مراحل پایانی قرار دارد، برای تدوین پیش‌نویس سند همکاری‌های راهبردی اقتصادی میان دو کشور اعلام آمادگی کرد. همچنین، ایران طی چند روز آینده میزبان هیئت بسیار بزرگ اقتصادی از روسیه خواهد بود. این هیئت شامل ۶۰ شرکت خصوصی و دولتی از روسیه است.
در همین راستا و با توجه به اهمیت روابط ایران و روسیه، خبرنگار بازار گفتگویی با «ابوالفضل ظهره وند»، سفیر سابق ایران در افغانستان و ایتالیا و کارشناس مسائل بین الملل در خصوص توسعه روابط ایران و روسیه با توجه به دیدارهای اخیر سران دو کشور ترتیب داده که مشروح مصاحبه در ادامه آمده است:
ابوالفضل ظهره وند در ابتدا گفت: ما در این جا دو بحث داریم: یکی مباحث امنیتی اوراسیا است که برخی از کشورها در حوزه همکاری های امنیتی با روسیه قرار دارند و دیگری بحث عضویت ایران در شانگهای که اخیرا در سمرقند دائمی و رسمی شد. با توجه به اینکه بخشی از پیمان شانگهای اقتصادی است، جمهوری اسلامی می تواند در یک شرایط جدید تجاری قرار بگیرد و از تخفیفات گمرکی و مناسبات میان کشورها برخوردار شود.
وی افزود: در واقع یک فرصت طلایی پیش روی ایران قرار دارد؛ به طوری که ایران به جمعیتی قریب به ۴۰ درصد جمعیت جهان و یک بازار بسیار گسترده به ارزش یک تریلیون دلار تجارت میان اعضا، دسترسی پیدا خواهد کرد. بنابراین، سهم جمهوری اسلامی از این بازارها در صورتی که سازماندهی و برنامه ریزی درستی داشته باشد، به توسعه اقتصاد و شکوفایی کشور کمک خواهد کرد.
سفیر سابق ایران در افغانستان ادامه داد: از طرفی، خود روسیه نیز دارای موقعیت و جایگاه ممتازی است. لذا، با توجه به اینکه روابط ایران و روسیه وارد همکاری های راهبردی شده و به نوعی به اتحاد استراتژیک نزدیک است، قطعا ایران می تواند از این طریق، هم در خنثی کردن تحریم ها و هم در هم افزایی میان دو کشور نقش داشته باشد. اقتصاد جمهوری اسلامی و روسیه در یک ابعاد و جنبه هایی با توجه به توان تجاری و نیازهای دو کشور مکمل یکدیگر است.
سفیر سابق ایران در ایتالیا اضافه کرد: بر همین اساس، دیگر نیازی نیست که مثلا اقلامی اساسی مانند غلات و مواد اولیه برای دام و طیور را از کشورهای دیگر وارد کرد، زیرا روسیه بزرگترین عرضه کننده این اقلام است. متقابلا، ایران نیز می تواند در تامین مواد غذایی روسیه آن هم کشوری که در شش ماه سال با سرما مواجه است، نقش مناسبی ایفا نماید؛ البته مشروط بر اینکه با سازماندهی مناسب، استاندارهای لازم را تدارک دیده و آنها را رعایت کند.
وی تصریح کرد: بنابراین، تنها یک روسیه برای اقتصاد ایران کافی است؛ در حالی که کشورهای این مجموعه که قطعا به لحاظ تجاری و اقتصادی دارای جایگاه و سطح پایین تری نسبت به ایران برخوردار هستند، می توانند به تامین نیازهای خود از طریق ایران بپردازند. ایران می تواند مواد خامی مانند گندم را وارد کرده و به محصولی مانند ماکارونی تبدیل کرده و به کل آسیای میانه صادر کند.
ظهره وند گفت: روسیه در سال نزدیک ۹۰ میلیارد دلار مواد لبنی، میوه و سبزیجات را وارد می کند. حال، به عنوان یک متحد راهبردی به هر میزان که ایران خواهان سهم باشد، روسیه در اختیار ایران قرار خواهد داد. با وجود آنکه فرصتی طلایی در اختیار ایران قرار گرفته، اما صرف وجود فرصت کفایت نمی کند. در گذشته فرصتهای بسیاری از دست رفته است؛ کشوری مانند سوریه همواره برای ایران یک فرصت بوده و هست.
اگر ایران می توانست و هم اکنون بتواند در همین حوزه پوشاک به سازماندهی درستی بپردازد، روسها، جمهوری اسلامی را قطعا به ترکیه که همسو با ناتو در حال ضربه زدن کاری به روسیه و فروپاشی این کشور هستند، ترجیح خواهند داد
دیپلمات سیاست خارجی اذعان کرد: ضعف راهبردی در عرصه مدیریت، سازماندهی ظرفیتها، شکل دهی زنجیره صادراتی و حتی تغییر خطوط تولید در راستای بهره برداری از فرصتهای جدید، بسیار مشهود است. علی رغم تعارضی که روسیه در بسیاری از حوزه ها با ترکیه دارد و ترکیه به عنوان عضو ناتو برخلاف مصالح و منافع امنیتی روسیه در حال انجام اقداماتی است، اما ترکیه سهم بزرگی در بازار موادغذایی و پوشاک روسیه بر عهده دارد زیرا روسیه به هر حال نیازهایی دارد. اگر ایران می توانست و هم اکنون بتواند در همین حوزه پوشاک به سازماندهی درستی بپردازد، روسها، جمهوری اسلامی را قطعا به ترکیه که همسو با ناتو در حال ضربه زدن کاری به روسیه و فروپاشی این کشور هستند، ترجیح خواهند داد.
وی گفت: علاوه بر آن؛ در عرصه های صنعتی نیز ایران و روسیه می توانند به ایجاد اشتراک راهبردی بپردازند. هم اکنون در حوزه انرژی مانند نفت روسها در حال همکاری با جمهوری اسلامی هستند. بر همین اساس، گسترش همکاری ها در حوزه های مختلف از جمله پزشکی و دارویی نیز با توجه به ظرفیتهای خوب ایران و منابع مالی روسها می تواند موجب تامین نیازهای دارویی دو کشور شود؛ در حالی که از طرفی بسیاری از کشورهای پیرامونی ایران به اقلام دارویی ایران نیاز دارند.
ظهره وند: با سیاستهای فعلی و موجود در صورتی که ایران عضو بریکس و حتی اتحادیه اروپا هم بشود، چیزی عاید کشور نمی شود؛ مگر اینکه تیم اقتصادی دولت فعلی، دید و نگاه خود را متحول سازند
ظهره وند بیان کرد: بنابراین، یک فرصت استثنایی برای ایران ایجاد شده به شرط اینکه دارای ذهن طلایی شده، سیاستهای متناسب را طراحی کرده و شیوه اداره اقتصاد را تغییر دهد. با سیاستهای فعلی و موجود در صورتی که ایران عضو بریکس و حتی اتحادیه اروپا هم بشود، چیزی عاید کشور نمی شود؛ مگر اینکه تیم اقتصادی دولت فعلی دید و نگاه خود را متحول سازند.
وی افزود: این تحول یک تحول سخت افزاری نیست؛ بلکه یک تحول در نوع نگاه به مسئله و ظرفیتها و قابلیتهای نیروی انسانی است. بررسی این مسئله که مثلا در دستگاه سیاست خارجی ما، آیا وزیر امور خارجه از ظرفیت حداقلی در حوزه اقتصاد برخوردار است یا خیر خود موضوعی مهم است. بنابراین نمی توان مسئله را به گونه تک متغیره نگاه کرد.
کارشناس مسائل بین الملل در پایان گفت: ما نمی توانیم بدون داشتن دانش و ایده های حداقلی در چهار حوزه سیاست، اقتصاد، فرهنگ و امنیت، منشور کشور را درخشان کنیم. زمانی که با رویکرد اقتصاد وارد می شویم، حتما باید به سیاست هم توجه کنیم؛ و اگر با هر دو ضلع ورود پیدا کردیم، باید فرهنگ را نیز مد نظر قرار دهیم؛ در حالی نمیتوان به هیچ وجه از امنیت نیز صرف نظر کرد؛ یعنی هر چهار ضلع نیاز کشور است و مدیری که به اداره دستگاهها می پردازد، باید توان، تجربه و ایده حداقلی در هر چهار حوزه داشته باشد.
نظر شما