بازار؛ گروه استانها: هر ساله در ایران صدها هزار لیتر روغن پسماند خوراکی تولید می شود که یا در سیستم فاضلات شهری دفع می شود و یا به صورت غیر قانونی در صنایع آرایشی بهداشتی (عمدتا جهت تولید صابون)، صنایع تولید خوراک دام و یا در تولید شیرینی جات مورد استفاده قرار می گیرند.
کاربردهای غیر بهداشتی از روغن های پسماند می تواند منجر به مخاطرات جدی نظیر بیماریهای پوستی و در موارد حاد سرطان شود. همچنین از طرف دیگر دفع روغن پسماند خوراکی در سیستم فاضلاب نیز معضلاتی نظیر گرفتگی لوله ها و آلودگی شدید منابع آبی نظیر آبهای زیرزمینی و رودخانه ها را به دنبال دارد. حجم قابل توجهی از این روغن ها قابل بازیافت و تبدیل شدن به سوخت بیودیزل است.
«بیودیزل» یک سوخت جایگزین است که با هر نسبتی با گازوئیل نفتی قابل اختلاط است و به عبارت بهتر بیودیزل سوخت پایداری است که می تواند جایگزین سوخت گازوئیل با منشا نفتی شود و از همین رو صنعتگران مشهدی تصمیم دارند تا از این روش نوین استفاده کرده و تا سال ۱۴۰۳ از تصفیه پسماند های خوراکی به این سوخت دست پیدا کنند.
به‌منظور آشنایی با یکی از خطوط تولیدی مواد اولیه صنایع صابون و شمع‌سازی که اساس کار آن با جمع‌آوری و تصفیه روغن‌های پسماند است و تصمیم دارد تا خط تولید سوخت بیو دیزل را از پسماند های خوراکی راه اندازی کند به سراغ خانم «زهرا رام» مدیرعامل واحد صنعتی روغن طلایی در مشهد رفتیم تا از نزدیک با مشکلات وی در این صنعت آشنا شویم.
* لطفاً خودتان را معرفی کنید.
زهرا رام متولد ۱۳۶۷ ، لیسانس شیمی ،مدیرعامل واحد صنعتی روغن طلایی هستم.
* فعالیت خود از چه سالی آغاز کردید؟
من از سال ۱۳۹۴ شروع به فعالیت در این حوزه کرده‌ام که پس از اخذ مجوزها این واحد صنعتی را در سال ١٣٩۵ به بهره‌برداری رساندم.
* واحد تولیدی شما چه محصولی را تولید می‌کند؟
واحد تولیدی ما با استفاده از روغن پسماند خوراکی، مواد اولیه موردنیاز برای صنایع صابون و شمع‌سازی را تولید می‌کند و هدف بلندمدت در این راه تولید گازوئیل است.
لازم به ذکر است که مزیت این واحد این است که از یک ماده دورریز و مخرب برای محیط‌زیست استفاده مفید می کند. روغن‌های مورداستفاده ما روغن‌های دورریز رستوران‌ها است که در صورت دور ریخته شدن وارد چاه‌ها شده و مشکلاتی ازجمله مسدود کردن لوله‌ها را به دنبال خواهد داشت که می‌توان گفت این روغن‌ها یک مخرب زیست‌محیطی بزرگ است اما این مواد و روغن‌های دور ریز طی چند مرحله تصفیه در کارخانه ما به مواد اولیه ساخت محصولات دیگر تبدیل می شود.
* چقدر در سال تولید دارید؟
این روغن‌ها جایگزین مواد اولیه وارداتی برای تولید صابون و شمع شده است.این واحد سالانه یک هزارتن تولید دارد که در حال حاضر ١٠٠درصد پروانه بهره‌برداری را تولید می‌کند. البته همان‌طور که گفتم برای توسعه و تولید گازوئیل میزان تولید را افزایش داده‌ایم و می‌توان گفت ٧٠ درصد مسیر برای رسیدن به این هدف پیموده شده است.
یعنی فکر می کنید چه زمانی به تولید گازوئیل از روغن های دورریز خوراکی برسید؟
پیش‌بینی می‌شود حداکثر در سال ١۴٠٣ به تولید گازوئیل از روغن پسماند برسیم.
* این کار به چه شکلی انجام می‌شود؟
مراحل تصفیه روغن پسماند به این صورت است که ابتدا پس از جمع‌آوری روغن از سطح شهر، آب از روغن جداسازی شده و سپس وارد مخزن‌های کارخانه می‌شود، سپس مخزن‌ها به ترتیب در دیگ‌های یک تا چهار تخلیه می‌شوند.
دیگ شماره یک، یک پالایه درشت‌بافت دارد که ذرات درشت را جدا می‌کند و به ترتیب دیگ‌های شماره دو، سه و چهار ذرات کوچک‌تر را جداسازی می‌کنند. پس از جداسازی کامل روغن از ذرات بسیار ریز، روغن وارد مخزن شماره پنج می‌شود که در این قسمت بو از تمام جسم روغن جدا می‌شود و طی جداسازی ذرات و بوگیری نیز رنگ آن به نقطه‌ای امن می‌رسد .
پس از آن روغن وارد مخزن شماره شش شده که در آن انواع روغن‌ها با استفاده‌های متفاوت اعم از سرخ‌کردنی ، مایع ، جامد و ... با یکدیگر مخلوط می‌شوند و به نقطه ثابت موردنظر می‌رسندسپس محصول نهایی طبق سفارش مصرف‌کنندگان داخل ظرف‌هایی با وزن‌های مختلف بسته‌بندی‌شده و عرضه می‌شود.
* میزان سرمایه‌گذاری برای این کار را بیان بفرمائید؟
در سال ١٣٩۴ با حدود ۵٠٠ میلیون تومان هزینه شخصی و ٣۵٠ میلیون تومان وام کار را آغاز کردیم.
* برای چند نفر اشتغال ایجاد کردید؟
در حال حاضر این واحد تولیدی به‌طور مستقیم برای ۶ نفر و به‌طور غیرمستقیم برای ٢٨ نفر اشتغال‌زایی ایجاد کرده است.
* تا چه میزان دولت از محصولات تولیدی شما حمایت کرده است؟
تاکنون وامی در سال ١٣٩۵ برای شروع کار ٣۵٠ میلیون تومان از استانداری اخذ کرده‌ام .در ابتدا کار هنگامی‌که طرح در استانداری مطرح شد مورد استقبال فراوانی قرار گرفت و با واحد ما برای اخذ آن تسهیلات همکاری شد.گرچه آن مبلغ برای راه‌اندازی یک واحد صنعتی بسیار ناچیز است اما در شروع کار این کمک به واحد ما شد .
من همیشه آرزو دارم هر واحدی که مجوز اخذ می‌کند و هزینه می‌کند تا کارخانه‌ای را راه‌اندازی کند موردحمایت قرار گیرد. من به‌عنوان یک تولیدکننده خیلی بیشتر از تسهیلات نیاز به حمایت دولت دارم .
* بی‌توجهی دولت چه آسیب‌هایی متوجه کار شما می‌کند؟
به‌طور مثال ارزش کار من با شخصی که ضایعات جمع می‌کند یکی شده است و افرادی که مشغول به جمع‌آوری ضایعات می‌باشند، پت های روغن را با روغن پسماند از رستوران‌ها جمع‌آوری می‌کنند و آن روغن را بدون استانداردهای لازم وارد بازارمی کنند که این اتفاق به بازار فروش تولیدکننده‌ای مانند من که هزینه کرده است و تمام مراحل تصفیه را با مجوز بر روی روغن را انجام می‌دهد، ضربه می‌زند.
* چه انتظاری از دولتمردان دارید؟
توقع من از دولت در این زمینه این است که برای محصولات باکیفیت ،ارزش بیشتری قائل شود و به این تخلفات رسیدگی کند.
من در سال ١٣٩٨ برای مجوز استفاده از دستگاهی به نام خلأ که بوی روغن را به‌طور کامل می‌گرفت، نیاز به استانداردسازی آن داشتم که حدود یک میلیارد و ٧٠٠ میلیون تومان برای استانداردسازی آن هزینه کردم. پس با توجه به تلاش و هزینه‌هایی که در این راستا کرده‌ام ،حق‌دارم از دولت خواستار حمایت و معرفی باشم.
خواسته من از شهرداری نیز این است ما را به رستوران‌ها معرفی کند و به آن‌ها ابلاغیه‌ای صادر کند تحت عنوان اینکه شرکت‌های دارای مجوز اجازه جمع‌آوری روغن پسماندها رادارند و اگر تمایل دارید باقیمتی توافقی فقط به این شرکت‌ها روغن پسماند خود را تحویل دهید.
* آیا صادرات هم دارید؟
به‌طور حتم زمینه صادرات وجود دارد چراکه کشورهای دیگر هم از تبدیل ضایعات به گازوئیل به‌عنوان سوخت پاک استفاده می‌کنند اما با توجه به مشکلاتی که در بحث روغن در ایران به وجود آمده است، اجازه صادرات در این زمینه وجود ندارد.
ضمن اینکه در حال حاضر متقاضی در خارج کشور برای محصول تولیدی واحد ما وجود دارد.
* با چه مشکلاتی دیگری در مسیر تولید دست‌وپنجه نرم می‌کنید؟
یکی از مشکلاتی که در یک سال اخیر به وجود آمده افزایش قیمت ناگهانی روغن است زیرا خیلی از واحدها که درزمینهٔ روغن مشغول به فعالیت بودند، دچار خوشحالی واهی شدند. چراکه قیمت انبارهای آن‌ها ارزش سه الی چهار برابری پیداکرده بود اما موضوعی که برای من واضح بود این بود که این افزایش قیمت در بازده زمانی طولانی‌تر تأثیر بسیار منفی بر روی همه مشاغل مربوطه دارد.
به‌طور مثال رستوران‌ها هنگامی‌که از یک روغن، پنج بار استفاده و سپس آن را تعویض می‌کردند، به علت گرانی روغن از هر روغن ١٠ بار استفاده می‌کردند و بعد آن را به ما تحویل می‌دادند و اگر قرار بود واحد ما بار روغن را هفته‌ای یک‌بار از یک مجموعه تحویل گیرد ،قرار به ماهی یک‌بار تحویل انجامید و میزان مواد اولیه واحد ما با کاهش روبه‌رو شد.
* تحریم‌ها و شیوع بیماری کرونا چه اثری بر روی کار و فعالیت شما داشته است؟
تحریم‌ها و شیوع بیماری کرونا روی فعالیت واحد ما تأثیرات منفی گذاشت.هنگامی‌که بیماری کرونا به اوج رسید با تعطیلی همه واحدها ازجمله رستوران‌ها روبه‌رو شدیم که این اتفاق باعث شد، میزان وجود مواد اولیه واحد ما ریزش بسیار شدیدی داشته باشد.
به‌طور مثال واحد تولیدی ما روزانه از تولید یک‌صد تن به ٢٠ تن کاهش یافت و حتی در یک بازده زمانی تولید ٢٠ تن هم نداشتیم. چراکه رستورانی باز نبود تا روغن پسماند داشته باشد.در آن دو سال ضربه سختی به مجموعه وارد شد اما تلاش کردیم تا با حداقل تولید واحد را سرپا نگه‌داریم.
* برای تهیه مواد اولیه چه مشکلاتی دارید و افزایش قیمت‌ها برای شما چه مشکلاتی را ایجاد کرده است؟
در واقع مواد اولیه ما همان روغن های دور ریز رستوران ها می باشد که نیرو های ما در مشهد و سایر شهرستان ها آن ها را از رستوران های سراسر شهر جمع آوری می کنند و به ما تحویل می دهند.
به طور مثال قبل از افزایش قیمت ها، ما روغن های پسماند را لیتری ١٢ هزار تومان خریداری می کردیم اما در حال حاضر هر لیتر را حدود ٣٠ هزار تومان خریداری می کنیم.
قیمت تمام شده محصول واحد ما کیلویی ٢٧ هزار تومان می باشد و من آن را با قیمت ٣٠ هزار و ۵٠٠ تومان به فروش می رسانم.
* بازار فروش محصول شما در چه شهر هایی می باشد؟
ما تقریبا با همه شهر های ایران از جمله مشهد، تبریز ، اردبیل و... همکاری می کنیم. می توان گفت هیچ کارخانه ای مانند کار واحد ما را انجام نمی‌دهد اما دلال هایی در اطراف شهر مشهد و تهران و سایر شهر ها هستند که بدون هیچ مجوزی روغن های پسماند را جمع آوری می کنند و فقط ذرات ریز آن گرفته شده و محصول با پروفید بسیار بالامی باشد، که اگر پروفید بالای ١٠ همراه خوراک دام و طیور شود تلفات خواهد داد.در همین راستا معتقدم و تاکید می کنم که دولت با جدیت بیشتری این صنعت را حمایت و مورد توجه قرار دهد.
نظر شما