روسیه در جایگاه اول تولید تخمه آفتابگردان| ۹۰درصد روغن خوراکی مصرفی ایران وارداتی است

بازار؛ گروه کشاورزی: بحث کشت دانه های روغنی در کشور چند سالی است مورد حمایت دولت است و سعی می شود با توسعه کشت این دسته از محصولات، وابستگی کشور به واردات در این حوزه کاهش یابد چرا که بخش قابل توجهی از روغن های خوراکی مصرفی کشور از طریق بازارهای جهانی تامین می گردد. به طوری که «قاسم پیشه ور» رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران در این خصوص به بازار می گوید: در حال حاضر ۹۰درصد از روغن خوراکی مورد نیاز کشور از طریق واردات تامین می شود.

کاهش سطح زیرکشت دانه های روغنی کشور از ۱۲۰هزار هکتار به ۲۰ هزار هکتار

پیشه ور اظهار می دارد: مساله اینجا است که مسیر کشاورزی به سمتی در حرکت است که در بخش دانه های روغنی سطح زیر کشت از ۱۲۰ هزار هکتار به ۲۰ هزار هکتار رسیده است و به این ترتیب وابستگی بالایی به واردات روغن های خوراکی داریم.

با این وجود در حال حاضر به نظر می رسد بیشترین توجهات در کشور معطوف کشت کلزا است و دیگر محصولات این حوزه بهره چندانی از حمایتهای دولت برای توسعه کشت نمی برند. در حالی که بر اساس این گزارش از جمله دانه های پرمصرف در دنیا تخمه آفتابگردان است که در برخی نقاط ایران نیز تولید می شود. در واقع آفتابگردان یک محصول کشاورزی مهم در اکثر کشورهای تولید کننده آفتابگردان است. این گیاه به دلیل روغن خوراکی و میوه های آن هم برای مصرف انسان و هم برای دام پرورش می یابد. از سوی دیگر به گفته کارشناسان گیاه آفتابگردان هم می تواند خودرو و به اصطلاح وحشی باشد و هم قابل کشت است. به طوری که آفتابگردان وحشی به طور گسترده با چندین گل منشعب می شود در حالی که آفتابگردان اهلی دارای یک گل آذین یا سر گل در بالای ساقه است. این گیاه نام خود را از شکل سر گل که شبیه خورشید است یا از این واقعیت گرفته شده است که گل هنگام عبور خورشید از آسمان به سمت خورشید حرکت می کند، گرفته است.

موارد استفاده از تخمه آفتابگردان

بر اساس این گزارش، همچون بسیاری از گیاهان، تخمه آفتابگردان نیز مصارف متنوعی دارد یعنی در حالی که تخمه کامل آفتابگردان بوداده به عنوان میان وعده کم کلسترول و سدیم فروخته می شود، دانه های آفتابگردان را می توان به کره آفتابگردان نیز تبدیل کرد که به عنوان جایگزینی برای کره بادام زمینی استفاده می شود.

در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ کشور روسیه بیش از ۱۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تن تخمه آفتابگردان تولید کرده و در جایگاه نخست دنیا قرار است

با این وجود یکی از اصلی ترین کاربردهای تخمه آفتابگردان به صنعت روغنکشی مربوط می شود؛ یعنی روغن آفتابگردان استخراج شده از تخمه آفتابگردان یک روغن محبوب پخت و پز است که به دلیل فواید سلامتی مختلف در اکثر آشپزخانه ها استفاده می شود. کارشناسان می گویند روغن آفتابگردان سرشار از ویتامین E است و بنابراین به عنوان یک اکسیدان عمل می کند. گفتنی است روغن آفتابگردان از جمله پرمصرف ترین روغن های مصرفی در کشور ما نیز محسوب می شود با این وجود غالبا وارداتی است و حجم تولید آن در کشور چندان قابل توجه نیست.

برترین کشورهای تولید کننده تخمه آفتابگردان

بر اساس جدیدترین گزارش منتشر شده از سوی سازمان فائو، اوکراین و روسیه همچنان بزرگترین تولید کنندگان تخمه آفتابگردان در جهان هستند. آنها تقریبا نیمی از دانه های آفتابگردان جهان را تولید می کنند. از سوی دیگر کشورهای «آرژانتین، چین، رومانی، بلغارستان و تانزانیا» نیز تولیدکنندگان عمده تخمه آفتابگردان در جهان هستند.

به عبارت دیگر بر اساس جدیدترین آمار منتشر شده از سوی سازمان فائو، در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ کشور روسیه به عنوان بزرگترین تولید کننده تخمه آفتابگردان بیش از ۱۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تن از این محصول را تولید کرده است.

همچنین فائو می گوید: در مدت نامبرده اوکراین نیز با کمی اختلاف از روسیه در جایگاه دوم تولید قرار دارد و بیش از ۱۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تن تخمه آفتابگردان تولید کرده است.

بر اساس داده های آماری سازمان فائو همچنین کشور آرژانتین با تولید ۳میلیون و ۲۰۰هزار تن، چین با ۲ میلیون و ۳۷۰ هزار تن و رومانی با حدود ۲میلیون و ۲۰۰ هزار تن در جایگاه سوم تا پنجم دنیا قرار دارند.

فائو همچنین می گوید: در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ کشورهای «ترکیه، بلغارستان، مجارستان، فرانسه، ایالات متحده، تانزانیا، اسپانیا، قزاقستان، آفریقای جنوبی و صربستان» در جایگاه های بعدی تولید قرار دارند.

رومانی؛ در جایگاه نخست صادرات تخمه آفتابگردان

سازمان فائو همچنین می گوید: در بحث صادرات تخمه های آفتابگردان نیز کشور رومانی در رتبه اول قرار دارد به طوری که در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ این کشورحدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن تخمه آفتابگردان راهی بازارهای صادراتی کرده است.

از سوی دیگر این آمار حاکی از این است روسیه با صادرت یک میلیون و ۳۶۰ هزار تنی در جایگاه دوم دنیا قرار دارد و بلغارستان نیز با رقم زدن صادراتی بالغ بر ۸۰۰ هزار تن در جایگاه سوم قرار دارد.

فائو: در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ ترکیه به عنوان بزرگترین واردکننده، یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن تخمه آفتابگردان خریداری کرده است

آمار فائو همچنین نشان می دهد: در مدت نامبرده کشورهای «چین، فرانسه، مولداوی، مجارستان، قزاقستان، آرژانتین، اوکراین، اسلواکی، صربستان و ترکیه» نیز در جایگاه های بعدی قرار دارند.

اوکراین؛ بزرگترین تولید کننده روغن آفتابگردان جهان

از سوی دیگر بر اساس آمار منتشر شده از سوی سازمان فائو در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ کشور ترکیه بزرگترین وارد کننده تخمه آفتابگردان بوده است به طوری که در مدت نامبرده بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن از این محصول را از بازارهای جهانی خریداری کرده است.

آمار فائو همچنین می گوید: بلغارستان نیز با ارسال یک میلیون تن تخمه آفتابگردان به بازارهای جهانی در جایگاه دوم قرار دارد. این در حالی است که کشور هلند نیز در مدت نامبرده با رقم زدن صادراتی به میزان ۷۶۰ هزار تن در رتبه سوم صادرات قرار گرفته است.

آمار فائو همچنین حاکی از این است: پس از کشورها نامبرده نیز کشورهای «اسپانیا، آلمان، فرانسه، رومانی، پرتغال، چک، چین، ایتالیا، اتریش، ایالات متحده و مجارستان» در جایگاه های بعدی قرار دارد.

گفتنی است در بحث تولید روغن آفتابگردان از سال ۲۰۱۲ کماکان اوکراین رهبری بازار را برعهده دارد به طوری که سالانه بیش از ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار تن روغن آفتابگردان تولید و عرضه می کند. روسیه نیز با تولیدی به میزان ۴ میلیون تن در جایگاه بعدی جای دارد.