علی جواهری؛ خبرگزاری بازار: حکایت ۷۲ هزار ملت است که هرچه بخواهی می توانی در آن پیدا کنی؛ بازاری که مبتنی بر فیلم و عکس است و رقابتهای بی منتهایی که بر سر دیده شدن و جذب مخاطب بیشتر انجام می شود. کارزاری پرچالش و حاشیه ای که صفحه مجازی اینستاگرام برای صاحبانش و تعداد زیادی از فعالان آن درآمد نجومی به همراه دارد. فضایی که در آن پولهای میلیاردی و میلیون دلاری نصیب بعضی از کاربران اینستاگرام می شود. این میان با وجود نامعلوم بودن درآمدهای کاربران فعال ایرانی خبرهایی مبنی بر دریافت ۳۰میلیون تومان به ازای هر تبلیغ هم به ثبت رسیده است. بازار مجازی که کسب و کار در آن به اشکال مختلف به چشم می خورد؛ از تبلیغات و فروش اجناس مختلف تا برگزاری کلاس و مراسم و جلسات آنلاین و... فضایی که روزبه روز طرفداران بیشتری پیدا می کند. این اپلیکیشن حالا در ایران به چنان موقعیتی دست یافته که کمتری کسی را می توان یافت که در کنار کسب سنتی، محصولاتش را در این بازار عرضه نکند. این بازار مجازی که همچنان گامهای نخستش را در کشورمان برمی دارد در این روزهایی کرونایی رونق بسیاری بهتری پیدا کرده است. همین موضوع باعث شد که درباره ظرفیت ها و چالش های این نوع کسب و کار با «رضا الفت نسب» عضو هیئت مدیره اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی و مؤسس و عضو هیئت مدیره انجمن صنفی کسب و کار اینترنتی گفت و گو کنیم.
اگر موافق باشید گفت وگویمان را با محوریت قابلیت ها و ظرفیت های درآمدزایی در اینستاگرام شروع کنیم؟
شبکه های اجتماعی ظرفیت بالایی برای اشتغالزایی دارند. این موضوع در اینستاگرام ویژه تر است. چون همه گیری خوبی نسبت به اپلیکیشن های دیگر دارد. ظرفیت های متفاوت این نرم افزار مثل کلیپهای کوتاه ۶۰ثانیه ای که حوصله مخاطب را سر نمی برد فرصتی برای انواع کسب ها را ایجاد می کند. همین سرعت برای فروش محصولات و بهینه شدن معرفی کالاها یک ویژگی منحصر به فرد ایجاد کرده است. میلیون ها نفر در سراسر دنیا وابستگی عمیق به اینستاگرام دارند. خود اینستاگرام سالانه چند ده میلیون دلار از همین راه درآمدزایی دارد. هر جا یک جمعیت باشد می تواند فرصت های شغلی را هم ایجاد کند. نکته بسیار پراهمیت این است که کاربران ساعت ها در فضای اینستاگرام جست وجو می کنند و تبدیل به یکی از اعضای خانواده شان می شود.
چطور می توانیم از این نرم افزار درآمدزایی اصولی و موفق داشته باشیم؟ آیا به راحتی این درآمدزایی محقق می شود؟
چندان کار راحتی نیست. زمان و هزینه باید صرف کرد و مانند تمام کسب و کارها در اینستاگرام هم باید ساز و کار منظم داشت. فضای آموزش، فروش و معرفی کالا و بسیاری دیگر از مشاغل وجود دارد که میتوان در این فضا رویشان کار کرد. برخی افراد در زمینه مدیریت صفحات اینستاگرامی صاحب خلاقیتند و بعضی هم دنبال یک سبک خاص هستند. اما چنین نیست که بگوییم مدل خاص و منسجمی وجود دارد. آنچه که اهمیت دارد،جذب مخاطب است. بسیاری از صفحه هایی که برنامه ریزی های لازم را کرده اند برای تولید محتوای خوب هزینه می کنند و هدفشان جذب مخاطبان بیشتر است. حتی گاهی برای یک صفحه ده ها میلیون تومان هزینه می شود.
اینکه می توان در کسری از ثانیه یک صفحه مجازی ساخت و خیلی راحت تولید محتوا کرد در روند افزایش صفحات اینستاگرام و فعالیت اقتصادی در آن افزوده است. در زمان قرنطینه کاربران بسیاری بیش از ۴۰درصد وقت فراغتشان را در این فضا گذراندند
آیا شیوع ویروس کرونا در میزان تمایل کاربران برای ایجاد اشتغال در این فضای مجازی مؤثر بوده است؟
ویروس کرونا در توسعه کسب و کار اینستاگرامی بسیار اثر داشته است. بسیاری از مسائل بهداشتی در این نوع ارائه خدمات رعایت می شود و کاربران می توانند با تمام جزئیات یک محصول آشنا شوند. اینکه می توان در کسری از ثانیه یک صفحه مجازی ساخت و خیلی راحت تولید محتوا کرد در روند افزایش صفحات اینستاگرام و فعالیت اقتصادی در آن افزوده است. در زمان قرنطینه کاربران بسیاری بیش از ۴۰درصد وقت فراغتشان را در این فضا گذراندند.
آیا می توان به عنوان یک کسب ثابت به اینستاگرام نگاه کرد؟
پاسخ این سؤال چند وجه دارد. کاربران اینستاگرام چند دسته هستند؛ یکی افراد شناخته شده که درآمدهای ثابت و قابل توجه خود را از کسب و کارشان دارند و فعالیتشان در فضای اینستاگرام یک کار جانبی و البته پردرآمد است. این درآمدها در جایی ثبت نشده ولی صفحه هایی هستند که برای یک پست حدود ۳۰میلیون تومان دریافت می کنند. دسته بعدی افراد صاحب سبک و اصول کاری و اتفاقاً موفق هستند که تمام درآمدشان مبتنی بر اینستاگرام و فضای مجازی است. دسته آخر کاربرانی هستند که به دنبال درآمدزایی در این فضا می گردند و ریسک کارشان بالاست. اما کمتر می توانند به عنوان کاری ثابت به آن نگاه کنند. البته می توانند شرایط را به سمتی ببرند که کار ثابت باشد.
صفحه هایی هستند که در اینستاگرام برای یک پست حدود ۳۰میلیون تومان دریافت می کنند اما حاکمیت هیچ نوع کسب و کار را در این حوزه به رسمیت نمی شناسد زیرا اینستاگرام در ایران نمایندگی ندارد و در صورت تخلف به هیچ عنوان رسیدگی نمی شود
چقدر احتمال موفقیت در این نوع کار وجود دارد؟
۸۰ درصد و بالاتر احتمال موفقیت در این کسب وجود دارد. به شرط رعایت مواردی که گفتم. این نوع کسب و کار سرعت موفقیت را در بعضی موارد به صد در صد می رساند. اصناف مختلف بهره مندی های نوسان داری در این بازار رقابت دارند. مثلاً بخش پوشاک موفقیت بالایی در عرضه محصولاتش در این اپلیکیشن دارد. چون محدودیت هایی برای نمایش لباس روی مدلها ندارند. نوع کسبی که انتخاب می کنیم در سرعت موفقیت تأثیرگذار است.
آیا فکر نمی کنید این نوع کسب و کار به مشاغل سنتی ضربه وارد می کند؟
کسب و کار سنتی و مجازی می توانند مکمل یکدیگر باشند. هر کدام از مشاغل سنتی می توانند صفحه مخصوص به خود را داشته باشند و برای توسعه کسب خود از این فضا استفاده کنند. اما قاچاق کالا، کلاهبرداری ها و پایین آوردن هزینه جاری کسب و بسیاری از نواقص فضای مجازی می تواند به کسب و کارهای سنتی ضربه وارد کند.
چه چالش هایی پیش روی این نوع کسب و کار در ایران قرار دارد؟
واقعیت این است که کسب و کار در فضای مجازی با سرعت بالایی در کشورمان توسعه پیدا کرده است. اما با چالش های بسیاری روبه رو هستیم که باید برطرف شود. حاکمیت هیچ نوع کسب و کار را در این حوزه به رسمیت نمی شناسد. چون کنترل چندانی نسبت به آن ندارد؛ به همین دلیل بارها تصمیم گیری ها به سمت بستن این فضا رفته است. اینستاگرام در ایران نمایندگی ندارد و در صورت تخلف به هیچ عنوان رسیدگی نمی شود. هیچ اطلاعات کاربری و میزان درآمدی در کشور وجود ندارد و همین قابل کنترل نبودن، این فضا را از دسترس خارج می کند. تاکنون هیچ راه حلی برای رفع این مسائل پیدا نکرده ایم که امیدوارم برنامه ریزی های کلان به سمتی برود تا بتوانیم از این فضای فوق العاده برای کسب و کار بهره بیشتری ببریم.
نظر شما