بازار؛ گروه ایران: چندسالی می شود نام شرکت های دانش بنیان بر سر زبان ها افتاده؛ مجموعه های بعضا کوچکی که با حرکت بر لبه دانش، محصولاتی جذاب را به خصوص برای بازار کشورهای اروپایی ارائه می کنند. تولیداتی که نه تنها می توانند گره از داخل بگشایند بلکه امکان صادرات و ارز آوری از طریق آن ها هم فراهم می شود. با این حال در اغلب موارد اروپایی ها تنها به واردات تولیدات آن ها قانع نمی شود و از کم و کسری های داخل نهایت سو استفاده را می کنند و با ایجاد بستر هایی جذاب برای دانشمندان ایرانی، می خواهند تمام دانش ایرانی را یک جا به نام خود بزنند.
در این بین برخی از متولیان نیز با سنگ اندازی های نا آگاهانه بر سر مسیر تولید، تمام انگیزه مهاجرت را به آن ها می دهند و همین می شود که این روزها به کرات از مهاجرت دانشمندان می شنویم. در این راستا مقام معظم رهبری سال ۱۴۰۱ را به نام «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» مزین کردند تا چراغی در مسیر متولیان و صنایعی که دانش محور هستند باشد. دانشی که به طور حتم آینده کشور را می سازد. در این رابطه محمدرضا مرتضوی، دبیرکل خانه صنعت معدن تجارت ایران در خصوص اهمیت شرکت های دانش بنیان برای کشور و تسهیل سازی مسیر فعالیت های آن ها در گفت و گو با بازار توضیح می دهد.
* اغلب شرکت های دانش بنیان خیلی بزرگ نیستند و گرداننده های آن ها نیز راه و رسم های فعالیت های صنعتی را همچون فعالان در صنایع بزرگ نمی دانند و بیشتر بر روی نقطه قوت خود یعنی دانش محور بودن شان کار کرده اند. برای بهتر آشنا شدن آن ها با فضای تولید و صنعت چه پیشنهادی دارید و بفرمایید خانه صنعت معدن چه کمکی به آن ها می کند؟
در تمام دنیا، ایده های مور نیاز صنایع مختلف اغلب در شرکت های دانش بنیان شکل می گیرد؛ همان شرکت هایی که بر روی موضوعات مختلف تحقیق و دانش مورد نیاز برای صنایع را تولید می کنند. بعد از تولید دانش، سرمایه مورد نیاز از طریق سرمایه گذاران ریسک پذیر و یا از طریق واحدهای صنعتی مرتبط تامین می شود تا آن ها بتوانند از طریق حمایت مالی ای که می شوند ایده هایشان را پرورش دهند و به مرحله تولید برسانند.
در این راستا در خانه صنعت، سایر سازمان های دولتی، اتاق بازرگانی و حتی سازمان های مردم نهاد تلاش می شود که پل ارتباطی بین شرکت های دانش بنیان با واحدهای صنعتی ایجاد شود؛ در این رابطه تمام افرادی که صاحب دانش هستند و حرفی برای گفتن دارند می توانند به اتاق بازرگانی، خانه صنعت معدن و معاونت کسب و کار ما مراجعه کنند. بنابراین بعد از بررسی ایده های آن ها تلاش خواهیم کرد تا آن ها در چهارچوب فعالیت هایی که انجام می دهند به واحدهای صنعتی یا سرمایه گذاران ریسک پذیر معرفی کنیم.
بهترین راه برای توسعه فعالیت های دانش بنیان به وجود آوردن محیطی است که بتوانیم از ایده ها و نوآوری یا فکری که در شرکت های دانش بنیان ایجاد می شود در راستای تولید ثروت بهره ببریم؛ تصمیمی که در تمام دنیا گرفته می شود
* با توجه به گفته هایتان بفرمایید بهترین راه برای حمایت از شرکت های دانش بنیان و هدایت آن ها به مسیر تولید چیست؟ همچنین بفرمایید به صورت مستقیم چه مجموعه هایی در حوزه دانش بنیان تصمیم گیری می کنند؟
در این راستا به اعتقاد بنده بهترین راه برای توسعه فعالیت های دانش بنیان به وجود آوردن محیطی است که بتوانیم از ایده ها و نوآوری یا فکری که در شرکت های دانش بنیان ایجاد می شود در راستای تولید ثروت بهره ببریم؛ تصمیمی که در تمام دنیا گرفته می شود.
در این راستا حمایت هایی که امسال وزارت صنعت، معدن و تجارت و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری از شرکت های دانش بنیان دارند می تواند بستر مناسبی برای به حرکت درآوردن چرخ شرکت های دانش بنیان ایجاد کند.
* وجه تمایز فعالیت مجموعه هایی که به آن ها اشاره کردید با توجه به نام گذاری سال جاری نسبت به سال های گذشته چیست؟
تصمیم گیری در حوزه بسترسازی برای شرکت های دانش بنیان به امسال و چند سال اخیر محدود نمی شود و سال ها است که در زمینه این شرکت ها که صاحب دانش و تکنولوژی هستند و در بخش های مختلف دست به سرمایه گذاری می زنیم. اما در خصوص سوال تان باید بگویم که امسال تمرکز مجموعه هایی همچون خانه صنعت معدن بر روی این است که محصولات و فرآورده های متعلق به شرکت های دانش بنیان را به ثروت تبدیل کنیم.
بنابراین فقط امسال نیست که در حوزه دانش بنیان تلاش می کنیم و سال ها است در تلاش هستیم که محصولات دانش بنیان را به چرخه تولید هدایت کنیم. با این حال امسال با تاکیدات مقام معظم رهبری تمام دستگاه ها و نهادها بسیج شده اند تا با سازماندهی بهتر برای رفع مشکلات شرکت های دانش بنیان گام بردارند.
سرمایه های دولتی سرمایه های ریسک پذیر نیستند لذا باید با استفاده از تجاربی که در این حوزه در تمام دنیا کسب شده نسبت به ایجاد شرکت های استارت آپی و گروه هایی که حاضر هستند سرمایه گذاری های ریسک پذیر کنند اقدام کنیم
* فکر می کنید مهمترین موضوعی که تمام سازمان ها و نهادهای فعال در حوزه دانش بنیان باید به آن بپردازند چیست؟ چگونه باید از مسیر این مجموعه ها گره گشایی کرد تا شاهد مهاجرت هر چه بیشتر اعضای آن ها نباشیم؟
به نظر بنده عمده چالشی که در آینده داریم تولید ثروت از ایده ها شرکت هایی است که شکل گرفتند و حمایت شدند و حالا باید محصولات، تولیدات و ایده های شان به ثروت تبدیل شود.
بنابراین به نظر بنده بزرگترین چالش تامین سرمایه های ریسک پذیر و خلق ثروت از دانش است؛ همانطور که می دانیم سرمایه های دولتی سرمایه های ریسک پذیر نیستند لذا باید با استفاده از تجاربی که در این حوزه در تمام دنیا کسب شده نسبت به ایجاد شرکت های استارت آپی و گروه هایی که حاضر هستند سرمایه گذاری های ریسک پذیر کنند اقدام کنیم. سپس به سمتی برویم که بتوانیم قدم بزرگی در حوزه موضوعات مرتبط با صنعت دانش بنیان و شرکت های استارت آپی برداریم و تحولی بزرگ در این حوزه ایجاد کنیم.
* بفرمایید حمایت هایی که به آن ها اشاره شد تا چه زمانی همراه تشکیل دهنده های شرکت های دانش بنیان است؟
حمایت هایی که به آن ها اشاره شد نمی تواند محدود باشد و البته نمی تواند در حوزه مالی هم نامحدود باشد؛ بنابراین باید به صورت سیستماتیک و در چهارچوب مقررات، قانون، مانع زدایی و غیره باشد.
البته مهمترین بخش حمایت از این مجموعه ها این است که باید حلقه دانش را به حلقه تولید، صنعت و تجارت متصل کنیم که اگر موفق شویم می توانیم ماندگاری شرکت های دانش بنیان را تضمین کنیم. به اعتقاد بنده نمی توانیم تنها با کمک های مالی دولتی تحول بزرگی در این حوزه ایجاد کنیم و تحول بزرگ خلق و تولید ثروت از ایده ها است.
اگر بگوییم دانش بنیان هستیم اما فعالیت های خود را همواره بر محور تامین نیازهای گذشته و داخلی متمرکز کنیم فکر نمی کنم به توفیق و موفقیت بزرگی دست پیدا کنیم
* به خلق ثروت اشاره کردید، با توجه به اینکه شرکت های دانش بنیان بیشتر بر روی تامین نیازهای داخلی در زمان تحریم تمرکز دارند بفرمایید به نظرتان چقدر این شرکت ها می توانند در آینده موفق عمل کنند و در حوزه ارز آوری به کشور کمک کنند؟
به اعتقاد بنده مرز های دانش و تولیدات دانش بنیان ها محدود به جغرافیای داخل کشور نمی شود و به نظر بنده شرکت های دانش بنیان فرصت بزرگی در حوزه ارز آوری دارند اما در دنیای امروز نیازها به صورت دائم در حال تغییر است.
بنابراین اگر بگوییم دانش بنیان هستیم اما فعالیت های خود را همواره بر محور تامین نیازهای گذشته و داخلی متمرکز کنیم فکر نمی کنم به توفیق و موفقیت بزرگی دست پیدا کنیم. بنابراین باید بر روی لبه مرز های دانش راه برویم تا هم بتوانیم برای کشور خودمان مفید باشیم و هم بتوانیم مرزهایی که تشنه و نیازمند دانشمندان ایرانی هستند را از دانشی که در کشور تولید می شود سیراب کنیم.
تا امروز روش این بوده است که دانشمند تربیت کنیم و فرنگی ها بیایند و آن ها ببرند، بنابراین اگر موفق به خلق ثروت در داخل کشور شویم می توانیم نیروهایی را که با هزاران میلیارد هزینه ای که شده و تربیت کرده ایم را در کشور نگه داریم و به توسعه ایران کمک کنیم.
نظر شما