زلزله رودبار نقطه عطف مدیریت بازسازی سوانح کشور

بازار؛ گروه راه و مسکن: مجید جودی در بیست و سومین نشست تخصی مدیریت بحران که به مناسبت سی و دومین سالگرد وقوع زلزله استان های گیلان و زنجان و با همکاری یونسکو در پژوهشکده سوانح طبیعی کشور برگزار شد، ضمن اعلام این مطلب گفت: این زلزله سهمگین ترین سانحه طبیعی در سالهای پس از انقلاب بود که منجر به درگذشته حداقل ۱۵ هزار نفر از هموطنان و تخریب ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در ۶ استان شمالی کشور شد.
به گفته وی تا پیش از وقوع این زلزله در حوزه مدیریت بازسازی مناطق آسیب دیده از سوانح طبیعی فاقد یک برنامه جامع بودیم ولی این حادثه عظیم تمامی دستگاه های اجرایی و مراکز علمی و آموزشی را بسیج کرد تا در کوتاهترین زمان ممکن راهبردی جامع برای شیوه آواربرداری، اسکان موقت و بازسازی مناطق آسیب دیده تدوین شود که این ضوابط هم اینک در تمامی سوانح طبیعی به کار برده می شود.
جودی ادامه داد: برنامه ای که در آن زمان به عنوان ضوابط بازسازی مناطق زلزله زده گیلان و زنجان تدوین شد، بعدها به عنوان سندی معتبر و شاکله تمامی برنامه های بازسازی در هیأت دولت به تصویب رسید.
به گفته وی مهمترین هدف این برنامه، بازگشت سریع بازماندگان سوانح طبیعی به روند عادی زندگی و احیای فعالیت های اجتماعی و اقتصادی در این مناطق است.
معاون بازسازی و مسکن بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ادامه داد: تجربه بازسازی مناطق جنگ زده به بنیاد مسکن توانایی داد تا در بازسازی مناطق آسیب دیده از زلزله گیلان و زنجان و همچنین سایر سوانح طبیعی طی سالیان اخیر به خوبی عمل کند و با مشارکت دادن خود مردم در فرآیند بازسازی، ضمن تسریع امور باعث ایجاد امید و انگیزه در بازماندگان شود.
وی با ذکر خاطراتی از دوران بازسازی مناطق آسیب دیده زلزله رودبار گفت: تفکر مدیریت مشارکتی بازسازی ها که از این سانحه به بعد در نظام اجرایی کشور ایجاد شد، دولت را از مداخله در نحوه زندگی آسیب دیدگان برحذر کرد و صرفاً به سیاست گذاری کلان و ایجاد زیرساخت های عمرانی نظیر جاده سازی و تأمین امکانات بهداشتی، درمانی و آموزشی معطوف ساخت. از سوی دیگر تکنولوژی بومی بازسازی مناطق آسیب دیده که در این زلزله به کار گرفته شد، شیوه جدیدی از فناوری های بازسازی را در کشور ایجاد کرد که اکنون در تمامی سوانح طبیعی مورد استفاده قرار می گیرند.
جودی بنیان گذاری کمیته های عمران روستایی در مناطق آسیب دیده سوانح طبیعی را از تجارب مدیریتی این سانحه برشمرد و گفت: در تمامی سوانح طبیعی اداره این کمیته ها براساس آرای مدنی به خود روستائیان آسیب دیده واگذار می شود تا بااطلاعات محلی و شناختی که از نیازهای واقعی خود دارند، دولت را در فرآیند بازسازی ها کمک کنند.
جودی با اشاره به عملکرد کشور ژاپن در مستند سازی شیوه های مدیریت بازسازی زلزله کوبه گفت: اکنون در سالگرد وقوع این زلزله تمامی مدارس ژاپن تعطیل می شوند و دانش آموزان ضمن بازدید از موزه تجارب زلزله کوبه با نحوه مدیریت بحران و بازسازی مناطق آسیب دیده در سوانح طبیعی آشنا می شوند.
به گفته وی باید این الگو مدیریتی به دانش آموزان ایرانی نیز آموزش داده شود.
عزیزاله مهدیان مدیرکل وقت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در استان گیلان نیز در این نشست ضمن بازخوانی تجارب مدیریتی بازسازی مناطق آسیب دیده زلزله رودبار گفت: الگوهای کارآمد اسکان اضطراری، اسکان موقت و نحوه هماهنگی میان دستگاه ها و برنامه های اجرایی محصول تجارب بازسازی زلزله رودبار هستند که اکنون جایگاه ویژه ای در برنامه مدیریت بحران و بازسازی سوانح طبیعی دارند.
وی گفت: ایجاد ستاد کل بازسازی منطقه آسیب دیده با اختیارات کامل از هیأت دولت یکی دیگر از آثار مدیریتی برجامانده از زلزله رودبار در سالهای اخیر است.
سیدحسن میری عضو سابق هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی هم با اشاره به نقش مراکز علمی در تدوین برنامه جامع بازسازی مناطق آسیب دیده در سوانح طبیعی گفت: اکنون به مدد استفاده از دانشگاه ها در فرآیند مدیریت بازسازی زلزله رودبار، سالهاست که رشته تحصیلی بازسازی در برخی دانشگاه های کشور تدریس می شود.
وی آمادگی نیروی انسانی، لجستیک تجهیزات، کارآمدی روش ها، ارتقا مدیریت عمران به سطح مشارکت اجتماعی و همچنین شکل گیری ستادهای پژوهشی- علمی در کنار ستادهای بازسازی را از آثار به جا مانده از مدیریت زلزله رودبار در نظام مدیریت بحران کشور معرفی کرد.