چین برنده اصلی جنگ نفتی ها / ۳دلیل محکم برای کاهش قیمت نفت

تهمینه غمخوار؛ خبرگزاری بازار - درست است که شیوع گسترده ویروس کرونا ، کاهش تقاضا و توقف فعالیتهای تولیدی موجب کاهش قیمت نفت به ویژه نفت امریکا به میزان قابل توجهی در هفته های گذشته شده بود، اما سقوط بی سابقه آن در روز دوشنبه موجب سردردگمی کشورها به خصوص کشورهای صادرکننده نفت شد.

در همین راستا خبرنگار بازار گفتگویی را با دکتر محمود جامساز اقتصادان بین الملل در رابطه با تحولات اخیر بازار جهانی نفت و تجربه روزی سیاه برای طلای سیاه امریکا ترتیب داده است.

دکتر جامساز در ابتدا اظهار کرد که با توجه به اینکه کاهش تقاضای جهانی نفت و به هر حال شیوع گسترده ویروس کرونا در سراسر جهان، بر وضع اقتصادی جهان به طور کلی تاثیر بسیار مخربی داشته و رشد اقتصادی جهان را به شدت کاهش داده است، ضمن اینکه در حال حاضر عرضه بر تقاضا پیشی گرفته است، من پیش‌بینی می‌کنم که مازاد عرضه بر تقاضای نفت از ٣٠ میلیون بشکه در روز تجاوز خواهد کرد زیرا کشورهایی مانند چین و ژاپن تمام انبارهای خود را پر کرده و اقدام به ذخیره سازی نفت نموده اند. چین به تنهایی بیش از ١٤ درصد نفت جهان را مصرف میکرد.

وی در ادامه افزود: چاههای نفت تگزاس اینترمیدیت در مکانهایی مستقر است که حدود ۱۷۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته و در اطراف آن دریایی نیست. که اصطلاحا « Land Lock »نامیده میشود. نفت اکلاهما سیتی هم از چنین موقعیتی بر خوردار است. از طرفی چون امریکاییها  بسبب نبود تقاضا انبارها و تاسیسات نفتی خود را  اشباع کرده اند، نمی توانندبه ذخیره سازی و نگهداری بیشتر بپردازندوهزینه های هنگفتی را در صورت تعطیلی چاه ها و راه اندازی مجدد آنها متحمل می شوند. ضمن آنکه قانون فدرال اجازه بستن چاه ها را نمیدهد.

این اقتصاددان بین الملل گفت: سه دلیل عمده در  کاهش تقاضا  یا بهتر است، گفته شود سقوط آزاد نفت موثر بوده اند.

١-جنگ ورقابت نفتی بین عربستان سعودی و روسیه بر سر مقدار تولید برای تصاحب سهم بیشتر از بازار و تامین کسر بودجه.

٢-اشباع ذخایر نفتی آمریکا و چین 

٣- تنزل روند رشد اقتصاد جهانی به دلیل کاهش تقاضای جهانی ناشی از توقف کسب و کارهای متاثر از شیوع کرونا ویروس

 این تحلیلگر اقتصادی تصریح کرد: فروشندگان نفت که به دلیل اشباع مخازن قادر به ذخیره کردن بیشتر نیستند، آماده پرداخت مبلغی به خریدارانی شدهاند که بتوانند نفت روی دست مانده را با هزینه خود تحویل گرفته و حمل کنند. به همین دلیل بهای نفت امریکا تحویل در ماه می منفی شد و بنا به گزارش فاینانشیال تایمز در روز دوشنبه نفت وست تگزاس اینتر میدیت برای تحویل ماه بعد به منفی ٤٠ دلار رسید. این مسئله نشانگر آن است که امریکاییها باید  ٤٠ دلار پرداخت کنند و نفت را به صورت رایگان به کسانی که متقاضی هستند، تحویل دهند.

این اقتصاددان گفت : موضوع اصلی این است که عربستان و روسیه که هرکدام از بزرگترین تولید کننده های گروه اوپک و غیر اوپک می باشند،  به موقع تولیدات خود را کاهش ندادند و همین مسئله باعث شد که قیمت افت بیشتری پیدا کند. 

 عربستان و روسیه به عنوان بزرگترین تولید کننده های گروه اوپک و غیر اوپک به موقع تولیدات خود را کاهش ندادند و همین مسئله موجب افت شدید قیمت شد

وی همچنین افزود که در پنجشنبه هفته گذشته اوپکی ها و غیر اوپکی ها به توافق رسیدند که ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت خود را کاهش دهند. اعتقاد من بر این است که اگر این کشورها حتی بیشتر از آنچه  توافق شده، تولید را کاهش ندهند، باز هم به دلیل نبود تقاضا هیچ تأثیری در قیمت نفت ایجاد نمی‌شود و با توجه به وجود ویروس کرونا من فکر نمی‌کنم اگر تولید را کاهش دهند، قیمت باز هم افزایش پیدا کند، زیرا خریدارانی به دلیل کاهش تقاضا وجود ندارد.

دکتر جامساز تصریح کرد که مسئله نفت برای خیلی از کشورها مخصوصا تولیدکنندگان نفت یک منبع ارزی بزرگی است. زیرا از این طریق کشورها بودجه و تامین مخارج خود را بر اساس قیمت نفت تنظیم می‌کنند.

تصمیم اخیر اوپک پلاس : ایران و ونزوئلا از کاهش تولید معاف شدند 

وی در پاسخ به سوال خبرنگار بازار در رابطه با تحولات اخیر و تاثیر آنها بر اقتصاد ایران گفت: کشور ما در مقابل اغلب کشورهای تولید کنندگان درجه دوم نفت که میزان تولیدشان به سه تا چهار میلیون بشکه در روز می رسد، در حدود  ۲۰۰ هزار بشکه نفتخام  صادرات  دارد که این میزان از منظر جهانی با توجه به تحولات اخیر خیلی تاثیر گذار و قابل توجه نیست. به همین دلیل در تصمیم اخیر اوپک پلاس، ایران و ونزوئلا از کاهش تولید معاف شدند اما همین مقدار کاهش قیمت نفت هم بر درآمدهای ارزی ایران تاثیر گذاشته است.

این تحلیلگر اضافه کرد : ایران وضعیت مناسبی به لحاظ ذخایر ارزی و مالی ندارد. ما دوران طلایی که میزان درآمدهای ارزی کشور از طریق صادرات نفت که تنها در هشت سال ریاست جمهوری احمدی نژاد بین ٧٠٠ تا ٨٠٠ میلیارد دلار یعنی تقریبا  ۴۶ درصد از کل درآمدهای نفتی ما از بدو حصول آنها بود را از دست داده ایم و متاسفانه دست خود را به سوی صندوق بین‌المللی پول به منظور استقراض پنج میلیارد دلاری دراز کردیم  که البته آنها هم موافقت نکردند.

او ادامه داد:  استقراض ٥٠ میلیون دلار از صندوق بین المللی پول و ١٣٠ میلیون دلار از بانک توسعه اسلامی ظاهرا نهایی شده که در مجموع با منابع داخلی اختصاص داده شده برای شکست کرونا ویروس و باز سازی اقتصاد پسا کرونا کافی نیست. مضاف بر آنکه اگر ماندگاری ویروس به درازا بکشد دولت قادر به مطالبات روزافزون جامعه نخواهد بود.  

این اقتصاددان بین الملل براین باور است که هم اکنون قیمت نفت در شرایطی نیست که جهش و افزایش قیمت پیدا کند، مگر اینکه اقتصاد جهانی پس از کرونا  موجب افزایش قیمت شود. افزایش میزان تولید و ارزش افزوده درخور این مسئله است که رشد اقتصادی کشورها مثبت  شود یعنی تقاضا افزایش پیدا کند که آن هم در اثر مساعدت و همکاری امریکا، روسیه و عربستان امکان پذیر است که به توافقی برسند که تولید را در حد نیاز بازار متعادل کنند. در آن صورت قیمت‌ها کاهش پیدا نخواهد کرد.

وی اظهار کرد که تقاضای جهانی در ارتباط با رشد اقتصادی و رشد اقتصادی در ارتباط با از بین رفتن ویروس کرونا و بازگشایی اقتصادی و کمک‌های دولت ها برای تحریک تقاضا و عرضه می باشد. اگر روند رشد و گسترش کرونا تداوم یابد، بسیاری از کشورها هم چنان مجبورند که فعلا کسب و کارها را بازگشایی نکنند و آنهایی فعالیتهای اقتصادی خود را آغاز نموده اند، به طور کامل از ظرفیت خود استفاده نمی‌کنند.  این مسئله در رشد اقتصادی کشورها تاثیرگذار است و همانگونه که صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی جهان را بسیار پایین و در حدود سه تا چهار درصد کاهش پیش بینی کرده است، این مسئله بر فروش نفت نیز اثر گذار است.

این اقتصاددادن اظهار کرد: به هر حال سقوط قیمت نفت به همان اندازه خطرناک است که افزایش آن. افزایش و صعود قیمت نفت هزینه‌های تولیدرا در  کشورهای صنعتی بالا می‌برد و موجب افزایش قیمت‌ تمام شده کالاها می شود. در آن صورت این کشورها همان کالاها را با بهای بالاتر به کشورهای صادر کننده نفت صادر می کنند.

جامساز در پایان  گفت : « اگر بحران وضعیت نفت برطرف نشود، عربستان سعودی و روسیه به مقدار زیاد رشد اقتصادی خود را از دست می‌دهند. اما بر اساس پیش بینی بانک جهانی رشد اقتصادی چین به حدود دو درصد میرسد. بهر حال جنگ نفتی که پیش از ظهور کرونا بین آمریکا، روسیه و عربستان آغاز و با شیوع کرونا به کاهش تولید اوپک پلاس منجر شده، اگر برنده ای هم داشته باشد کشور چین است.»