بازار؛ گروه بین الملل: با هماهنگی سازمان توسعه تجارت ایران و مرکز توسعه صادرات قزاقستان یک هیئت تجاری و در راس آن رئیس جمهور این کشور در اواخر ماه جاری به تهران سفر خواهد کرد. به گفته مقامات قزاقستانی این سفر به توافقات مهمی به ویژه در حوزه اقتصادی منجر خواهد. پیش از این، عظمت عسگراف، رئیس شرکت کازترید قزاقستان (مرکز توسعه صادرات قزاقستان) هفته گذشته با حضور در تهران با مسئولان سازمان توسعه تجارت دیدار کرد.
در این ملاقات در خصوص موضوعاتی از قبیل افزایش حجم مبادلات تجاری، تبادل لیست کالاهای مورد نیاز دو طرف، هماهنگی جهت بازدید از شرکت های دارویی، دانش بنیان و لوازم خانگی در سفر آتی این شرکت به تهران تبادل نظر و مقرر شد با توجه به در پیش بودن سفر رئیس جمهور قزاقستان به تهران در اواخر خرداد ماه سال جاری، یک هیأت تجاری نیز در این زمان به تهران سفر کند.
پیش از این و در اوایل خرداد، معاون اول رئیس جمهور در دیدار با «بخیت سلطان اف» معاون نخست وزیر و وزیر تجارت و همگرایی قزاقستان با تاکید بر اینکه باید هر چه سریعتر موانع و مشکلات موجود بر سر راه تعمیق همکاریها بین دو کشور برطرف شود، گفت: فعالیت و همکاری های متقابل بخش خصوصی و تجار ایران و قزاقستان می تواند نقش اساسی در بالا بردن حجم روابط تجاری و اقتصادی ایفا کند.
در همین راستا و با توجه به اهمیت روابط جمهوری اسلامی با کشورهای همسایه با محوریت اقتصاد، در ادامه به بررسی روابط تجاری و اقتصادی ایران و قزاقستان می پردازیم:
قزاقستان کشوری بزرگ در آسیای میانه با ۱۹ میلیون نفر جمعیت است که از طریق مشارکت مشترک خود در حل و فصل مناقشات بین‌المللی با ایران مرتبط است و قزاقستان اغلب به عنوان میزبان مذاکرات هسته‌ای ایران عمل می کند. در حقیقت، ایران و قزاقستان به عنوان دو کشور مسلمان با حوزه تمدنی مشترک برای توسعه هرچه بیشتر روابط تلاش می‌کنند.
طی سال‌ها، قزاقستان کمک اقتصادی به ایران را در قالب قراردادهای سوآپ نفت ارائه کرده زیرا برای جمهوری های آسیای مرکزی، توانایی تهران در دور زدن تحریم های واشنگتن و سایر اقدامات مورد حمایت آمریکا که برای منزوی کردن و تضعیف ایران در سطح بین المللی طراحی شده اند، مهم بوده است
از زمان استقلال این کشور آسیای مرکزی در سال ۱۹۹۱، این کشور روابط خوبی با جمهوری اسلامی در حوزه های مختلف داشته است. از انرژی گرفته تا تجارت و فرهنگ، روابط دوجانبه قوی بوده است. طی سال‌ها، قزاقستان کمک اقتصادی به ایران را در قالب قراردادهای سوآپ نفت ارائه کرده زیرا برای جمهوری های آسیای مرکزی، توانایی تهران در دور زدن تحریم های واشنگتن و سایر اقدامات مورد حمایت آمریکا که برای منزوی کردن و تضعیف ایران در سطح بین المللی طراحی شده اند، مهم بوده است.
از آنجایی که سیاست تهران در آسیای مرکزی به پروژه های ارتباطی واقعی و بالقوه، به ویژه در بخش انرژی بستگی دارد، روابط عمیق با قزاقستان باعث پیشبرد منافع ایرانیان می شود. از طرفی، همکاری با ایران یکی از اولویت های سیاست خارجی قزاقستان است و ایران یکی از شرکای تجاری و اقتصادی کلیدی این کشور در منطقه به شمار می رود.
بر همین اساس، پیش‌بینی می‌شود در سالهای آینده حجم معاملات به سه میلیارد دلار افزایش یابد در حالی که گردش مالی تجاری در سال ۲۰۲۱ برابر ۴۴۰.۱ میلیون دلار ثبت شده است. از آن جایی که تلفیق و ایجاد توازن بین منافع و توانمندی‌های دو کشور از جمله همکاری های صنعتی به همگرایی اقتصادی و ارتقاء منافع اقتصادی قزاقستان و ایران کمک می‌کند، مقامات دو کشور در تلاشند تا سطح مناسبات تجاری فی مابین افزایش یابد ضمن این که دو کشور باید برای همکاریهای اقتصادی خود نقشه راه تهیه کنند.
البته، تجارت بین دو کشور از سالهای گذشته افزایش یافته است، با معرفی کریدور ریلی شرق خزر در سال ۲۰۱۴، مسیر سریعتر و ارزان‌تری برای جابه‌جایی کالاها و مسافران در مسیری که ایران و قزاقستان را به هم پیوند می‌دهد، فراهم شده است.
با توجه به اینکه در اواخر سال گذشته میزان صادرات ایران به قزاقستان ۱۶۵میلیون دلار و واردات ایران از این کشور ۲۷۵میلیون دلار گزارش شده است، ارسال اقلامی چون لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی و دارو از ایران می تواند کشور را به قطب صادرات قزاقستان تبدیل کند
همچنین، کریدور ایران_ترکمنستان_قزاقستان جایگاه ویژه‌ای در افزایش و تسهیل تجارت بین دو کشور دارد و از سال گذشته مذاکراتی در این زمینه با ترکمنستان نیز صورت گرفته است.
مقامات قزاقستان اعلام کرده اند که به منظور توسعه ارتباطات تجاری، این کشور چهار بار در هفته پروازهای منظم بین دو کشور را از سر خواهد گرفت؛ در حالی که راه اندازی پرواز مستقیم بین دو کشور و همچنین تسهیل در زمینه صدور روادید باید مد نظر قرار گیرد.
در خصوص صادرات کالاهای ایرانی، با توجه به اینکه در اواخر سال گذشته میزان صادرات ایران به قزاقستان ۱۶۵میلیون دلار و واردات ایران از این کشور ۲۷۵میلیون دلار گزارش شده است، ارسال اقلامی چون لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی و دارو از ایران می تواند کشور را به قطب صادرات قزاقستان تبدیل کند.
از طرفی با توجه به زیرساخت های خوب این کشور در حوزه صنعت و معدن، واردات مواد معدنی از جمله فولاد و ورق های فلزی از قزاقستان می تواند انجام شود. در بخش صادرات کالاهای صنعتی و خدمات فنی مهندسی، همکاری در حوزه بیوتکنولوژی و گردشگری سلامت نیز حائز اهمیت است.
جمهوری اسلامی ایران در طول سی سال روابط دیپلماتیک، قزاقستان را شریک قابل اعتمادی در منطقه آسیای مرکزی و دریای خزر دانسته و برای گسترش روابط دوجانبه تلاش جدی داشته است
با توجه به این که قزاقستان از نظر مواد معدنی کشوری غنی است و مانند ایران از شرکت های بزرگ معدنی برخوردار می باشد، جمهوری اسلامی می تواند نیازهای وارداتی خود را با خرید دو میلیون تن ورق از قزاقستان برآورده کند. قزاقستان در حال حاضر، به دنبال احیای تجارت سنتی خود با ایران در زمینه فلزات، آهن، کود و کشاورزی است ضمن اینکه تمایل دارد تا از تجربیات ایران در استخراج نفت، نفت و گاز، تولید صنعتی و معادن صنعتی استفاده کند.
بر همین اساس، دو کشور می توانند از طریق هم افزایی و تقویت کریدور ترانس خزر از طریق امکانات لجستیکی ایران و با توجه به این که مناطق آزاد دو کشور ظرفیت های خوبی برای بهبود تجارت بین دو کشور دارند، منافع خود را تامین کرده و در عین حال جمهوری اسلامی با توجه به ظرفیت ها و توانمندی های خود به قطب صادرات قزاقستان در منطقه تبدیل شود.
جمهوری اسلامی ایران در طول سی سال روابط دیپلماتیک، قزاقستان را شریک قابل اعتمادی در منطقه آسیای مرکزی و دریای خزر دانسته و برای گسترش روابط دوجانبه تلاش جدی داشته است. در همین راستا می توان گفت که ناآرامی های قزاقستان احتمالاً منجر به تعمیق روابط تهران با نورسلطان، هم به صورت دوجانبه و هم از طریق نهادهای چندجانبه مانند سازمان همکاری شانگهای (SCO)، اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) و سازمان همکاری اقتصادی (ECO) خواهد شد.
در عین حال، وضعیت کنونی در این کشور آسیای مرکزی می تواند به راحتی منجر به پیشبرد منافع ایران با مسکو و پکن در مقابل مذاکرات هسته ای در حال انجام در وین شود. ایران احتمالا نقش کمتری در قزاقستان نسبت به ترکیه ایفا خواهد کرد، اما از این وضعیت برای تقویت پیوندهای هنجاری خود با روسیه و چین استفاده خواهد کرد.
برخی از کارشناسان معتقدند که همزمانی مذاکرات قزاقستان و برجام برای ایران اتفاقی است. تهران می تواند از همبستگی خود با روسیه و چین در قزاقستان استفاده کرده تا اطمینان حاصل کند که آنها همچنان از مواضع خود در مذاکرات برجام حمایت می کنند.
نظر شما