محمود مرادی؛ بازار: دلیل رشد قیمت ارز در ایران در چند وقت اخیر ریشه در رشد نقدینگی رز کشور دارد که باعث افزایش پایه پولی هم شده است و اگر لیت روند رو به رشد پایه پولی متوقف نشود یا با اقدام مناسبی کاهش پیدا نکند رشد تورم ادامه دار خواهد بود و دلیل گرانی های محصولات مانند خودرو تحریم و انحصار نیست و نباید به مردم ادرس غلط داد.
در چند وقت اخیر شاخص کل بورس، نرخ طلا، ارز و... همزمان روندی صعودی پیدا کرده اند بخشی از این مساله تحت تاثیر افت ریال است که در نتیجه چاپ پول بدون پشتوانه اتفاق افتاده و در مقابل تولید کالاهم رشد نداشته است و انتظارا تورمی هم موجی از تقاضا در بازار به وجود آورده و زمینه افزایش بیشتر قیمت کالاها را به وجود آورده است. در شرایط کنون چاپ پول بدون پشتوانه نوعی مالیات تورمی است که توسط بانک مرکزی به اقتصاد تحمیل شده و دولت ها از این پول برای اداره کشور استفاده می کنند، زیرا هم اکنون سیستم های مالیاتی برای اخذ مالیات از تولید ضعیف است و از طرف دیگر دولت وابسته به درآمدهای نفت و گاز بوده و با تحریم ها این بخش از درآمد هم ضعیف شده و دولت به دنبال راههای دیگری برای جبران کسری بودجه است. در حال حاضر دولت در ایران تلاش دارد مالیات بیشتری از کسب و کارها اخذ کند تا بخشی از کاهش درآمدها را جبران کنند که این موضوع هم می تواند در شرایط محدودیت تولید و صادرات تبعاتی داشته باشد.
مالیات تورمی به معنای خارج کردن پول از جیب مردم است و قدرت خرید پول مردم به دولت منتقل می شود و اثر آن افزایش تقاضای کل و بالا رفتن تورم می شود. هم اکنون قیمت گذاری دستوری، تورم، پایه پولی، رانت تورم جهانی، انحصار، قیمت ارز، انحصار و ... پارامترهای تاثیرگذار روی نوسان قیمت کالاهاست. در هفته گذشته قیمت برخی کالاهای یارانه ای آزاد شد و این مساله از آن جهت اهمیت دارد که اگر اتخاذ نمی شد در شرایطی که قیمت مود اولیه روندی افزایشی داشت و قیمت نهایی سرکوب می شد منجر به تعطیلی واحدهای تولیدی می شد و کشورهم با کمبود کالا روبرو می شد. زیرا یارانه ای که دولت به نهاده های دامی پرداخت می کرد به جای اینکه به کشاورزان برسد عاید دلال ها می شد و تا زمانی که قیمت گذاری دستوری در اقتاصد وجود داشته باشد مشکل دلالی پابرجاست.
حالا تصور کنید که قیمت هرکیلو گوشت مرغ در بازارهای جهانی ۲ دلار است و دولت قبلا با اصرار به قیمت گذاری دستوری و پرداخت یارانه پنهان قصد کنترل قیمت ها را داشت اما این مساله باعث شد دخل و خرج مرغداری ها جور درنیاد و تنها دلال ها منتفع می شدند. از طرف دیگر برخی از مرغداری ها با تزریق خوراک دولتی به بازار آزاد عملا سیاست های دولت را با چالش مواجه می کردند و در نهایت تولید مرغ هم کاهشی می شود و در نهایت خروجی این سیستم ها به صف کشیدن مردم برای صف خرید بود.
در سال های گذشته یارانه پنهان منجر به افزایش شکاف طبقاتی و کاهش عدالت اجتماعی شده بود زیرا هر کسی بیشتر مصرف می کرد یارانه بیشتری دریافت می کرد، از این رو پرداخت یارانه به صورت مستقیم به مردم راهکاری بود تا کاهش توان خرید دهک های پایین تر جامعه جبران شود از طرف دیگر یارانه ها با در نظر گرفتن نرخ جهانی این کالاها باید به صورت ارزی محاسبه شود.
نظر شما