بازار؛ گروه خودرو: چند روزی است که بحث واردات خودرو و خصوصی سازی خودروسازان مورد توجه قرار گرفته است.
توجهی که به بحث اسقاط اهمیت نداده و رفته رفته با اوج گیری قیمت ها، جاده های کشور مملو از خودروهای فرسوده خواهد شد. خودروهای که ایمنی جاده ها را کاهش و تلفات جاده ای را افزایش می دهند.
در ایامی که واردات خودرو صورت می گرفت، واردکنندگان با همت فراوان بخش قابل توجهی از محصولات فرسوده را از دور خارج کردند. اما علیرغم قانون الزامی برای اسقاط خودرو توسط خودروسازان، ظاهرا مافیای این صنعت، مقابل بحث نوسازی جاده ها و خیابان ها نیز مقاوت کردند.
دولت ها به ویژه دولت دوازدهم، مراکز اسقاط را به طور کامل تعطیل و زیرساخت مهم صنعت کشور را روبه انزوا هدایت کرد.
سید رضا فاطمی امین وزیر صمت که خود مدت مدیدی را در اسقاط فعالیت داشته، این بخش را به فراموشی کامل سپرده است.
برای بررسی این موضوع با سید امیر احمدی دبیر انجمن مراکز اسقاط به گفت و گو پرداختیم
* وضعیت اسقاط در کشور باتوجه به عدم واردات چه شرایطی دارد و در سال جاری چه برنامه های برای اسقاط دارید؟
با افزایش قیمت خودروها، مالکان خودرو فرسوده رغبتی به تحویل خودرو ندارد، قیمت خودروهای فرسوده نیز افزایش یافته است. در حال حاضر شرایط خاصی در کشور ایجاد شده است، حدود هشت سال هست دولت هیچ طرح و برنامه ای برای خودروهای فرسوده ندارد. از گذشته تاکنون طرح های را به دولت ها اعلام کردیم که هیچ یک مورد استفاده قرار نگرفته است. طرح های تدوین و به نهاد ریاست جمهوری ارائه شده است، علیرغم تایید این طرح توسط سایر ارگان های دولتی، این طرح مسکوت و در انتظار دستور رئیس جمهور است.
در سال ۱۴۰۴ حدود هشت میلیون خودرو فرسوده در کشور خواهیم داشت و این موضوع به سونامی خودرو فرسوده تبدیل خواهد شد
* در حال حاضر چه مقدار خودرو فرسوده در کشور وجود دارد و متولیان این موضوع برای بهبود شرایط کدام وزارت است؟
حجم گسترده ای خودرو فرسوده در کشور وجود دارد، در سال ۱۴۰۴ حدود هشت میلیون خودرو فرسوده در کشور خواهیم داشت و این موضوع به سونامی خودرو فرسوده تبدیل خواهد شد. همین مساله یکی از عوامل اثر گذار در آمار تلاف جاده ای، جانبازان تصادف و غیره است. در پاسخ به قسمت دیگر سوال شما باید گفت متولیان اسقاط وزارت های راه و شهرسازی و صمت هستند، وزرای این وزارتخانه ها ذهن شان در گیر این هست که تولید خودرو افزایش یابد، اما هیچ اسقاطی صورت نگیرد. چه مقدار بزرگراه و خیابان و کمربند سبز در کشور قرار است راه اندازی شود؟
در سال ۱۳۸۸ مصوبه ای اعلام شد که ۳۰ درصد تولید خودروسازان باید برای خارج کردن خودروهای فرسوده از جاده ها و خیابان ها تعلق گیرد. متاسفانه این مورد را هر سال به هیات دولت یادآور می شوم، اما دولتمردان زیربار اجرایی این مصوبه نمی روند
* باتوجه به اینکه به بحث افزایش قیمت خودروهای فرسوده اشاره داشتید، راهکاری برای افزایش رغبت مالکان برای ارائه خودرو به مراکز اسقاط را دارید؟
نمی توان مالکان خودرو فرسوده را مجاب کرد که خودرو را تحویل دهید، زمانی اعلام می شد که به خودروهای فرسوده اگر تحویل نشود، سوخت سهمیه ای به آن تعلق نمی گیرد. از سوی گاهی عنوان می شد که خدمات به خودروهای فرسوده قطع می شود. مالکان این خودروها که اغلب وسیله امرار معاش آن ها است، چگونه کسب درآمد داشته باشند؟ در کشور برای خودروهای فرسوده طرح و برنامه وجود ندارد. در مقطعی طرح جایگزینی با جدیت پیش گرفته شد، مالک خودرو اگر محصول فرسوده را تحویل می داد، خودرو صفرکیلومتر تحویل می گرفت. در سال ۱۳۸۸ مصوبه ای اعلام شد که ۳۰ درصد تولید خودروسازان باید برای خارج کردن خودروهای فرسوده از جاده ها و خیابان ها تعلق گیرد. متاسفانه این مورد را هر سال به هیات دولت یادآور می شوم، اما دولتمردان زیربار اجرایی این مصوبه نمی روند.
* آیا به دولت راهکاری برای ایجاد رغبت جهت بهبود شرایط خودروهای فرسوده مطابق قدرت خرید یا توان مشتریان اعلام کردید؟
به دولت اعلام کردم که از پیش فروش ها و فروش ها ۱۰ درصد را به مالکان خودرو فرسوده اختصاص دهند. حداقل این مورد سبب ایجاد رغبت برای تعویض و تحویل خودرو با شرط بدون قرعه کشی برای مالکان خواهد شد. شاهد هستیم که محصولات فرسوده ۴۰ تا ۵۰ ساله توسط مالکان مورد استفاده قرار می گیرد. متاسفانه این طرح اجرایی نمی شود و بسیار امیدوار بودیم که در سال جاری واردات خودرو انجام و حمایت از مالکان خودروهای فرسوده صورت گیرد.
* قانون سن فرسودگی خودرو در کشور چند سال است و در دنیا این مقدار چه عددی است؟
متاسفانه مشکلی که ایجاد شده قانون سن فرسودگی نیز لغو شد. در قانون هوای پاک سن فرسودگی خودرو ۲۵ سال تعریف شده بود. با شکایت یکی از مالکین خودروهای فرسوده به دیوان عدالت اداری این سن را برداشتند، درحالی که تمام دنیا معیاری برای این موضوع دارند. در دنیا بسته به نوع کشور و قانون ها، عموما سن فرسودگی ۱۰ تا ۱۵ سال است. معیار سنجش سن فرسودگی در دولت دوازدهم لغو شد، طرح های فراوانی را برای اسقاط به دولت اعلام کردیم، اما هیچ یک اجرایی نمی شود. به طور مثال برای بهینه سازی مصرف سوخت به هیات دولت طرحی دادیم که تمام وزارت های مربوطه آن را تایید، اما در نهاد ریاست جمهوری مسکوت مانده است.
اگر واردات خودرو انجام شود، شاهد یک فعالیت مجدد در مراکز اسقاط خواهیم بود. هشت سال هست که مراکز اسقاط تعطیل یا با ۱۰ درصد ظرفیت کار می کنند. مراکز اسقاطی که ۳۶ هزار نفر شاغل داشتند، اکنون فقط نگهبانان در آن مجموعه فعالیت دارند
* اگر واردات خودرو آزاد شود، بحث اسقاط خودرو چه تغییری خواهد داشت؟ این مساله فقط مربوط به صنعت خودرو است؟
اگر واردات خودرو انجام شود، شاهد یک فعالیت مجدد در مراکز اسقاط خواهیم بود. هشت سال هست که مراکز اسقاط تعطیل یا با ۱۰ درصد ظرفیت کار می کنند. مراکز اسقاطی که ۳۶ هزار نفر شاغل داشتند، اکنون فقط نگهبانان در آن مجموعه فعالیت دارند. بخشی از ظرفیت کارخانه های فولاد از همین خودروهای فرسوده تامین می شود. با بسته شدن مراکز اسقاط، واردات آهن قراضه به کشور افزایش یافته است. فشاری را ایجاد کردند که علاوه بر تعطیلی مراکز اسقاط، بخش اصلی نیاز فولادسازان را نیز دچار بحران کردند. واردات خودرو انجام شود؛ نه تنها مراکز اسقاط فعال بلکه رونقی برای بخش فولاد نیز ایجاد خواهد شد.
نظر شما