بازار؛ گروه بین الملل: «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بامداد سه‌شنبه به اظهارات «سعید خطیب‌زاده» همتای ایرانی خود درباره اینکه واشنگتن عامل تأخیر در حصول توافق در مذاکرات وین است، واکنش نشان داد.
پرایس در پاسخ به سوالی در این‌باره گفت: «ما از ابتدا به طور مداوم این را گفته‌ایم که آماده بازگشت به اجرای کامل برجام هستیم. ما همچنین برای تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌تر برای حل‌وفصل مسائل خارج از برجام و این پرونده هسته‌ای خاص آماده هستیم.»
به نوشته وبگاه وزارت خارجه آمریکا، وی توضیح داد که «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنان به انتقال پیام‌ها بین واشنگتن و تهران ادامه می‌دهد و در تلاش است تا این مذاکرات را به نتیجه موفقیت‌آمیز برساند.
این دیپلمات آمریکایی ادامه داد: «ما قرار نیست علنی مذاکره کنیم، اما چیزی که می‌توانیم بگوییم این است که اگر ایران خواهان لغو تحریم‌هاست که فراتر از برجام است، باید به نگرانی‌های ما که فراتر از برجام است رسیدگی کنند.»
پرایس طی اظهاراتی با تلاش برای گره‌زدن رفع تحریم‌های ایران به مسائل غیر برجام، مدعی شد: «اگر آنها نمی‌خواهند از این گفتگوها برای حل‌وفصل دیگر مسائل دوجانبه استفاده کنند، مطمئن هستیم که می‌توانیم خیلی سریع درباره برجام به تفاهم برسیم و شروع به اجرای مجدد خود توافق کنیم».
بر این اساس، وی با انداختن مجدد توپ به زمین ایران، افزود: «این تهران است که باید این تصمیم را بگیرد. هر طرف، هر کسی که مستقیماً در این گفتگوها شرکت داشته است، می‌داند که کدام طرف پیشنهادهای سازنده را روی میز گذاشته است، می‌داند کدام طرف مذاکره کرده و با حسن نیت انجام داده است، و می‌داند کدام طرف این مذاکرات را انجام نداده است.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره جو مذاکرات وین، گفت: «من فکر نمی‌کنم توصیف محیط مذاکرات برای ما مفید باشد. واقعاً فقط یک عنصر مهم است، و آن این است که آیا می‌توانیم به یک بازگشت متقابل به انطباق برسیم یا نه، آیا می‌توانیم از خط پایان عبور کنیم یا نه. در حال حاضر برای ما مشخص نیست که آیا می‌توانیم به آنجا برسیم یا خیر. ما در مورد پیشرفت قابل توجهی که در هفته‌های اخیر به دست آمده بود صحبت کرده‌ایم. بدیهی است که ما اکنون چندین هفته است که در موقعیت متفاوتی قرار داریم.»
پرایس بار دیگر با مطرح کردن راه‌های جایگزین آمریکا در صورت عدم حصول توافق، ادعا کرد: «به همین دلیل است که ما به طور مساوی برای سناریوهایی آماده می‌شویم که در آن بازگشت متقابل به پایبندی به برجام وجود دارد و سناریوهایی که در آن بازگشت متقابل به برجام وجود ندارد. ما اولی را بسیار ترجیح می‌دهیم، برجام و محدودیت‌های قابل راستی‌آزمایی و دائمی که دوباره بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند، داشته باشیم. اینکه ما بتوانیم به آنجا برسیم یا نه، این یک سوال برای ایران است.
خبرنگار بازار در گفتگو با پروفسور «ویلیام بیمن» استاد دانشگاه مینه سوتا آمریکا به چشم انداز احیای برجام متعاقب تحولات اخیر پرداخته است که در ادامه می خوانید.
پروفسور ویلیام اورمان بیمن (William O. Beeman) استاد دانشگاه مینه سوتا است. وی همچنین از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ ریاست بخش خاورمیانه انجمن مردم شناسی آمریکا را برعهده داشته است. بیمن پیشتر مدیر گروه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه براون (Brown) در ایالت رودآیلند و استاد مردم شناسی و مطالعات آسیای شرقی این دانشگاه نیز بود. وی دکترای مردم شناسی را از دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۷۶ دریافت کرد و به خاطر نوشتن چندین جلد کتاب و بیش از ۱۰۰ مقاله علمی در مورد پویش های ارتباطات در ایالات متحده، ایران و غیره بسیار مشهور است.
*«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اخیرا گفته است: اگر ایران خواهان لغو تحریم‌های فراتر از برجام است، باید به نگرانی‌های ما که فراتر از برجام است رسیدگی کنند. بر این اساس به نظر می رسد معنای حرف پرایس این باشد که حذف سپاه از لیست تروریستی آمریکا مستلزم گفتگوهای فراتر از برجام است و این موضوع در قالب برجام حل نخواهد شد. ارزیابی شما چیست؟
ایالات متحده از پایبندی دقیق به شرایط برجام به عنوان ابزاری برای گرفتن امتیازات بیشتر از ایران استفاده می کند. این بدان معناست که در صورت بازگرداندن برجام، تنها تحریم هایی که به دلیل خروج آمریکا از برجام بازگردانده شده بودند، برداشته می شوند.
این استراتژی ایالات متحده برای وادار کردن ایران به فراتر رفتن از مفاد برجام در حوزه‌های دیگر مانند حمایت از حزب‌الله و سایر نیروهای منطقه‌ای، توسعه موشک‌های بالستیک و فعالیت‌های حقوق بشری (حبس ایرانی‌های آمریکایی با تابعیت دوگانه) است.
قرار گرفتن سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی و تحریم‌های اقتصادی علیه آن اقدامی جدا از برجام بود و موضع آمریکا این است که حذف سپاه از فهرست تروریستی باید موضوع یک مذاکره جداگانه باشد.
*پرایس همچنین گفته است اگر ایران نمی‌خواهد از این گفتگوها برای حل‌وفصل دیگر مسائل دوجانبه استفاده کنند، مطمئن هستیم که می‌توانیم خیلی سریع درباره برجام به تفاهم برسیم و شروع به اجرای مجدد خود توافق کنیم. آیا معنای این حرف پرایس این است که برجام می تواند مستقل از سیاست منطقه ای و موشکی ایران احیا شود ولی تحریمهایی که برچسب آنها غبربرجامی است باقی می ماند؟
ایالات متحده در واقع با حذف تحریم های مرتبط با برجام موافقت می کند، اما نه تحریم ها و مسائل دیگر. به یک معنا، این خبر خوبی برای ایران است، زیرا ایالات متحده این مسائل دیگر را پیش شرط بازگرداندن برجام قرار نمی دهد. بنابراین، بله، پرایس در واقع می گوید که ایالات متحده مایل است بدون مسائل دیگر با بازگرداندن برجام پیش برود.
*دلیل پیچیدگی برجام در مقطع زمانی کنونی چیست؟
مسائل پیچیده اولیه، اول، درخواست ایران برای حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان های تروریستی ایالات متحده است. دوم، اصرار روسیه بر این است که روابط اقتصادی و سایر روابطش با ایران تحت تأثیر تحریم‌های فعلی اعمال شده بر این کشور در نتیجه درگیری در اوکراین قرار نگیرد. این دو موضوع خارج از پارامترهای توافق برجام هستند و موانعی را برای بازگرداندن برجام و رفع تحریم‌های اعمال شده پس از خروج آمریکا ایجاد می‌کنند.
*ایران اعلام کرده اگر توافق هسته ای به سرانجام نرسد فیلم دوربینهای آژانس بین المللی انرژی اتمی که بر اساس توافقات فراپادمانی نصب شده است، احتمالا پاک خواهد شد. در این صورت ایران مطابق توافقات پادمانی آژانس به همکاری خود با آژانس ادامه خواهد داد ولی توافقات فراپادمانی که ذیل برجام ایران آنرا پذیرفته است، خاتمه پیدا می کند. در این شرایط واکنش آمریکا چه خواهد بود؟
ایالات متحده ممکن است ناراحت باشد و اعتراض کند، اما تا زمانی که ایالات متحده خارج از برجام باقی بماند، هیچ اختیاری برای انجام کاری برای تأثیرگذاری بر نحوه اجرای برجام ندارد.
در موردی که شما اشاره کردید، ایالات متحده ممکن است سایر امضاکنندگان برجام را تحت فشار قرار دهد تا ایران را تحریم کنند یا اقدامات دیگری انجام دهند، اما تا زمانی که ایالات متحده به توافق برگردد، توانایی بیشتری نسبت به کشورهای دیگر که در توافق حضور ندارند، ندارد مانند اسرائیل.
تا زمانی که ایران در چارچوب معیارهای معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT) باقی بماند، ایران در چارچوب پارامترهای حقوق بین الملل عمل می کند. برجام صرفاً الحاقیه ای به NPT است.
نظر شما