بازار؛ گروه آب و انرژی: در ماه‌های اخیر صادرات نفت خام ایران با ۴۰ درصد افزایش به ارقامی بیش از یک میلیون بشکه در روز رسیده است. در همین حال، در دولت سیزدهم، صادرات میعانات گازی ۳ تا ۴ برابر شده و از رقم ۶۰ هزار بشکه در روز، به رقم ۲۳۰ تا ۲۴۰ هزار بشکه در روز در ماه‌های پایانی سال رسیده است. آن‌طور که وزیر نفت می‌گوید، این افزایش صادرات و همینطور جهش قیمت نفت موجب شده که در سال ۱۴۰۰ میزان درآمدهای نفتی کشور بیش از ۲.۵ برابر افزایش داشته باشد. این رشد درآمد حاصل از فروش نفت اما در شرایطی است که پیش بینی می شود در صورت احیای برجام صادرات نفت ایران به بیش از ۲ میلیون بشکه در روز افزایش یابد. همین چند روز پیش بود که جواد اوجی سکاندار ساختمان طالقانی از واریز بیش از ۱۹۰ هزار میلیارد تومان درآمدهای صادرات نفت خام و میعانات به خزانه در سال ۱۴۰۰ خبر داد. رقمی که حدود ۱۱ برابر واریزی ۱۷ هزار میلیارد تومانی دولت دوازدهم در سال ۱۳۹۹ است. اما رشد درآمدهای صادراتی در پسابرجام هم نگرانی ها و باید و نبایدهای خود را دارد.
فریدون عباسی عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفتگو با بازار در اینباره گفت: بدون شک گشایش‌هایی که بعد از توافق در زمینه صادرات نفت، آزاد شدن منابع بلوکه‌شده و نقل‌وانتقال پول فراهم می‌شود شرایط متفاوتی را برای دولت سیزدهم فراهم کند و به اصطلاح چپش را پر کند. اما مساله مهم این است که چطور می توان فرصت برجام استفاده کرده و اجازه تکرار تجربیات تلخ دور قبل را نداد.
افزایش صادرات در ماه‌های اخیر، یک دستاورد برنامه‌ریزی‌شده و پایدار نیست بلکه ناشی از کاهش محدودیت‌های کرونایی، باز شدن مرزها و افزایش مراودات بین‌المللی و البته رشد قیمت ها در بازار جهانی است
او با بیان اینکه از نظر من افزایش صادرات در ماه‌های اخیر، یک دستاورد برنامه‌ریزی‌شده و پایدار نیست بلکه ناشی از چند رویداد است، ادامه داد : یکی کاهش محدودیت‌های ناشی از کروناست که باعث باز شدن مرزها و افزایش مراودات بین‌المللی شده، دوم اجازه‌هایی که برای فروش نفت داده شده و برابر آنچه اعلام می‌شود در حال حاضر فروش نفت به بالاترین حد خود از ابتدای تحریم‌ها رسیده است. کمبود عرضه در بازارهای جهانی از یک سو و رشد قیمت ها کمک کرد که ایران نفت بیشتری بفروشد. در واقع ما اگر می خواهیم به رشد پایداری دست پیدا کنیم باید به دنبال جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی و توسعه صنایع مختلف خود باشیم.
عضو کمیسیون انرژی همچنین تصریح کرد: هرچند که افزایش درآمدهای حاصل از فروش نفت در کوتاه مدت می تواند کسری بودجه دولت را جبران کرده و موجب رونق پروژه های عمرانی شود. اما نداشتن برنامه ریزی برای هزینه کرد مناسب آن می تواند چالش های متعددی را هم ایجاد کند. نگاه به گذشته نشان می دهد که در برهه هایی که افزایش درآمدهای نفتی در کشور اتفاق می افتاده سیاستگذار از آینده و توان بخش خصوصی غافل شده و دوباره چرخه اتکا به درآمدهای نفتی، سرکوب نرخ ارز، افزایش واردات و پایین آمدن صادرات و کاهش قدرت رقابت پذیری تولیدات ما تکرار می‌شود.
به گفته عباسی، معمولا در شرایطی که درآمدهای نفتی کشور افزایش می یابد، معمولا باب واردات باز می‌شود و کشور پر می‌شود از کالاهای مصرفی چینی که به لطف ارزهای نفتی وارد کشور شده اند. هم اکنون این نگرانی وجود دارد که تولیدکنندگانی که در سال‌های اخیر با افزایش نرخ ارز قوت گرفته بودند کنار رفته و اشتغال کاهش یابد.
نفت نباید گرفتار هیجانات سیاسی و پوپولیستی داخلی قرار گیرد؛ نفت باید به‌عنوان مهم‌ترین و شاید تنها کانال ارتباطی اقتصادی ایران با جهان باید مدیریت شود تا از قبل آن ایران بتواند بخشی از عقب‌ماندگی‌های توسعه‌ای را جبران کند
پایان عصر نفت نزدیک است
این عضو کمیسیون انرژی با بیان اینکه بر اساس پیش بینی های صورت گرفته عصر نفت به پایان رسیده است، ادامه داد: با توجه روند رو به رشد آلودگی جهانی و برنامه‌ریزی کشورها برای استفاده از انرژی‌های سبز، احتمال آنکه در آینده نزدیک میزان تقاضا برای نفت کاهش پیدا کند وجود خواهد داشت و تقویت زیرساخت‌ها برای توسعه صنایع نفتی، می‌تواند ما را از این نگرانی نیز رهایی بخشد. از این‌رو ضمن آنکه می‌توان از فرصت افزایش درآمدهای نفتی استفاده کرد، در عین حال باید توجه داشت که زمان برای حضور در دیگر عرصه‌ها نیز محدود است و ایران باید تلاش خود را برای تقویت تاثیرگذاری در این بخش نیز به کار ببندد.
او همچنین اظهار داشت: نفت پیشران توسعه ایران است بر همین اساس نباید گرفتار هیجانات سیاسی و پوپولیستی داخلی قرار گیرد؛ نفت باید به‌عنوان مهم‌ترین و شاید تنها کانال ارتباطی اقتصادی ایران با جهان بر مبنای معادلات و قواعد اقتصادی و توسعه‌ای استاندارد و جهانی، مدیریت شود تا از قبل آن ایران بتواند بخشی از عقب‌ماندگی‌های توسعه‌ای را جبران کند.
برای رشد پایدار اقتصادی نیاز به خلاقیت و بهبود بهره‌وری داریم. همانگونه که مقام معظم رهبری هم اشاره کرده باید شرکت های دانش بنیان را توسعه دهیم. اما متاسفانه برخی از مدیران سنتی به خصوص در صنعت نفت حاضر به پذیرش توانایی استارت آپ های فعال در این حوزه نبوده و شرایط فعالیت را برای آنها سخت کرده اند
مدیران سنتی در مقابل استارت آپ های نفتی
این نماینده مردم معتقد است که با دست یابی به توافق فروش نفت و بنزین و فرآورده های نفتی هم بیشتر خواهد شد و به دنبال آن درآمدهای ارزی که می تواند به جامعه تزریق کرد هم بالا می رود. اما برای رشد پایدار اقتصادی نیاز به خلاقیت و بهبود بهره‌وری داریم. همانگونه که مقام معظم رهبری هم اشاره کرده باید سعی کنیم که از طریق توسعه شرکت های دانش بنیان زمینه را برای توسعه بیشتر در کشور فراهم کنیم. اما متاسفانه شاهد هستیم که برخی از مدیران سنتی به خصوص در صنعت نفت حاضر به پذیرش توانایی استارت آپ های فعال در این حوزه نبوده و شرایط فعالیت را برای آنها سخت کرده اند.
عباسی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر اینکه دولت سیزدهم باید به سمت تولید و صادرات با ارزش افزوده اقتصادی بالا حرکت کند، ادامه داد: در تمام سال های گذشته ما می‌توانستیم با یک اصلاح ساختار، به جای آنکه صرفا به فروش نفت روی بیاوریم، تمرکز خود را بر صنایع نفتی قرار دهیم. با حضور قدرتمند در این عرصه امکان آنکه تولید با ارزش افزوده بالا به ثبت برسد وجود دارد و همین امر می‌تواند درآمدی بسیار پایدارتر را نصیب ایران کند.
نظر شما