بازار؛ وحید پورتجریشی: تحریم های اقتصادی اعمال شده علیه ایران طی سال های اخیر، علاوه بر افزایش هزینه تولید در داخل، در بخش مبادلات خارجی نیز مشکلات بعضا لاینحلی را به وجود آورده که حتی امکان جبران برخی از آنها وجود ندارد.
بزرگترین مشکل بخش مبادلات خارجی اما به مساله امکان انتقال پول به/ از خارج از کشور باز می گردد که همین مساله منجر به کاهش میزان مبادلات و در نتیجه کمبود اقلام مصرفی مورد نیاز اولیه و اساسی در داخل به ویژ] در بخش صنعت شده که نتیجه آن، افزایش بی رویه قیمت ها و تورم افسار گسیخته بوده است.
مذاکرات برجامی و میزان اعمادپذیری رفع تحریم بانکی
علیرغم انجام مذاکرات هسته ای وین که یکی از اهداف اصلی آن نیز رفع تحریم های بخش بانکی ذکر شده، ذکر این نکته بسیار ضروری است که حتی در صورت حصول توافق احتمالی، تجربه سال های گذشته نشان داده که نمی توان به بازگشت و ابقای همیشگی سیستم های مبادلات بین المللی مالی مانند سوئیفت اتکا کرد؛ چراکه که مکانیسم سوئیفت و حتی نهادهای بالاسری آن مانند صندوق بین المللی پول، در دستان آمریکا و گاها برخی از کشورهای اروپایی بوده و پس از برداشته شدن تحریم های بانکی، قطعا باید به دنبال موارد دیگری چون رفع اشکالات وارد شده از سوی FATF علیه ایران بشیم.
لذا با توجه به ناهمگونی ساختار سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با ارزش های جهان غرب به ویژه ایالات متحده، به نظر نمی رسد اتکای محض به سیستم های مبادلات بین المللی مالی، چندان منطقی بوده و بتوان به عنوان راه حلی همیشگی روی آن حساب کرد.
علاوه بر این، مکانیسم های مالی آلترناتیو ابداع شده طی سال های گذشته برای دور زدن تحریم های بخش بانکی مانند کانال های مالی ایران و روسیه و ایران و چین و یا مواردی چون اینستکس نیز کارایی لازم را نداشته و بعضا در حد امضای تفاهم نامه یا قرارداد باقی مانده که هیچگاه عملیاتی نشده است.
لزوم اتخاذ راه حال آلترناتیو پر ثبات
پیش از هر چیز باید به یاد داشته باشیم که در صورت نداشتن هیچ گونه گزینه قطعی و محکم برای انجام مبادلات مالی بین المللی، در مذاکرات مربوط به رفع تحریم سیستم بانکی کشور نیز موفق نخواهیم بود.
مادامیکه طرف غربی به ویژه ایالات متحده از این موضوع مطمئن باشد که هیچ راهی برای انجام مبادلات مالی و خلاص شدن از تحریم های سفت و سخت اقتصادی وضع شده علیه ایران وجود ندارد، قطعا دست بالا را در مذاکرات داشته و به صورت منطقی، مطالبات خود از طرف ایرانی را محدود نخواهد کرد.
استفاده از صرافی های خصوصی برای مبادلات مالی بین المللی
استفاده از صرافی های خصوصی، راهکار اصلی شرکت ها و تجار ایرانی برای انجام مبادلات مالی خود طی سال های اخیر بوده و در این شکی نیست. البته راهکارهای دیگری چون تهاتر مالی و کالایی نیز طی این سال ها به ویژه با کشورهایی مانند چین انجام شده که البته به اندازی راهکار نخست، آنچنان مرسوم نبوده است.
استفاده از صرافی های خصوصی علاوه بر لزوم پرداخت هزینه های بعضا سنگین جهت انتقال مالی، به نوعی مشکل حقوقی دارند. نخست اینکه بسیاری از این صرافی ها با حساب های بانکی کار می کنند که به نام شخص حقیقی و نه حقوقی افتتاح شده و در حقیقت شما مجبور به واریز وجه ریالی خود به این حساب ها هستید.
لذا چنانچه مشکلی در فرآیند انتقال مالی به حساب بانکی در کشور مقصد پیش آید، امکان طرح دعوی محکم در محاکم قضایی حتی در داخل کشور وجود نداشته و اگر هم نتیجه بخش باشد و بتوانید حقانیت خود را در دادگاه ثابت نمایید، راهکاری بسیار پر درد سر و زمانبر و البته نیازمند صرف هزینه های گزاف خواهد بود.
علاوه بر این، در صورت فوت احتمالی شخص صراف با توجه به اینکه حساب بانکی به نام شخص وی بوده و نه شخص حقوقی، احیای پولی واریزی مستلزم طی فرآیند انحصار وراثت و فرآیند زمانبر مربوط به آن خواهد بود که در هر صورت چیزی جز ضرر برای واریز کننده در بر نخواهد داشت.
مورد دیگر مربوط به صراف های خصوصی، مساله پول سیاه است. یعنی شما بابت واریز این پول به حساب صراف، مالیات انتقال مالی خود را پرداخت نخواهید کرد که به معنای فرار مالیاتی برآورد شده و وجه مورد انتقال نیز پول سیاه خواهد بود که همین موضوع، منجر به محکومیت شما و حتی امکان پرداخت جریمه سنگین در محاکم قضایی داخلی خواهد شد.
استفاده از رمز ارزها و لزوم تدوین مقررات تسهیل کننده
حال باید به این نکته فکر کنیم که اگر نمی توان روی مکانیسم هایی مانند سوئیفت حساب خاصی باز کرد، آیا گزینه دیگری برای کمک به انجام مبادلات بین المللی ایران وجود خواهد داشت یا خیر.
ظاهرا باید به دنبال راهکاری باشیم که علاوه بر میزان اطمینان پذیری بالا به عنوان روشی برای پرداخت، همزمان بتواند در مذاکرات میان ایران و ظرف غربی نیز، برگ برنده ای در دست دیپلمات های ایران باشد و طرف غربی را متقاعد کند که دولت و نهادهای تجاری ایران، راهکار محکم و قابل اتکای دیگری برای جایگزین سازی احتمالی با سوئیفت در دست داشته و دستکم در حد انتظار واشنگتن، نیازمند راه اندازی مبرم کانال های بانکی بین المللی به شرط قبول شرایط بعضا غیر منطقی ایالات متحده نیست.
یکی از بهترین روش های موثر و مطمئن در این راستا، استفاده از روش های پرداختی مبتنی بر ارزهای دیجیتال با ثبات (Stablecoins) است که در حقیقت همان نسخه دیجیتال ارزهای متداول بازار مانند دلار و یورو است.
حتی با راه اندازی یوآن و روبل دیجیتال نیز می توان از آنها برای انجام مبادلات مالی مستقیم و بدون واسطه (مانند صرافی های نا مطمئن خصوصی) استفاده کرده و با پایینترین میزان کارمزد اقدام به انجام تراکنش های بین المللی نمود.
از آنجاکه سیستم رمز ارزها، مبتنی بر فناوری بلاکچین و «وب ۳» است، امکان تحریم تراکنش ها و دارایی های شما در صورت دریافت آموزش های صحیح در خصوص نحوه کار با این دسته از دارایی ها، وجود نداشته و با خیال راحت می توانید نسبت به انجام مبادلات بین المللی خود اقدام نمایید.
برای انجام این دست مبادلات، نیازمند مواردی چون گشودن حساب کاربری در یکی از صرافی های معتبر داخلی، کیف پول قوی و امن و همچنین مذاکراه به طرف تجاری خارجی خود به منظور پذیرش انتقال از طریق ارزهای دیجیتال هستید و می توان گفت که انجام این فرایند، چندان پیچیده و سخت نبوده و نیازمند تخصص خاصی در حوزه آی تی ندارد.
در بخش بعدی این گزارش سعی خواهیم کرد تا فرآیند انجام مبادلات بین المللی با استفاده از ارزهای دیجیتال را به طور کامل شرح دهیم تا بتوان حتی المقدور از مزایای این روش پرداخت حداکثر استفاده را برد.
نظر شما