بازار؛ گروه استانها: روزگاری صدای پاکی‌هایی که روی دار قالی فرود می‌آمد تا تار و پود قالی بر هم کوبیده شود در کوچه‌های قدیمی یزد طنین انداز بود و این صدا نویدبخش تولد قالی‌های مستحکم با تراکم بالا و نقشه‌ای اصیل بود. این صدا در دوره‌ای دیگر در کوچه پس کوچه‌های شنیده نشد اما دوباره مدتی است که با افزایش مشتریان، کارگاه های خانگی در زیرزمین‌های خانه‌ها به راه افتاده است.
نقشه‌ها کم و بیش به‌روز رسانی شده و رنگ قالی ها از لاکی به کرمی تغییر کرده و به ذائقه بازار نزدیک شده اما بافندگان که رنگ‌ها را به هم گره می‌زنند، رنگ و روی خوشی ندارند و از وضعیت خود چندان راضی نیستند بافندگان از وضعیت درآمدی خوب و حمایت بیمه‌ای برخوردار نیستند و دستمزد چندانی عایدشان نمی‌شود.
نارضایتی بافندگان یزدی از دستمزد پایین و نداشتن بیمه
سابقاً یک کارگر در طول یک سال بافت برای یک قالی ۱۲ متری که همزمان سه تا چهار نفر مشغول بافت آن هستند، اگر ۲۵ روز در ماه آن هم به صورت هفت تا هشت ساعت در روز کار کند، در نهایت ماهانه سه الی سه و نیم میلیون تومان درآمد دارد این در حالی است که هر روز که کار نکند، مزدی دریافت نخواهد کرد، حتی بیمه هم ندارد که بعد از دست دادن قدرت بافندگی و زمانی که دیگر توانایی کار ندارد از او حمایت کند
نقشه‌ها کم و بیش به‌روز رسانی شده و رنگ قالی ها از لاکی به کرمی تغییر کرده و به ذائقه بازار نزدیک شده اما بافندگان که رنگ‌ها را به هم گره می‌زنند، رنگ و روی خوشی ندارند
یکی از بافندگان یزدی در این زمینه به خبرنگار بازار گفت: ۱۵ سال است که به بافندگی مشغول هستم اما از وضعیت درآمدی خود راضی نیستم در حالی که از دوران کودکی به این کار مشغول شده‌ام و از هفت سالگی در کنار مادر و خواهر خود پای دار قالی نشسته‌ام حالا بعد از گذشت این همه سال، تنها این هنر را بلدم و ناچارم به همین کار ادامه دهم.
زهرا میرجلیلی، این کار و فعالیت در این محیط کارگاهی تنها با حضور بانوان را یکی از امن‌ترین مشاغل برای بانوان دانست و بیان کرد: با توجه به اینکه این محیط، محیط مناسبی برای فعالیت بانوان است حتی اگر درآمد، کافی هم نباشد روحیه‌ام را شاد می‌کند و با امنیت خاطر به فعالیت می پردازم.
وی با بیان اینکه صاحب کارگاه هم درآمد چندانی ندارد، عنوان کرد: او در قبال بافت قالی‌ها و مواد اولیه‌ای که تهیه می‌کند، سود چندانی ندارد اما برای اینکه اشتغالزایی که ایجاد کرده از بین نرود و نیروی کاری که به کار گرفته، بیکار نشوند کارگاه را سرپا نگه داشته است نهایتاً پنج سال دیگر می‌توانم به این شغل ادامه دهم زیرا این شغل فرسایشی است، هم توانایی بدنی را کاهش می‌دهد و هم سیستم تنفسی را آزار می‌دهد اما بعد از آن دیگر توانایی کار کردن را نخواهم داشت و در چنین شرایطی، حمایت بیمه‌ای ندارم و هر روز که نتوانم کار کنم، آن روز را مزد نخواهم داشت
.
هنر بافندگان صادق و هنرمند یزدی ارزان فروخته می‌شود
یک بافنده دیگر هم بر همین موارد تاکید کرد و اظهار داشت: بافندگان یزدی از دل و جان تار و پود فرش را به هم گره می‌زنند و هیچ تقلبی در بافت ندارند. نقشه‌ها را با دقت پیاده می کنند و قالی‌هایشان همیشه مشتری دارد و هنرشان درجه یک است اما همیشه هنرشان ارزان فروخته می‌شود.
سمیرا محمدی پناه ادامه داد: سود چندانی عاید بافنده نمی‌شود در حالی که اگر قالی‌ها به قیمت واقعی به فروش برسند، به طور قطع بافنده نیز دستمزد واقعی را دریافت خواهد کرد آن وقت است که بافندگی برای او مقرون به صرفه خواهد شد در این صورت است که این هنر زنده نگه داشته خواهد شد اما اگر این روند درآمدزایی ادامه پیدا کند، شاید نسل‌های بعدی علاقه چندانی به بافندگی نداشته باشند.
بیمه نداریم
یکی دیگر از بافندگان یزدی، بیمه را مشکل مهم و اصلی بافندگان یزدی دانست و گفت: پنج سال است که درخواست بیمه خود را به اتحادیه اعلام کرده‌ام اما هر بار که اعلام می‌شود می‌گویند که در مجلس تایید نشده است. اگر این اتفاق نیفتد، بافندگان نمی‌توانند امیدی به آینده داشته باشند و شاید مجبور شوند این شغل را رها کنند در حالی که این محیط بهترین و امن ترین محیط برای اشتغالزایی بانوان است.
مریم رحمانی که ۱۱ سال است قالی می‌بافد و کارگاهی نیز دایر کرده است، بیان کرد: برای دایر کردن کارگاه حمایت‌هایی از من صورت گرفته اما هستند قالیبافانی که نزدیک به ۲۰ سال است به بافندگی مشغولند اما هنوز بیمه نیستند آنها در واقع روزمزد کار می‌کنند و هیچ امیدی برای آینده خودشان ندارند.
بافندگان یزدی از دل و جان تار و پود فرش را به هم گره می‌زنند و هیچ تقلبی در بافت ندارند. نقشه‌ها را با دقت پیاده می کنند و قالی‌هایشان همیشه مشتری دارد و هنرشان درجه یک است اما همیشه هنرشان ارزان فروخته می‌شود
وی ادامه داد: به طور قطع این بانوان هنرمند برای چند سال آینده توانایی کار کردن ندارند و اگر روزی نتوانند کار کنند هیچ درآمدی نخواهند داشت و در واقع آینده روشنی پیش روی آنها نیست و لازم است که مسئولان و نمایندگان مجلس نیازهای این بانوان را ببینند و به این قشر زحمتکش توجهی بیشتری داشته باشند.
فرش دستباف یزد بازار خارجی ندارد
رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف استان یزد در این باره در گفتگو با خبرنگار بازار با تایید اینکه تولید فرش دستباف در استان یزد با توجه به کیفیت و مرغوبیت در بازار داخل جایگاه خوبی دارد، یکی از مشکلات خرید و فروش فرش یزد را پایین بودن قیمت فروش با توجه به اینکه این محصول فقط بازار داخلی را دارد، عنوان کرد.
علیرضا نیکخواه بیان کرد: در صورتی که فرصت صادراتی فراهم می‌شد، به طور قطع فروش خارج از کشور سود بیشتری عاید فروشندگان و تولیدکنندگان و در نتیجه بافندگان می‌کرد اما این فرصت در حال حاضر فراهم نیست و ما تنها بازار داخل را داریم.
وی با بیان اینکه همه استان‌های کشور مشتری فرش‌های با اصالت و با کیفیت یزدی هستند، ادامه داد: فرش یزدی با برند اردکان در تمام استان‌های کشور به ویژه تهران، اصفهان، همدان و اراک حتی با نقشه‌های دلخواه آنها اما با کیفیت بافندگان یزدی بافته می‌شود
.
بازار کشش قیمت ندارد
رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف یزد درباره قیمت فرش دستباف بیان کرد: با توجه به اینکه بازار کشش افزایش قیمت را ندارد، فرش یزدی در کف قیمت در حال معامله است به نحوی که در حال حاضر یک جفت قالی با کیفیت خوب در ابعاد ۶ متری در بازار بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان، فرش ۹ متری با قیمت ۶۰ و ۸۰ میلیون تومان و فرش ۱۲ متری بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ میلیون تومان معامله می‌شود.
نیکخواه با اشاره به اینکه رنگ قالی‌ها از لاکی به کرم تغییر کرده و طرح قالی‌ها نیز پیشرفت داشته و به سلیقه امروزی نزدیک شده است، افزد: تولید فرش روند رو به پیشرفتی دارد و بافنده‌ها نیز حرفه‌ای تر شده‌اند اما با این وجود افزایش قیمت نداریم از اینرو بافند نیز مزد خوبی دریافته نمی‌کند به طوری که اگر یک سال کار کند، درآمد چندانی نخواهد داشت این در حالی است که اگر حمایتی از بافندگان صورت بگیرد هم فرصت اشتغالزایی خوبی برای بانوان فراهم خواهد شد و هم توسعه کارگاه‌های بافندگی را در پیش رو خواهیم داشت که این امر مشکل بیکاری را رفع می‌کند.
وی اظهار داشت: در بسیاری از استان‌های کشور کارگاه‌های قالیبافی در روستاها ایجاد شده اما در استان یزد بسیاری از کارگاه‌های قالیبافی در مرکز استان دایر شده و تولیدات خوبی در استان صورت می‌گیرد و همه اذعان دارند که فرش یزدی با بهترین کیفیت و بدون هیچ تقلبی در حال بافت است از اینرو مشتریان بسیار خوبی دارد.
تنها ۱۰ درصد قالیبافان یزد بیمه هستند
رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف یزد درباره بیمه بافندگان نیز بیان کرد: پیگیری‌های زیادی در زمینه بیمه قالیبافان صورت گرفته اما هر بار که در مجلس مطرح می‌شود مورد تایید قرار نمی‌گیرد و مشکل کمبود بودجه مطرح می‌شود و به طور قطع درخواست بافندگان در این زمینه بجا و قانونی است
با توجه به اینکه بازار کشش افزایش قیمت را ندارد، فرش یزدی در کف قیمت در حال معامله است به نحوی که در حال حاضر یک جفت قالی با کیفیت خوب در ابعاد ۶ متری در بازار بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان، فرش ۹ متری با قیمت ۶۰ و ۸۰ میلیون تومان و فرش ۱۲ متری بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ میلیون تومان معامله می‌شود.
نیکخواه ادامه داد: پنج سال است که هیچ اقدامی برای بیمه قالیبافان صورت نگرفته این در حالی است که شاید بتوان گفت تنها ۱۰ درصد از قالیبافان استان در حال حاضر بیمه هستند البته در گذشته به دلیل اینکه ساز و کاری برای بیمه بافندگان وجود نداشته، افراد واقعی بیمه نشده‌اند اما با توجه به اینکه در حال حاضر مراجعی برای راستی‌آزمایی وجود دارند و بازرسی صورت می‌گیرد، امکان شناسایی بافندگان واقعی فراهم است.
وی حمایت از قالیبافی و ایجاد کارگاه قالیبافی را بهترین فرصت برای اشتغالزایی بانوان استان مطرح کرد و افزود: بسیاری از کارگاه‌های قالیبافی با مدیریت بانوان و اشتغال آنها ایجاد شده و در حال درآمدزایی هستند و با توجه به اینکه اصالت قالی یزدی در کشور اثبات شده است و مشتری خود را دارد، دولت می‌تواند با حمایت از این کارگاه‌ها، نرخ بیکاری بانوان را در استان کاهش دهد.
قالی اصیل و خوش بافت یزد به دلیل نبود همین حمایت‌های اندک که لازمه هر شغلی است، در معرض خطر قرار گرفته و ممکن است دوباره در آینده‌ای نه چندان دور شاهد تعطیلی کارگاه‌های قالیبافی باشیم اما پیگیری حداقل‌های شغلی می‌تواند نه تنها بافندگان فعلی را به کار دلگرم کند بلکه می‌تواند هنرمندن جدیدی را جذب این هنر اصیل کند.
نظر شما