بازار؛ گروه کشاورزی: صنعت آبزیان کشور نیز مانند دیگر صنایع و اصناف در سالی که گذشت با مسائل و چالش های بسیاری همراه بود و حال فعالان این بخش چشم به تحولات و اتفاقات سال جدید دوخته اند و امیدوارند در این سال وضعیتی بهتر از سال گذشته داشته باشند.
علی اکبر خدایی، دبیرکل اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان آبزیان ایران در گفتگو با خبرنگار بازار در خصوص وضعیت تولید و بازار آبزیان کشور در سال ۱۴۰۰ می گوید: سال گذشته تولیدات آبهای شیرین تحت شعاع مسائل خشکسالی قرار گرفت و منابع آبی محدودی که داریم باعث یکسری تنش ها شد که موجب گردید تولیدات ماهیان سردآبی ما تا حدودی کاهش یافت.
از اتفاقات خوبی که در سال ۱۴۰۰ رقم خورد، رفع ممنوعیت صادرات خاویار به اروپا بود
در سال جدید بیشترین توسعه را در بخش پروش ماهی در قفس، میگو و پرورش ماهی تیلاپیا داریم
خدایی با بیان اینکه به نظر می‌رسد در آینده رویکرد توسعه آبزی پروری در آبهای شور باشد، می افزاید: به عبارت دیگر در بخش پروش ماهی در قفس، میگو و پرورش ماهی تیلاپیا که در آبهای غیر متعارف مثل کویرها و جاهایی که آبهای غیر قابل شرب برای انسان است بیشترین توسعه را خواهیم داشت. از سوی دیگر در حوزه ماهیان خاویاری نیز توسعه بسیار خوبی داشتیم به طوری که تولید هر ساله به صورت تصاعدی افزایش پیدا می کند و سال ۱۴۰۰ سال خوبی برای این حوزه بود.
او ادامه می دهد: سال ۱۴۰۱ هم قطعا برای بخش ماهیان خاویاری سال بهتری خواهد بود. سرمایه گذاری هایی که در بخش ماهیان خاویاری انجام شده چون این ماهیان دیر بازده و بیش از ۱۰ تا ۱۵ سال است، انجام شده و الان به مرحله ای رسیده که تولیدات در حال افزایش یافتن است.
این عضو اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران در خصوص میزان تولید ماهیان خاویاری در سال ۱۴۰۰ نیز می گوید: بر اساس آمار شیلات بالای ۱۰ تن تولید خاویار داریم و بر اساس آمار اتحادیه سال گذشته ۷ الی ۸ تن تولید داشتیم که حدود ۳ تن و ۸۰۰ کیلوگرم آن در ده ماهه سال قبل صادر شده و به نظر می رسد تا پایان سال این رقم به ۵ تن برسد. این در حالی است که در سال ۱۳۹۹ در بخش صادرات ۲ تن و ۲۰۰ کیلوگرم صادرات داشته ایم و این می تواند بیش از ۱۰۰ درصد رشد داشته باشد.
خدایی خاطر نشان می کند: در بحث پرورش ماهیان گرمابی نیز در سالی که گذشت شرایط معمولی بود اما چون در یک مقطع کوتاه در نیمه دوم سال صادرات ما به بازار عراق توسط دولت عراق ممنوع شد لذا قیمت ها در داخل کاهش یافت و بازار به نوعی مشکل پیدا کرد. با این وجود در اواسط دی ماه ۱۴۰۰ با پیگیری هایی که از سوی اتحادیه، اتاق بازرگانی و مذاکراتی که انجام شد این ممنوعیت رفع شد و مجددا صادرات از سر گرفته شد.
او می گوید: از اتفاقات خوبی که در سال ۱۴۰۰ رخ داد در واقع رفع شدن مشکلی بود که در سال قبلتر یعنی در سال ۹۹ ایجاد شده بود. به عبارت بهتر در سال ۹۹ به یک دلیل فنی اتحادیه اروپا واردات خاویار از ایران را ممنوع اعلام کرده بود که در این راستا مستنداتی از سوی اتحادیه ارائه شد و سازمان دامپزشکی نیز با ما بسیار همکاری کرد و در اواخر دسامبر ۲۰۲۲ این ممنوعیت برطرف شد و به این ترتیب در اواخر سال ۱۴۰۰ صادرات خاویار به اروپا از سر گرفته شد و آمارهای صادراتی هم خوب است.
میزان تولیدات شیلاتی در سال ۱۴۰۰ یک میلیون و ۲۵۰ هزار تن بوده است
دبیرکل اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان آبزیان ایران در پاسخ به این سوال که برای سال ۱۴۰۱ چه برنامه هایی در نظر گرفته شده و این صنعت به کدام سمت حرکت خواهد کرد می گوید: به صورت طبیعی تمایل و گرایش کلی به تغییر تولیدات به سمت تولیدات آب های شور است و سرمایه گذاری در بخش پرورش به خصوص میگو در حال زیاد شدن است. از سوی دیگر چون در حوزه پرورش ماهی در قفس مشکلات بسیاری وجود دارد در سال جدید پرورش دهندگان عزم جدی دارند که از بلاتکلیفی در بیایند و حجم تولیدات شان افزایش یابد.
او خاطر نشان می کند: علاوه بر این در بیانیه ای که وزیر به مجلس ارائه داد اعلام کرده که تا سال ۱۴۰۴ میزان تولید شیلاتی را به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برساند. آنچه در سال ۱۴۰۰ تولید می شد یک میلیون و ۲۵۰ هزار تن بود؛ یعنی قرار بر این است که دولت میزان تولید را به دو برابر افزایش دهد و این دوبرابر شدن تولید تا ۱۴۰۴ بخش عمده ای از محل پرورش ماهی در قفس خواهد بود و برنامه ریزی کرده اند که ۵۰۰ هزار تن آن از این محل باشد. این در شرایطی است که در ۱۴۰۰ تولیدات در قفس ۱۵ هزار تن بود و به گفته وزیر تا ۴ ساله آینده قرار است به ۵۰۰ هزار تن برسد.
خدایی می افزاید: آنچه قابل تحقق است و باید به عنوان برنامه جدی و مهمی در حوزه شیلات کشور دنبال شود، این ظرفیت است که وجود دارد و تنها راه همین است به خصوص اینکه در بحث ماهیان گرمابی و سردآبی به دلیل محدودیت در منابع آبهای شیرین در این بخش دیگر توسعه نخواهیم داشت.
تورهایی که در دریا است باید هر ۶ ماه یکبار باید شسته شود اما دستگاه تور شور وجود ندارد؛ یعنی شیلات به پرورش دهندگان مجوز تولید داده اما پرورش دهندگان نمی دانسته اند چنین مشکلاتی سر راهشان است
پرورش دهندگان ماهی در قفس صنایع پشتیبان ندارند!
او در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه به گفته شما تنها راه رسیدن به هدفی که وزیر اعلام کرده است توسعه تولید در بخش ماهیان آب های شور از جمله ماهیان در قفس است، در این بخش عمدتا با چه چالش هایی مواجه هستید که باید رفع شود، می گوید: چالش‌ها در حوزه پرورش ماهی در قفس بسیار زیاد است از جمله اینکه پرورش دهنده ماهیان در قفس در مازندران به اصطلاح «قزل آلا» می ریزند و محیط زیست با این اقدام مخالف است و معتقد است ماهی غیربومی است. این در حالی است که ماهی دیگری برای پرورش در این منطقه موجود نیست. لذا بخشی از تولیداتی که در پرورش ماهی قزل آلا در قفس در مازندران انجام می شود عملا به صورت غیرقانونی صورت می گیرد. بنابراین برای رسیدن به توسعه مد نظر دولت باید این مشکل رفع شود.
خدایی می افزاید: از سوی دیگر در جنوب پرورش ماهی در قفس داریم اما دولت یا سازمان شیلات فقط روی قفس سازی تسهیلات داده است! این در حالی است که ماهی مناسب برای پرورش ماهی در قفس در منطقه جنوب ماهی «سی باس» است که اگرچه در داخل خلیج فارس وجود دارد اما روی تکثیر آن کار نشده است و لذا بچه ماهی وجود ندارد و لاجرم باید وارد کنند و دوره ای را طی کنند تا به وزن ۱۰ تا ۲۰ گرم که رسید در قفس رهاسازی شود.
او با تاکید بر اینکه صنعت پرورش ماهی در قفس که ۵۰۰ هزار تن هم روی آن برنامه ریزی کرده اند وابسته به واردات از خارج است و این بسیار آسیب زننده است، می افزاید: بنابراین یکی از کارهای بسیار مهم در سال آینده این است که باید روی بیوتکنیک تکثیر ماهیان دریایی برای پرورش ماهی در قفس کار کنند. با این وجود از دولت انتظار حمایت مالی برای این امر نداریم اما انتظار داریم مجوزها را صادر کند و برای واردات مولد تسهیل سازی کند. با این تفاسیر می توان گفت الان بخش خصوصی رها است و تولیدکنندگان با هزاران مشکل اینچنین مواجه هستند.
خدایی می گوید: مشکل دیگری که در پرورش ماهی در قفس وجود دارد این است که صنایع پشتیبان ندارند؛ یعنی مزرعه ها در وسط دریا است و باید یک سایت در خشکی داشته باشند. ، اما چنین امکاناتی ندارند.
او ادامه می دهد: از دیگر مشکلات این بخش این است که تورهایی که در دریا است باید تقریبا هر ۶ ماه یکبار باید شسته شود اما دستگاه تور شور وجود ندارد؛ یعنی شیلات به پرورش دهندگان مجوز تولید داده اما پرورش دهندگان نمی دانسته اند چنین مشکلاتی سر راهشان است. بنابراین تهیه و تامین چنین دستگاه تور شویی یکی از اولویت هایی است که در سال جدید باید به آن توجه شود.
خدایی اظهار می دارد: خوشبختانه در سال گذشته قائم مقام وزیر جهاد یک شورای راهبردی برای توسعه فعالیت هایی شیلاتی تشکیل داد که اگرچه در این شورا بخش خصوصی حضور ندارد، اما اگر چنین شورایی شکل بگیرد و مسائل پرورش ماهی در قفس و دیگر موارد در آنجا مطرح و تسهیل گری شود می توان امیدوار بود که در سال جدید وضعیت تولید در این بخش شاهد تحولاتی باشد.
او در پایان می گوید: در مجموع انتظار می رود در سال جدید در بخش ماهیان خاویاری، میگو و ماهی در قفس رشد خوبی داشته باشیم.
نظر شما