نتیجه مذاکرات احیای برجام با هوشمندی به نفع ایران خواهد شد| نظم جدید جهانی شکل نخواهد گرفت

بازار؛ گروه بین الملل: متعاقب حمله روسیه به اوکراین استدلالهایی در خصوص نظم جهانی و افول نظم لیبرال مطرح شده است. اساس این استدلال این است که در زمان ضعف نظم لیبرال قدرتهایی چون روسیه امکان مانور پیدا کرده اند.

سخنرانی اخیر جو بایدن رئیس جمهور آمریکا نیز نشان دهنده این است که تغییرات نظم جهانی موضوعی صرفا نظری نیست و در عالم واقع رخ داده است. او در این سخنان اظهار داشت نظم جهانی جدیدی ایجاد خواهد شد و ما باید آن را رهبری کنیم. وی گفته بعد از جنگ جهانی دوم آمریکا یک نظم جهانی لیبرال را ایجاد کرد اما اکنون همه چیز در حال تغییر است. نظم جهانی جدیدی ایجاد خواهد شد و ما باید آن را رهبری کنیم. و ما باید بقیه جهان آزاد را برای آن متحد کنیم.

نکته مهم سخنان بایدن این است که آمریکا علیرغم خیزش چین و لزوم مهار این کشور بر اساس نظر استراتژیستهای آمریکایی، کماکان باید رهبر نظم جهانی باشد

در خصوص سنخ نظام بین الملل خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «جان دان» از نطریه پردازان مطرح معاصر انجام داده است که در ادامه می آید.

«جان دان» استاد کنونی دانشگاه کمبریج انگلستان است. تخصص او بحث انقلابها و تغییر رژیم‌ها است. وی سابقه تدریس در دانشگاه هاروارد آمریکا را نیز دارد. او استاد برجسته نظریه و اندیشه سیاسی است و صاحب کتاب «انقلاب‌های مدرن» است.

*جو بایدن در سخنرانی اخیر خود گفته است نظم جهانی جدیدی ایجاد خواهد شد و ما باید آن را رهبری کنیم. وی گفته بعد از جنگ جهانی دوم آمریکا یک نظم جهانی لیبرال را ایجاد کرد اما اکنون همه چیز در حال تغییر است. نظم جهانی جدیدی ایجاد خواهد شد و ما باید آن را رهبری کنیم. و ما باید بقیه جهان آزاد را برای آن متحد کنیم. منظور بایدن چگونه نظمی است؟ اگر منظور او نظم لیبرال است که این نظم بر اساس سخنان وی در حال تغییر است.
من نمی دانم چه چیزی در ذهن بایدن می گذرد و شک دارم که این موضوع خیلی مهم باشد.

*حمله روسیه به اوکراین از سوی برخی به معنای تضعیف نظم لیبرال بعد از جنگ جهانی دوم ارزیابی می شود. ناتو نتوانست اقدام بازدارنده انجام دهد و اتحادیه اروپا حتی در تحریم روسیه نیز یکپارچه نیست. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
واکنش ناتو و اتحادیه اروپا تا کنون بسیار ضعیف بوده است، اما من انتظار دارم که اگر نیروهای روسیه تا حد زیادی بی حرکت بمانند و آنها به تخریب شهرهای اوکراین با بمباران های طولانی مدت ادامه دهند، در ماه های آینده به شدت تقویت خواهد شد. این نشان می‌دهد که بهانه اولیه برای تهاجم چقدر کار اشتباه بوده است، دولت روسیه به هیچ وجه از نظر کیفیت سیاسی یا قدرت داخلی و مشروعیت برتر از رایش سوم نیست.

*قطبهای نظم جدید جهانی چه کشورها و عناصری خواهد بود؟
من فکر نمی‌کنم نظم جهانی جدیدی ایجاد شود، اما احتمالاً برای مدتی آینده بی‌نظمی در روابط اقتصادی، سیاسی و نظامی در سراسر جهان وجود خواهد داشت.

*اتحادیه اروپا از تشکیل نیروی واکنش سریع خبر داده که تا سال 2025 عملیاتی می شوند. آیا این به معنای این است که اتحادیه اروپا علاوه بر اینکه بلوکی اقتصادی و سیاسی است خود را به عنوان بلوکی نظامی مظرح خواهد کرد؟
من فکر می کنم که اتحادیه اروپا به طور قطع در نتیجه حمله روسیه به یک بلوک نظامی تبدیل خواهد شد.

*در نظم جهانی آینده، بلوک بندی های اقتصادی به چه صورتی است؟ آیا شاهد همکاری کشورهای بلوک جهان آزاد مقابل کشورهایی چون چین و روسیه خواهیم بود یا اساسا وابستکی متقابل میان کشورها اجازه چنین بلوک بندی هایی را نخواهد داد.
من فکر می‌کنم که کشورهای غربی تنها در صورتی به محاصره اقتصادی چین فکر خواهند کرد که چین تصمیم به مداخله شدید نظامی با تجهیز مجدد واحدهای نظامی و هوایی روسیه بگیرد، در حالی که اساساً مهمات آنها تمام شده است. این یک تصمیم پوچ برای دولت چین خواهد بود، که تنها می تواند از شکست حمله روسیه و افزایش سطح وابستگی قابل توجه روسیه به چین سود ببرد.

عملکرد نظامی روسیه ناامید کننده بوده است. من ارتش یا نیروی هوایی روسیه را گروهی از کامیکازها نمی بینم. من بعید می دانم که آنها از دستور پایان دادن به زندگی در مقیاس بزرگ انسانی بر روی زمین اطاعت کنند.

در خصوص تاثیر بحران اوکراین بر مذاکرات هسته ای نیز باید توجه داشت با اندکی هوشمندی عملی، می توان نتیجه را به راحتی به نفع ایران تبدیل کرد.