بازار؛ گروه بین الملل: ادامه دور هشتم مذاکرات به منظور رفع تحریم‌ها بعد از ۱۱ روز وقفه روز سه‌شنبه ۱۹ بهمن ماه در شهر وین از سر گرفته شد و روز پنجشنبه هفته گذشته نیز رایزنی‌ها در شهر وین پایتخت اتریش در جریان بود و در همین چارچوب نشست هیأت‌های ایران و اتحادیه اروپا به ریاست «علی باقری» مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده گفت‌وگوها در هتل کوبورگ شهر وین برگزار شد. پس از آن نیز علی باقری و میخائیل اولیانوف مذاکره کنندگان ارشد جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در نشستی دوجانبه به گفت‌وگو نشستند.
علاوه بر آن نشستی با حضور باقری و مذاکره کنندگان سه کشور اروپایی و انریکه مورا برگزار شد. روزهای سه شنبه و چهارشنبه نیز جلسات متعدد در وین برگزار شد. «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز روز ۲۱ بهمن ماه در جمع سفرا و روسای نمایندگی‌های خارجی مقیم ایران در آستانه چهل و سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در اظهاراتی با بیان این‌که «با جدیت، برنامه و ابتکار در میز مذاکره حضور داریم و برای رسیدن به یک توافق خوب مصمم هستیم.»
وی گفت: «زمان پایان مذاکره را ترجمان اراده طرف‌های غربی در پایبندی کامل آنها به رفع تحریم‌ها و بازگشت همه طرف‌ها به تعهداتشان تعیین خواهد کرد.»«وانگ کان» نماینده چین در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین روز شنبه تصریح کرد که مذاکرات وین برای لغو تحریمهای یکجانبه علیه ایران وارد مرحله نهایی شده است.
بنا بر گزارش روزنامه صهیونیستی جروزالم‌پست، کان تصریح کرد: «تمامی مذاکره‌کنندگان موافق هستند که ما به مرحله نهایی رسیده‌ایم، به ویژه آن‌که همکاران ایرانی ما بسته نهایی خود را پیشنهاد داده‌اند». مذاکره‌کننده ارشد چین در مذاکرات وین سپس ابراز امیدواری کرد که ایران «رسماً بازخوردهای مکتوب خود را درباره بسته پیشنهادی برای بحث توسط همه طرف‌ها ارائه کند».
شبکه «سی جی تی ان» نیز گزارش کرد که یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایرانی روز شنبه اعلام کرد که ارائه پیشنهادات امری معمول در هر مذاکراتی است و «ایران از روز اول در ارائه ایده‌ها و پیشنهادات جدید پیشگام بوده و طرف‌های دیگر را نیز تشویق به چنین کاری کرده است».
در خصوص این تحولات خبرنگار بازار مصاحبه ای با پروفسور «شیرین هانتر» عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده که در ادامه می خوانیم.
هانتر متخصص مسائل سیاسی ایران، خاورمیانه و اسلام سیاسی است. تا پیش از انقلاب ۵۷ ایران، هانتر عضو وزارت امور خارجه ایران بوده‌است و پس از آن به ایالات متحده مهاجرت نمود. وی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و ترکی مسلط است. وی همچنین عضو شورای روابط خارجی امریکاست.کتاب «روابط ایرانی-عربی، فرایندهای تنش و سازگاری» از جمله کتابهای متأخر هانتر است. این کتاب تلاشی برای فهم و درک بهتر تاثیرات رقابت‌های فرهنگی، مدرنیزاسیون (نوگرایی)، اختلافات قومی و مذهبی، دولت‌سازی، نقش قدرت‌های بزرگ و سیستم سیاسی بین‌المللی بر روابط ایرانیان و اعراب طی هفت دهۀ گذشته است.
از جمله آثار دیگر وی می توان به کتابهای «خدا در کنار ماست: دین و امور بین الملل»، «سیاست خارجی ایران در دوران بعد از شوروی»، «ایران متفرق: ریشه های تاریخی مناظرات ایرانیان درباره هویت »، «فرهنگ و حکومت در قرن بیست و یکم»، «اسلام در روسیه؛ سیاست هویت و امنیت»، «آینده اسلام و غرب؛ برخورد تمدنها یا همزیستی مسالمت آمیز»، «صدای اسلام از جناح اصلاح طلب»، «اسلام و حقوق بشر»، «مدرنیزاسیون، دموکراسی و اسلام» و «اسلام: دین دوم اروپا» اشاره کرد.
*انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در پیامی توئیتری اعلام کرد ما برای بازگشت به اجرای کامل برجام، به روحیه مصالحه نیازمندیم. باتوجه به روندهای نامطلوب مختلف برای تضعیف برجام، لازم است که این مذاکرات زودتر به جمع بندی برسد. منظور «مورا» از روندهای نامطلوب برای تضعیف برجام چه کشورهایی هستند؟
برجام از ابتدا مخالفان جدی در ایران، آمریکا و منطقه داشت. در خاورمیانه، اسرائیل، عربستان سعودی و برخی از کشورهای عربی خلیج فارس به ویژه امارات با آن مخالف بودند. اکنون که امکان دستیابی به نوعی توافق در این زمینه وجود دارد، فعالیت های خود را افزایش داده اند.
در ایالات متحده، سناتورهای جمهوری خواه در ایجاد مشکلات برای دولت بایدن در این زمینه فعال بوده اند. نخست وزیر اسرائیل به بایدن توصیه کرد که به برجام بازنگردد. در ایران برخی از مفسران و مقامات سابق نیز مخالف سازش با آمریکا بوده اند. من حتی در مورد نوع بازی روسیه و فرستاده آن اولیانوف کاملاً مطمئن نیستم و تردید دارم.
*حسین امیرعبداللهان وزیر خارجه ایران پیش از شروع دور هشتم گفتگوها اعلام کرده بود «در مرور آخرین متون به دست آمده از مذاکرات وین ما هنوز در حوزه رفع تحریم‌ها بخش‌هایی از مطالباتمان مورد توجه قرار نگرفته است.» با توجه به این اظهارات آیا تصور می کنید این دور از گفتگوها دور آخر است؟
این که دور کنونی آخرین باشد یا نه، به این بستگی دارد که آیا پیشرفت قابل توجهی در موضوعات اساسی حاصل شده است یا خیر. اگر چنین است، ممکن است دور کوتاه تری از مذاکرات برای حل مسائل جزئی وجود داشته باشد. با این حال، اگر مواضع ایران و 1+4 در مورد مسائل محوری بسیار از هم دور بماند، من معتقدم که مذاکرات حداقل برای یک دوره زمانی به پایان خواهد رسید.
*اولیانوف اعلام کرده است که ایران ضرب الاجل ابتدای مارس را جدی بگیرد. دوره‌ای بین یک تا دو ماه برای تدارک اجرای توافق خواهیم داشت. منظور وی از دوره یک تا دو ماهه برای تدارک اجرای برجام چیست؟
برای من عجیب است که نماینده روسیه باید از طرف ایران صحبت کند. به طور کلی، رویه ایران مبنی بر اتکا به پیام رسان ها برای برقراری ارتباط با طرف های دیگر سازنده نیست. پیام رسان ها اهداف خاص خود را دارند و هیچ تضمینی وجود ندارد که دقیق عمل کنند. برای من عجیب است که ایران که بر استقلال خود تاکید می کند، به روسیه و چین به عنوان واسطه در گفت و گو با طرف های دیگر متکی است.
در مورد ضرب الاجل مارس، مجدداً، اگر دستیابی به توافق تنها به چند روز دیگر نیاز داشت، ممکن است مهلت کمی تمدید شود. اگر مسکو و پکن خواهان دستیابی ایران به توافق هستند، می توانند آن را تحت فشار قرار دهند. مشکل، عدم تمایل ایران به گفتگوی مستقیم با آمریکاست. این در مذاکرات و برای منافع ملی ایران سازنده نیست.
*با توجه به اظهارات مقامات ایرانی به نظر می رسد هنوز برخی اختلافات از جمله درباره موضوع اورانیم غنی شده و سانتریفیوژهای پیشرفته حل نشده است. البته دو طرف هنوز از مسیر توافق خارج نشده اند ولی توافق خیلی نزدیک نیست. ارزیابی شما چیست؟
مانند هر مذاکره ای، سخت ترین مسائل آخرین مواردی هستند که حل می شوند. مشکل اینجاست که ایران خواهان لغو تحریم ها و در عین حال حفظ بیشتر برنامه هسته ای خود است. در همین حال، ایالات متحده می خواهد تا حد امکان از ایران امتیاز بگیرد و در عین حال اکثر تحریم ها را حفظ کند.
*المیادین گزارش داده پیش‌نویس یک سند ۲۰ صفحه‌ای در وین تهیه شده که چارچوب یک توافق سیاسی جامع را مشخص می‌کند. اجرای این پیش‌نویس با رفع تحریم‌ها و اجازه بهرمندی ایران از انتقال درآمدهای خود آغاز می‌شود. فضای مثبتی برای دستیابی به یک توافق طی چند روز یا شاید چند هفته آینده حاکم است. ارزیابی شما چیست؟
همانطور که قبلاً گفتم، حجم سند معیار موفقیت نیست. بلکه مهم این است که آیا بحث برانگیزترین موضوعات را پوشش می دهد یا خیر. یک سند دو صفحه ای که مسائل کلیدی را پوشش می دهد بهتر از یک سند صد صفحه ای است که آنها را کنار گذاشته است.
نظر شما