بازار؛ گروه استانها: همدان قطب تولید سیب زمینی و بارانداز صادراتی این محصول است اما از زمان برگشت خوردن محصولات صادراتی کشور که موضوع لزوم اخذ گواهی سلامت محصول صادراتی مطرح شده تجار و بازرگانان برای صادرات این محصولات با گرفتاری جدیدی روبرو شده اند و درحالی ۴۰۰ هزارتن سیب زمینی در انبارهای همدان ذخیره شده و برای صادرات نیازمند گواهی سلامت هستند که سازمان غذا و دارو عنوان کرده از صدور یک گواهی سلامت برای محصولات دپو شده در انبار معذور است.
موضوع ازین قرار است که سازمان غذا و دارو زیر بار صدور گواهی سلامت محصول سیب زمینی نمی رود و معتقد است هیچ ابلاغیه ای مبنی بر ضرورت تست محصول سیب زمینی دریافت نکرده و تنها برای چهار محصول غیر از سیب زمینی ضرورت اخذ گواهی سلامت مورد تاکید کشورهای هدف صادراتی قرار گرفته است.
چندین و چند جلسه نیز با مسئولان و دست اندرکاران این بخش که در صادرات محصولات کشاورزی دستی بر آتش برگزار شده اما این مرتبه به سراغ مسئولان غذا و دارو رفتیم تا چرایی موضوع را جویا شویم.
رئیس اداره صادرات و واردات محصولات خوراکی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و داروی استان همدان در همین خصوص بابیان اینکه آیتم‌هایی برای آزمایش محصولات کشاورزی وجود دارد، یادآوری کرد: منطقی است که در وهله نخست ارزیابی کنیم کشور مقصد صادرات محصول را با چه شرایطی درخواست می‌کند؟
باید استانداردی که مدنظر کشور مقصد است موردتوجه قرار گیرد و به این نکته توجه شود که کشور مقصد محصولات را با چه کیفیت و استانداردی خریداری می‌کند
حجت‌الله کمکی بابیان اینکه کشاورزان چند نوع سم برای کشت و برداشت محصولات استفاده می‌کنند و حتی شاید بتوان گفت بالغ‌بر ۱۰۰ یا ۱۵۰ نوع سم استفاده می‌شود که باید مورد آزمون و آزمایش قرار گیرد، گفت: داستان وجود فلزات سنگین در محصولات کشاورزی در جای خود باید بحث شود اما با توجه به اهمیتی که در حوزه صادرات وجود دارد باید استانداردی که مدنظر کشور مقصد است موردتوجه قرار گیرد و به این نکته توجه شود که کشور مقصد محصولات را با چه کیفیت و استانداردی خریداری می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه کشور مقصد صادرات، محصولات کشاورزی را طبق معادلات استانداردی که خود تعریف کرده و بدان اشراف دارد خریداری می‌کند بنابراین چه لزومی دارد تمام آزمایش‌ها روی محصول انجام گیرد، گفت: این امر هم‌بار مالی و هزینه بالایی را بر کشاورز و بازرگان و تاجر تحمیل می‌کند و هم سازمان غذا و دارو در این زمینه متحمل بار هزینه‌ای گزاف می‌شود.
وی بابیان اینکه جز چهار قلم محصول کشاورزی اعم از بادمجان، گوجه‌فرنگی، خیار و فلفل دلمه‌ای دستورالعمل دیگری برای آزمایش و آنالیز محصولات کشاورزی به سازمان غذا و دارو ارسال نشده است، گفت: تجهیزات آزمایشگاهی برای این حجم و نمونه از محصولات کشاورزی وجود ندارد و از قبل آزمایشگاه‌ها تجهیز نشده‌اند.
کمکی بابیان اینکه تجهیزات آزمایشگاهی ما طوری طراحی‌شده که جوابگوی نمونه‌های محدود است، اضافه کرد: در همین راستا سازمان غذا و داروی استان همدان از آزمایشگاه‌های همکار می‌تواند استفاده کند ولی بازهم درنهایت باید فرایند صادرات محصولات کشاورزی هدفمند شود یعنی اینکه طبق خواسته کشور مقصد محصولات مورد آزمایش و رصد قرار بگیرد.
بخشنامه ابلاغی از این حیث که از مزارع کشاورزی استان همدان نمونه‌برداری صورت پذیرد تاکنون به دست سازمان غذا و دارو نرسیده است
معاون سازمان غذا و داروی استان همدان بابیان اینکه در ارتباط با انواع محصولات کشاورزی بخشنامه‌ای که در حال حاضر به سازمان غذا و دارو ابلاغ‌شده و به‌نوعی در این زمینه تدابیر و تمهیداتی اندیشیده شده شامل آزمایش چهار محصول خیار، گوجه‌فرنگی، بادمجان و فلفل دلمه‌ای است، اضافه کرد: برای اینکه سایر محصولات هم در رده و رصد آزمایشگاهی قرار گیرند باید هماهنگی بین سازمان جهاد کشاورزی و سازمان غذا و دارو صورت پذیرد ضمن اینکه بخشنامه ابلاغی از این حیث که از مزارع کشاورزی استان همدان نمونه‌برداری صورت پذیرد تاکنون به دست سازمان غذا و دارو نرسیده است.
وی در ادامه تشریح کرد: بر همین اساس هیچ‌گونه هماهنگی و بخشنامه‌ای مبنی بر آزمایش سیب‌زمینی و سیر و سایر محصولات کشاورزی برای سازمان غذا و دارو صادر و ارسال نشده است.
کمکی بابیان اینکه ممکن است در انبارها و سردخانه‌های استان یک محصول وجود داشته باشد که در خاک مزارع مختلف کشت و برداشت‌شده باشد، اضافه کرد: به همین خاطر میزان و مقدار سموم بکار رفته و انواع و اقسام آن در محصول متفاوت است ضمن اینکه این امر طبیعی است که در مزارع مختلف سموم مختلفی با میزان متفاوت مورداستفاده قرار گیرد به همین خاطر در حال حاضر سازمان غذا و دارو از صدور یک گواهی سلامت برای محصولات دپو شده در انبار معذور است چراکه فرایند صدور گواهی سلامت یک کار علمی است و با توجه به محموله‌های مختلفی که در انبار وجود دارد آزمایش روی این حجم متفاوت و مختلف از محصول به‌مراتب بسیار سخت و دشوار خواهد بود.
شناسنامه‌دار کردن محصولات در اولویت تمامی کارها و اقدامات است
معاون سازمان غذا و داروی استان همدان با عنوان اینکه قبل از اینکه محصولات به مرحله انبارداری برسد باید توجه داشت که محصولات همگن باشند، یادآوری کرد: به همین خاطر بحث شناسنامه‌دار کردن محصولات در اولویت تمامی کارها و اقدامات است.
وی با عنوان اینکه آنالیز محصولات ازنظر آلودگی‌های ناشی از فلزات سنگین، نیترات و استفاده از سموم و افت کش ها کار سختی نیست، یادآوری کرد: به‌هرحال باید درزمینهٔ صدور مجوز سلامت برنامه‌ریزی و هماهنگی‌هایی از قبل صورت بگیرد تا تاجران و بازرگانان با خاطری آسوده با کشور هدف قرارداد به امضاء برسانند.
کمکی در ادامه بابیان اینکه ما سال ها است که برای محصولات از ترشی و رب گرفته تا لبنیات و دیگر محصولات گواهی سلامت صادر می‌کنیم، اضافه کرد: ما حتی تا آنجا پیشرفته‌ایم که در بیشتر مواقع بر اساس رزومه کارخانه گواهی سلامت صادر می‌کنیم بدین معنی که محموله حتماً مورد آزمایش قرار نمی‌گیرد و برای تسهیل در امر صادرات، نمونه‌برداری‌هایی که در طول سال از محصولات کارخانه‌های مختلف صورت می‌گیرد همان آنالیز و آزمون مستمر در طی سال ملاک صدور گواهی سلامت قرار می‌گیرد.
ارزیابی‌های بهداشتی که در طول سال روی محصول اعمال‌شده را نمونه و ملاک کار آزمایشگاهی قرار می‌دهیم و اگر مشکلی نداشته باشد تا سه ماه برای محصول گواهی سلامت صادر می‌شود
معاون غذا و داروی استان همدان در ادامه و در توضیح مطلب قبل اضافه کرد: روال کار بدین‌صورت است که ارزیابی‌های بهداشتی که در طول سال روی محصول اعمال‌شده را نمونه و ملاک کار آزمایشگاهی قرار می‌دهیم و اگر مشکلی نداشته باشد تا سه ماه برای محصول گواهی سلامت صادر می‌شود و به همین دلیل اگر کشاورزان محصولات خود را کم‌کم برای نمونه‌برداری و آزمایش به سازمان غذا و دارو بفرستند انجام کار آزمایشگاهی تسهیل می‌یابد.
کمکی در ادامه و در تصدیق مطلب قبل اظهار کرد: زمانی که نمونه مختلف از محصولات کشاورزی در اختیار متولیان امور آزمایشگاهی سازمان غذا و دارو قرار داشته باشد هر کشاورزی که به سازمان مراجعه کند طبق رزومه ارائه‌شده و نمونه‌هایی که قبلاً ارائه‌شده محصول را بررسی و نهایتاً گواهی سلامت صادر می‌شود در کمتر از پنج دقیقه کار به انجام می‌رسد.
وی عنوان کرد: متأسفانه محصولات کشاورزی با مکانیسم و سیستمی که اشاره شد مورد آزمایش و آنالیز قرار نگرفته‌اند و مبنای کار آزمایشگاهی سازمان به این روش صورت نمی‌گیرد که حتماً برای هر محموله لازم باشد نمونه‌برداری انجام پذیرد و پروسه طولانی آزمایش‌ها را در پیش داشته باشیم چون این اقدام برای کشاورز بار مالی و هزینه‌های آن‌چنانی به دنبال دارد.
کمکی بابیان اینکه، در بیشتر مواقع فرصت‌های صادراتی محدود است، اضافه کرد: اگر اقداماتی را که بدان اشاره شد قابل انجام باشد می‌توان پروسه آزمایش و آنالیز محصولات را از سه تا چهار روز به پنج دقیقه کاهش داد.
معاون سازمان غذا و داروی استان همدان در ادامه گفت: با توجه به شرایطی که امسال با آن مواجه شدیم در حال حاضر تنها اقدام عاجلی که می‌شود به انجام رساند این است که برای محموله به محموله محصولات کشاورزی که بار کانتینر و کامیون می‌شود، گواهی سلامت صادر کنیم.
کمکی عنوان کرد: در بحث صادرات سیب‌زمینی هم که اولویت استان است به نظر می‌رسد باید یک سری هماهنگی‌ها بین سازمان جهاد کشاورزی با وزارت خانه مربوطه و سازمان غذا و دارو انجام شود.
کمکی بابیان اینکه ما با محدودیت روبرو هستیم، اضافه کرد: سازمان غذا و دارو آمادگی دارد کار آنالیز محصول سیب‌زمینی را به انجام برساند ولی باید به این مطلب اشاره‌کنیم که سازمان نیروی کافی برای حجم انبوه محصول سیب‌زمینی ندارد ضمن اینکه تجهیزات آزمایشگاهی هم جوابگوی حجم محصولات نیست از این حیث امیدواریم این مشکلات را با همکاران آزمایشگاهی خود جمع‌بندی و حل‌وفصل کنیم تا در راستای صادرات با مشکل آلودگی مواجه نباشیم.
کمکی در ادامه و در تصدیق مطلب قبل عنوان کرد: علاوه بر مطالبی که ذکر شد بحث نمونه‌برداری مطرح است که باید تقاضا جهت این کار ارائه شود و کارشناس مربوطه نمونه‌برداری روی محصول انجام دهد تا در اختیار آزمایشگاه قرار گیرد چون محصولات عمدتاً همگن نیستند و به همین دلیل کار آزمایش و آزمون محصول زمان‌بر است.
سیب‌زمینی فصل تابستان اگر بارگیری شود در داخل کامیون ظرف مدت ۴۸ ساعت دورریز و خراب می‌شود ولی سیب‌زمینی در فصل سرد سال سه چهار روز قابل نگهداری است
وی افزود: اینکه عنوان‌شده در مرحله بارگیری محصول آزمایش صورت پذیرد واقعاً روش صحیحی است مخصوصاً اینکه سیب‌زمینی فصل تابستان اگر بارگیری شود در داخل کامیون ظرف مدت ۴۸ ساعت دورریز و خراب می‌شود ولی سیب‌زمینی در فصل سرد سال سه چهار روز قابل نگهداری است به همین خاطر این موضوعات باید با برنامه‌ریزی و هماهنگی و تمهیداتی که از قبل پیش‌بینی‌شده پیش برود.
معاون سازمان غذا و داروی استان همدان اضافه کرد: انبار محصول سیب‌زمینی را نمی‌شود به حال خود رها کرد و باید به‌صورت مداوم و مستمر مورد پایش و مراقبت قرار گیرد چراکه تغییرات دمای محل هم باید کنترل شود.
کمکی در ادامه با تأکید بر اینکه باید برنامه‌ریزی‌های مدون و خوبی برای فصل تابستان به انجام برسد، اضافه کرد: ازنظر دمایی هیچ محصول کشاورزی سه چهار روز دوام نمی‌آورد حتی اگر در داخل سردخانه انبار شود بنابراین لازم است همه کشاورزان پیشنهادهای خود را ارائه کنند که با چه مکانیسم و استراتژی باید برای حل مشکلات ورود پیدا کرد تا برنامه‌ریزی‌هایی از پیش تعیین‌شده برای فصل تابستان داشته باشیم.
آنچه مسلم است استان همدان باید برای دریافت گواهی سلامت اصلی ترین محصول کشاورزی تولیدی در این منطقه بیش از این حساسیت به خرج دهد چراکه اگر به علت عدم دریافت این گواهی بازارهای صادراتی خود را از دست دهد دیگر به راحتی قادر به بازپس گرفتن آنها نخواهد بود.
نظر شما