بازار؛ گروه آب و انرژی: مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد مذاکرات وین در روزهای آینده از سر گرفته خواهد شد. جوزپ بورل، نماینده ارشد اتحادیه اروپا در روابط خارجی و سیاست‌های امنیتی، در توییتر از گفت‌وگوی تلفنی خود با حسین امیرعبداللهیان خبر داد و در توییتی نوشت: «در آستانه ازسرگیری گفت‌وگوهای برجامی در وین طی هفته آینده، تماس تلفنی مهمی با امیرعبداللهیان داشتم». توییت بورل شنبه‌شب یعنی در آخر هفته طبق روزشماری میلادی منتشر شده است و هفته آینده‌ای که او می‌گوید از امروز دوشنبه شروع می‌شود.
آنگونه که از اخبار اعلامی برمی آید در این دور از مذاکرات احتمالا تصمیم اصلی اتخاذ و تکلیف احیای برجام مشخص خواهد شد. با این وجود ابهامات همچنان در باره سرنوشت این دور از مذاکرات وجود دارد.
امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه گفته که تحولات مثبتی در مذاکرات رخ داده است، اما هنوز انتظارات ما را برآورده نمی‌کند. از آن طرف امریکا هم که چند معافیت تحریمی مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای ایران را امضا کرده بود حالا می گوید که نمی‌تواند رویکرد دولت بعدی امریکا را درباره ایران تضمین کند. همه اینها نشان می دهد که ایران باید همواره برای ادامه شرایط تحریمی آماده باشد.
برای بررسی اقداماتی که ایران در صورت بی نتیجه ماندن مذاکرات باید انجام بدهد با سید مهدی حسینی، معاون پیشین وزارت نفت و طراح قرارداد IPC به گفتگو نشسته ایم.
او به بازار می گوید: اولین قدم در صورتی که مذاکرات وین به نتیجه نرسد، رفتن به شورای امنیت است. چرا که خروج از معاهدات باید بر اساس کنوانسیون وین صورت گیرد. اینطور نیست که آمریکا یک بیانیه صادر کند و بعد فکر کند که دیگر نیازی نیست که به مذاکرات قبلی متعهد باشد. پروسیجر دارد که ماه ها طول می کشد.
او معتقد است که شکایت ایران موجب می شود که ما در مذاکرات دست بالا را داشته باشیم.
متن کامل گفتگوی بازار با سید مهدی حسینی، معاون پیشین وزارت نفت و طراح قرارداد IPC را در ادامه می خوانید:
آمریکا در برقراری تحریم ها و خروج از برجام کنوانسیون های بین المللی را مطلقا رعایت نکرد. از آن بدتر بر اساس رای موقتی که دیوان لاهه صادر کرده، آمریکا اجازه تحریم ایران را نداشت
*در صورتی که مذاکرات برجام به نتیجه نرسد؛ ایران در گام نخست چه کاری باید انجام بدهد؟
ایران باید به دنبال احقاق حقوق قانونی خود باشد، چراکه آمریکا در برقراری تحریم ها و خروج از برجام کنوانسیون های بین المللی را مطلقا رعایت نکردند. از آن بدتر بر اساس رای موقتی که دیوان لاهه صادر کرده، آمریکا اجازه تحریم ایران را نداشت. اما شاهد بودیم که آمریکا حکم دیوان را که برای تمامی اعضای سازمان ملل که لازم الاجراست را به راحتی نقض کرد.
*حالا که آمریکا قانون شکنی کرد بر اساس قانون ایران چه کاری باید انجام بدهد و چطور حق را پس بگیرد؟
بر اساس آنچه در کنوانسیون ها و منشور ملل متحد آمده، پاسبان اجرای دیوان دادگستری لاهه، شورای عالی امنیت سازمان ملل است. از همان ابتدا که ترامپ ایران را به اعمال تهدید های جدید تهدید می کرد به تمام مسئولین وقت اعلام کردم که ایران باید شکایت خود را به شورای عالی امنیت ببرد. اگر ایران چنین کاری را انجام می داد نتیجه کار از دو حالت خارج نبود که در هیچ کدام ضرری متوجه ایران نبود. الان هم اعتقاد دارم. یعنی اگر برجام حاصل شد که هیچ، اما اگر مذاکرات به نتیجه نرسید باید شکایت خود را در شورای عالی امنیت دنبال کنیم.
حتی به باور من برای اینکه امروز دست بالا را در مذاکرات داشته باشیم، می توانیم قانون شکنی آمریکایی ها را پیگیری قانونی کنیم. صرف شکایت ما از آمریکایی موجب می شود که ما در مذاکرات دست بالا را داشته باشیم.
آنگونه که در قوانین آمده اگر کسی طرف دعوا باشد، رای آن ممتنع حساب می شود. بنابر این اگر ما علیه آمریکا شکایت کرده وآمریکا رای منفی بدهد، بازهم نمی تواند وتو بکند
*با توجه به حق وتویی که آمریکا دارد آیا امیدی به اینکه شکایت ایران به نتیجه برسد، وجود دارد؟ بسیاری می گویند ایران حتی اگر شکایت کند، آمریکا حق وتو را دارد. من تمام قوانین و مقرارت را در شورای امنیت مطالعه و بررسی کردم. آنگونه که در قوانین آمده اگر کسی طرف دعوا باشد، رای آن ممتنع حساب می شود. بنابر این اگر ما علیه آمریکا شکایت کرده وآمریکا رای منفی بدهد، بازهم نمی تواند وتو بکند.
*اما آمریکا چنین کاری را درمورد نیکاراگوئه کرده است؟ ممکن است که یکبار این کار را کرده باشد که البته ما جزییات آن را نمی دانیم. اما این کار یک قاعده کلی نیست. قاعده و اصل بر این است که اگر کشوری طرف دعوا باشد، رای آن ممتنع حساب می شود. بنابر این خطری ما را تهدید نمی کند.
*اشاره کردید که در صورت شکایت ایران دو حالت پیش می آید، آن دو حالت چیست؟
با توجه به اینکه دیوان دادگستری لاهه اعلام کرده که آمریکا اجازه تحریم را ندارد، شورای امنیت نمی تواند چنین حقی را برای ایالات متحده قائل شود. چرا که هر دو آنها بخش هایی از سازمان ملل بوده و یکی از آنها نمی تواند حکم دیگری را نقض کند. در نتیجه بهترین حالت این است که شورای امنیت قطعنامه صادر کرده و تحریم های آمریکا را غیر قانونی اعلام کند. در این حالت کشورهایی که از ترس آمریکا ما را تحریم کرده اند برای ادامه فعالیت با ایران مجوز قانونی پیدا می کند و دیگر مشکلی از جهت ارتباط با دنیا و فروش نفت و نقل و انتقال پول و امور اقتصادی و تجاری مشکلی نخواهیم داشت. اما حالت دوم این است که شورای امنیت تحت فشارها تنها یک بیانیه صادر کند. خود این بیانیه هم یک محمل حقوقی ایجاد می کند که کشورها شدت تحریم ها را کاهش دهند. در هر دو صورت نتیجه شکایت به نفع ما خواهد بود.
*ممکن است که کشورهای دیگر با آمریکا زد و بند کرده و از حق وتو خود استفاده کنند؟
من بررسی کردم که کشورهای دیگر این کار را نمی کند چرا که موضع کشورهای صاحب حق وتو احیای برجام است. با این اوصاف اولین قدم در صورتی که مذاکرات وین به نتیجه نرسد، رفتن به شورای امنیت است. چرا که خروج از معاهدات باید بر اساس کنوانسیون وین صورت گیرد. اینطور نیست که آمریکا یک بیانیه صادر کند و بعد فکر کند که دیگر نیازی نیست که مذاکرات قبلی متعهد باشد. پروسیجر دارد که ماه ها طول می کشد.
شاید کسانی که در داخل اجازه اجرای قراردادهای نفتی را ندادند، اینبار اجازه پیگیری کردن حقوقی در شورای امنیت و شکایت را نمی دهند
*چند سالی از خروج آمریکا از برجام می گذرد. چرا با وجود توصیه هایی که شما به مسئولین مربوطه داشتید، ایران هیچ گاه شکایت خود را در شورای امنیت مطرح نکرده است؟
نمی دانم؛ شاید کسانی که در داخل اجازه اجرای قراردادهای نفتی را ندادند، اینبار اجازه پیگیری کردن حقوقی در شورای امنیت و شکایت را نمی دهند.
*در صورت ادامه تحریم ها صنعت نفت ایران با چه مشکلاتی مواجه خواهد شد؟
اگر تحریم ها باقی بماند باید قبول کنیم که مشکلات زیادی را در تمامی بخش ها به خصوص صنعت نفت خواهیم داشت. بر اساس گفته های مدیرعامل شرکت نفت، صنعت نفت به تنهایی به ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه جدید نیاز دارد. اعتقاد من این است که نزدیک چنین رقمی را هم با منابع داخلی کشور نمی توانیم تامین کنیم. دولت در تامین هزینه های جاری خود به چالش خورده و ناچار است به دنبال افزایش درآمدهای مالیاتی خود باشد.
نظر شما