محمد اخوندی؛ بازار: بیشتر به شهرک‌هایی می‌ماند که در فیلم‌های دفاع مقدس می‌بینیم دیوارهایی که ریخته‌اند مثل روزهای جنگ خرمشهر؛ بچه‌هایی که بین خاک و خاشاک بازی می‌کنند، خانه‌هایی که شیشه‌هایشان شکسته و رها شده‌اند اینجا منطقه کوهپایه دامغان است، شهرکی که روزگاری برای توسعه آن برنامه‌ریزی‌ها شده بود و حتی زمانی به اوج رونق هم رسید اما خیلی زود روزهای خوش به سر آمدند.
۳۰ کیلومتر به سمت شمال دامغان در منطقه‌ای زیبا شهرک کوهپایه با ۳۴ خانوار جمعیت قرار دارد. روزگاری تا همین دو دهه قبل ۷۰۰ خانوار در آن ساکن بودند اما مشکلات سر باز کردند و یکی یکی از خانواده‌های ساکن این شهرک کاسته شد در حالی که قرار بود این شهرک خود به یک زیرساخت سر ریز جمعیتی بدل شود اما دقیقاً برعکس، جمعیت آن سرازیر به سمت شهر دامغان شد.
مشکلات حل شود مردم باز می‌گردند
برای مهاجرت مردم اما چند دلیل عمده ذکر می‌شود برخی بزرگترین دلیل آن را بی آبی می‌دانند این شهرک همچنین مشکلات تقسیم اراضی داشت و به واسطه درگیری شهرداری و شهرسازی هیچ وقت خدمات شهری هم دریافت نکرد نکته‌ای که سبب شد جذابیت خود را برای مردم از دست بدهد کم کم مردم دیدند که شهرک زیبایشان با انبوهی از نخاله روبرو است و وقتی خدماتی نمی‌رسد یعنی حتی آمد و شد به شهر نیز دشوار می‌شود.
تاکنون تلاش‌های هیئت امنای شهرک کوهپایه دامغان برای رفع مشکلات شهرک بی نتیجه مانده است به دلیل اختلافات تقسیماتی اموال ملی شهرک کوهپایه دامغان در حال نابودی است چرا که مردم از آن کوچ کرده‌اند و این را می‌توان با قدم زدن در کوچه‌هایی که هنوز هم خاکی هستند دریافت. شهرکی که انگار خیلی وقت است رها شده و کسی به داد آن نمی‌رسد.
آنطور که ساکنان کوهپایه می‌گویند اگر دوباره امکانات به این شهرک باز گردد دوباره شاهد خواهیم بود که مردم باز می‌گردند و مهاجرت معکوس رخ خواهد داد چرا که اینجا فاصله‌ای چندان با شهر ندارد و از سوی دیگر از هزینه خانه‌های گزاف دامغان هم به دور است.
خطر مهاجرت
یک کارشناس اقتصادی اما در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه مهاجرت دارای مشکلات عدیده اقتصادی است، گفت: وقتی گروهی از یک روستا یا منطقه به شهر مراجعه می کنند در واقع خود را در زمینه اقتصادی با چالش روبرو می سازد در نتیجه عمدتاً به واسطه نیاز به شغل، به کارهای درجه دو سه خدماتی روی می آورد و بار اشتغالی را بر روی شهرستان محل مهاجرت افزوده می کند. به عبارت دیگر هم خودش درگیر مشکلات می شود و هم برنامه ریزان اقتصادی آن شهرستان محل مهاجرت با چالش روبرو می شوند.
محسن همتی با بیان اینکه هر چه بتوانیم میزان تراکم در مرکز شهرستان ها را کاهش دهیم و به سمت روستاها و سکونت گاه های خارج شهر حرکت کنیم از لحاظ اقتصادی می توانیم عملکرد بهتری را شاهد باشیم، گفت: اینکه مسئولان مدام بر ارتقای تولید در مناطق خارج از شهر و به خصوص روستاها تاکید دارند به واسطه همین موضوع است با ارتقای تولید در روستاها هم روستا به مولد بدل می شود و هم بار سنگین مهاجرت بر شهرها افزوده نمی گردد.
وی با بیان اینکه روستای مولد می تواند شهر را از لحاظ اقتصادی تامین کند، بیان کرد: نمی گوییم چرا که مردم مثلا از کوهپایه به شهرها می آیند خیر؛ این افراد مجبور هستند چرا که نمی توان بدون آب و امکانات و ... زندگی کرد اما منظور ما این است که مسئولان باید زیرساخت های زندگی را برایشان فراهم کنند تا شاهد وقوع مهاجرت نباشیم. وقتی مردم به روستا و شهرک باز گردند قطعاً نان می خواهند لبنیات می خواهند خدمات می خواهند حمل و نقل دارند، ساخت و ساز دارند و تمام اینها به معنای جریان اقتصادی می شود که به همان میزان از بار مشکلات شهر کم می کند.
شهرکی که سینما دارد!
آن گونه که ساکنان کوهپایه می‌گویند در زمان‌های نه‌چندان دور حدود ۷۰۰ خانوار در شهرک کوهپایه روزگار می‌گذرانده‌اند و این منطقه جمعیتی بالغ بر چهار هزار نفر داشته اما روز به روز از جمعیت آن کاسته و امروز به ۳۴ خانوار تقلیل یافته است. جمعیت بالای کوهپایه در گذشته سبب شده که زیرساخت‌هایی در این منطقه ایجاد شود که امروز به حال خود رها و در آستانه فرسودگی هستند یکی از دلایل کاهش جمعیت اما بی آبی بوده است.
هر چه بتوانیم میزان تراکم در مرکز شهرستان ها را کاهش دهیم و به سمت روستاها و سکونت گاه های خارج شهر حرکت کنیم از لحاظ اقتصادی می توانیم عملکرد بهتری را شاهد باشیم
یکی از سکنه این شهرک به خبرنگار بازار، می‌گوید: هم اکنون جمعیت حدود ۱۱۰ نفری شهرک کوهپایه در مضیقه بوده و با بی آبی دست و پنجه نرم می‌کنند لذا از مسئولان انتظار می‌رود که مشکل بی آبی ساکنان این شهرک را رفع کنند همچنین سالن ورزشی، سینما، استخر روباز، مدرسه و مرکز درمانی و… بخشی از زیرساخت‌های موجود در این منطقه است که روزگاری در میان ذوق و شوق کوهپایه‌ای‌ها افتتاح شدند اما امروز از این همه امکانات تنها نامی باقیمانده است.
محمدعلی خدایی با بیان اینکه مهاجرت مردم به شهر متاسفانه مشکل عمده این شهرک است، می‌گوید: در شهرک کوهپایه و از بدو تأسیس آن، دو حلقه چاه آب شیرین حفر شده بود که در ادامه این آب به یک شخص حقیقی واگذار و کوهپایه‌ای‌ها از آن محروم هستند این منابع آبی که در مالکیت شرکت زغال سنگ البرز شرقی بوده به روستاهای پایین دست واگذار شده است که با این واگذاری ظلم بزرگی در حق ساکنان شهرک کوهپایه شد.
شهرک ملک خصوصی حساب می‌شود!
اینجا انگار ساعت و زمان توقف کرده آن هم در دهه ۶۰ و ۷۰؛ اینجا از جریان زندگی خبری نیست در مورد مطالبه عمومی و رفع مشکلات و معضلات شهرک کوهپایه دامغان (شهرسازی سابق) پیگیری و مکاتبات زیادی توسط رئیس هیئت امنا و اهالی ساکن شهرک کوهپایه انجام شده اما تمامی این تلاش‌ها تا به الان بی نتیجه بوده است، بر اساس پیگیری‌هایی که در خصوص مشکلات این شهرک با مسئولان بلند پایه شهرستانی انجام می‌شود هم کمتر کسی پاسخ روشنی می‌دهد.
مسئولان می‌گویند داستان قدیمی حریم و محدوده است مانند دیگر شهرک‌هایی که در استان سمنان مشابه آن را می‌بینیم شهرک‌هایی که شهرداری می‌گوید در حریم نیستند شهر سازی می‌گوید در محدوده! در نتیجه نه روستا هستند و نه شهر، نه می‌توانند دهیاری داشته باشند و نه شهرداری به آنها خدمات می‌دهد مثل شهرک نوین شاهرود یا شهرک رضوی بسطام! انگار اینجا روی هوا قرار دارد.
گفتگو با یکی از موثران و افراد مطلع در این باره نشان می‌دهد که این شهرک جز تقسیمات عمومی به حساب نمی‌آید و یک ملک شخصی محسوب می‌شود و حال همین نظریه موجب شده اموال بی نظیر عمومی این شهرک در حال نابودی باشد، حدود ۳۶۰ منزل مسکونی در این شهرک بلاتکلیف و در حال نابودی است، این شهرک دارای تمامی امکانات رفاهی، خدماتی و آموزشی بوده که نظیر آن در هیچ شهرک استان سمنان یافت نمی‌شود اما اختلاف بین مالک خصوصی و عمومی بودن شهرک موجب شده که این شهرک در حال نابودی باشد.
مشکلات در دستگاه قضائی کشور است
رئیس هیئت امنای شهرک کوهپایه یا شهرسازی سابق معتقد است که مهمترین مشکل شهرک کوهپایه نداشتن کد آبادی و روستایی است یعنی در واقع نه آبادی حساب می‌شود نه شهر و نه از روستا خدمات می‌گیرد و نه از شهرداری! اینجا در واقع بخشی از هیچ جا نیست.
سید محمد حسین نوری در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به عدم اختصاص کد روستایی به این منطقه گفت: این موضوع سبب شده که این شهرک جز تقسیمات کشوری هم به‌حساب نیاید و درست از همین رو این شهرک از تمامی امکانات روستایی و دولتی و همچنین از ابتدایی‌ترین امکانات خدماتی و رفاهی نیز محروم شود.
این شهرک جزء تقسیمات عمومی به حساب نمی‌آید و یک ملک شخصی محسوب می‌شود و حال همین نظریه موجب شده اموال بی نظیر عمومی این شهرک در حال نابودی باشد
وی با اشاره به گذشته پررونق این منطقه در ابتدای شکل‌گیری آن تصریح کرد: شهرک کوهپایه یا شهرسازی سابق به شهرکی جنگ‌زده تبدیل شده است از مقامات عالیه قضائی کشور، مدیران اجرایی کشور، استاندار سمنان، فرماندار دامغان و نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی انتظار است به هر طریقی امکان دارد مشکلات این شهرک را رفع و سرمایه امکاناتی شهرمان را از نابودی و خرابی برهانند، بهتر است بازدیدی از این شهرک داشته باشید و از نزدیک با ساکنان شهرک دیداری کنید تا عمق فاجعه خرابی و ویرانی را دریابند.
فقط پاسگاه خدمات می‌دهد
رئیس هیئت امنای شهرک کوهپایه با اشاره به خدمات نزدیک‌ترین پاسگاه انتظامی به ساکنان این منطقه ادامه داد: طی این سال‌ها فرماندهی و پرسنل پاسگاه انتظامی مهماندوست دامغان در تأمین امنیت به ما یاری رسانده و همچنین نیروهای جهادی سپاه دامغان در فصل تابستان دو نهادی است که یاری‌گر کوهپایه‌ای‌ها بودند که جای تقدیر دارد اما بقیه خیر؛ در گذشته بیش از چهار هزار نفر در این منطقه زندگی می‌کردند و کسب و کار در کوهپایه رونق زیادی داشته است.
وی فاصله کوهپایه تا دامغان را ۳۰ کیلومتر اعلام و با بیان اینکه روزگاری زندگی در این منطقه ساری و جاری بود اظهار کرد: در حال حاضر در این شهرک ۳۴ خانوار سکونت دارند که شغل اصلی آنها کارگری است. ساکنان این شهرک مردمی خونگرم، عاشق اهل بیت و زحمتکش هستند و در دوران دفاع‌مقدس نیز حدود ۱۰ شهید را تقدیم کشورمان کردند لیکن در اقدامی دیگر نامه‌ای هیئت امنای شهرک به آموزش و پرورش و شبکه بهداشت و درمان دامغان مبنی بر واگذاری چهار باب مدرسه و یک بیمارستان به این دو نهاد زد که متأسفانه تاکنون هیچ ترتیب اثری به این نامه داده نشده است.
کوهپایه در گذشته خدمات رفاهی هم داشت
یکی دیگر از ساکنان شهرک کوهپایه دامغان به خبرنگار بازار، گفت: اولین فاضلاب شهری کشور در شهرک کوهپایه احداث گردید اما به دلیل بی‌توجهی متأسفانه امروز این فاضلاب در حال نابودی است حتی درب آهنی فاضلاب‌ها هم به سرقت رفته است.
این فرد که نام خود را ذکر نمی‌کند نیز با اشاره به رونق گذشته این منطقه گفت: من در همین کوهپایه یک کارگاه بلوک‌زنی داشتم که هشت نفر در آن به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم مشغول به کار بودند اما به دلیل بی آبی این کارگاه جمع آوری و به شهرک صنعتی دامغان انتقال داده شد متأسفانه به دلیل بی آبی حدود شش هزار اصله درخت که عمدتاً از گونه‌های سرو، چنار و کاج هستند طی این سال‌ها خشکیده و یا در حال خشکیدن هستند از مسئولان امر و گروه‌های مردم نهاد و تشکل‌های مدنی انتظار داریم به داد ما شهرک‌نشینان کوهپایه برسند.
وی با بیان اینکه شهرک کوهپایه در گذشته از تمامی امکانات رفاهی، خدماتی و بانکی برخوردار بوده است اما به دلیل برخی کم کاری‌ها به تدریج از تمامی این امکانات محروم شدیم، افزود: در حال حاضر برای تهیه امکانات رفاهی اولیه بایستی ۲۵ کیلومتر را طی کنیم. انتظار داریم که فرماندار و دیگر مسئولان شهرستان از ما ساکنان کوهپایه هم حمایت کنند.
بخشی از شهرک گاز هم دارد!
مصطفی امین زاده دیگر ساکن کوهپایه است که با وی گفتگو می‌کنیم او به گازدار بودن بخشی از ساکنان روستا و عدم همکاری با دیگر ساکنان این شهرک اشاره کرد و گفت: با توجه به گازدار شدن روستاهای مهماندویه و طزره، تعدادی از منازل شهرک کوهپایه گازدار شدند اما تعداد دیگری از منازل روستا از این نعمت الهی بهره مند نیستند و این در حالی است که گاز از این منطقه گذشته و در صورت همکاری مسؤولان مابقی مردم هم می‌توانند از این نعمت بهره مند شوند.
وی ضمن گلایه از بی توجهی مسئولان شرکت گاز تصریح کرد: تاکنون در خصوص گازدار شدن این منازل مکاتبات بی شماری صورت گرفته اما تاکنون این درخواست‌ها بی ثمر بوده است.
دیگر ساکن قدیمی شهرک کوهپایه دامغان به بازار اظهار کرد: براثر بی توجهی و بی مهری مسئولان مسجد، سینما، سالن ورزشی، زمین فوتبال، زمین بسکتبال، زورخانه و استخر شنا روباز شهرک کوهپایه در حال تخریب و نابودی هستند.
امین زاده با اشاره به وجود این زیرساخت‌ها افزود: با رسیدگی و بازسازی این امکانات زیرساختی، کوهپایه به محل مناسبی برای زندگی تبدیل می‌شود اما متأسفانه این امکانات همین طور رها شدند جوانان علاقه مند کوهپایه‌ای با وجود برخورداری از زمین و سالن ورزشی و استخر و… اما از این سرمایه‌ها بی بهره‌اند.
اینترنت و کمبود امکانات دانش آموزی
ایمان مصطفی نژاد از جوانان دانشجو کوهپایه‌ای نیز به خبرنگار بازار گفت: ساکنان شهرک کوهپایه با اختلالات مخابراتی دست و پنجه نرم می‌کنند و متأسفانه تلفن‌های ثابت و همراه آنتن دهی خوبی ندارد و با توجه به برگزاری کلاس‌ها در فضای مجازی در شرایط کرونایی مشکلاتی برایمان وجود خواهد داشت همچنین اینترنت در اینجا با قطعی زیادی مواجه است متأسفانه با وجود پیگیری‌های مستمر ما، کسی جوابگو نیست.
مصطفی نژاد از مسئولان شهرستان خواست با توجه به تداوم شیوع کرونا و نیاز روزافزون مردم و خصوصاً دانشجویان و دانش آموزان به اینترنت، مشکل مردم را رفع کنند انتظار داریم که مسئولان این امکانات را که هزینه زیادی برای آنها از سوی دولت شده، بازسازی و در اختیار مردم قرار دهند.
تاکنون در خصوص گازدار شدن این منازل مکاتبات بی شماری صورت گرفته اما این درخواست‌ها بی ثمر بوده است
پدری از ساکنان کوهپایه نیز گفت: تعداد زیادی ساختمان و فضای آموزشی در این شهرک به صورت بلاتکلیف رها شده و اکثراً در حال تخریب هستند و این در حالی است که بچه‌های ما باید برای استفاده از فضای آموزشی به روستاهای همجوار و یا دامغان بروند فرزندان من با وجود بودن این امکانات برای ادامه تحصیل می‌بایست کیلومترها دورتر از اینجا برای تحصیل به روستای مهماندوست بروند.
امید به دادرسی مسئولان
کوهپایه با وجود همه ظرفیت‌ها و داشته‌ها و نداشته هایش، پذیرای مردمانی سخت‌کوش و قانع است امروز آنچه مسلم است کوهپایه‌ای‌ها مطالباتی دارند، مطالباتی که بسیاری از آنها نیازهای ضروری و ابتدایی یک زندگی ساده است و از قضا زمینه رفع بخشی از این نیازها نیز تا حدودی فراهم است و تنها عزم مسئولان ذی‌ربط را می‌طلبد تا زندگی را به کام آنها شیرین‌تر کند مسئولانی که چندان برای مصاحبه هم در این خصوص تمایلی ندارند و علی رغم تلاش‌ها پاسخگو نیستند.
جنس بخشی از مشکلات آنها نیز متفاوت است و به نظر می‌رسد که رفع آنها چندان هم سخت نیست، شاید بخشی از آنها به هزارتوی پیچ در پیچ قوانین موازی و گاه زائد و متضاد برگردد آن هم هزارتویی که سبب شده کوهپایه با داشتن حتی سینما در حالی که شهرهای بزرگ استان سمنان سینما ندارند، خاک بخورد و مردمش در گیر و دار مشکلات زندگی کنند. راه سفر به کوهپایه کوتاه است و باید بازگشت و ساکنان باصفایش را با انبوه مشکلاتشان تنها گذاشت و فقط امید داشت که مسئولان به دادشان برسند.
نکته قابل تأمل اما این است که کوهپایه تنها شهرکی نیست که در استان سمنان درگیر این مشکلات است بلکه شهرک‌هایی مانند نوین شاهرود و رضوی بسطام و دامداران دهملا و… از جمله شهرک‌هایی هستند که از یک سو اعلام می‌شود در حریم نیستند و از سوی دیگر در محدوده! یعنی نه روستا حساب می‌شوند و نه شهر در نتیجه نه بخشداری‌ها به آنها خدمات می‌دهند و نه شهرداری‌ها.
نظر شما