وحید بلالی در یادداشتی نوشت: سازمان بورس به رسم خود برای غافلگیر کردن سهامداران باز هم در روز چهارشنبه یک قانون مهم را ابلاغ کرد، چهارشنبه را باید روز دست های بیقرار هیئت مدیره سازمان بورس دانست و ذهن را یاد سکانسی از سریال پایتخت می اندازد که بهبود فریبا با دست خود وسایل خانه را ویران می کند، اقدام سازمان بورس نیز شبیه این سکانس سریال پایتخت بوده زیرا هر هفته یک قانون جدید برای بازار ابلاغ می شود که بیشتر جنبه منفی داشته و بیشتر این قوانین مورد اعتراض سرمایه گذاران، کارشناسان و تحلیلگران بورس و حتی کارگزاران بورس قرار می گیرد.
تغییرات قانون جدید چیست؟
در قانون آخر ابلاغی سازمان بورس تغییرات ۲۰ درصدی در ۵ روز کاری همچنان باید مورد شفاف سازی قرار بگیرد، تفاوت قانون جدید با قانون قبلی این است که در قانون قبلی نماد تنها در ۶۰ دقیقه بسته می شد و در وضعیت فعلی تا پایان معاملات بسته شده و بازگشایی نماد به فردای آن روز موکول می شود، تفاوت دیگر این بوده که حجم مبنای آن نماد به مدت ۱۰روز بعد به دو برابر افزایش یافته و در صورتیکه که در این ده روز کمتر از ۲۰درصد رشد کند به روال قبل بازگشته وگرنه مجددا فرایند تکرار خواهد شددر بازگشایی با محدودیت نوسان در قیمت، قیمت مرجع در زمان حراج پیوسته قیمت پایانی سهم در زمان توقف نماد (قبل از برگزاری حراج نا پیوسته )خواهد بود.
در تغییرات بیش از ۵۰ درصدی نماد نیز رسم قبل این بود که اگر نمادی در طی ۱۵ روز بیش از ۵۰ درصد تغییرات چه در مثبت و چه منفی داشته باشد نماد بسته شده و حداکثر طی ۲ روز کاری نماد باز شود، حال این قانون بدین شکل تغییر کرده که نماد چه در ۱۵ روز افزایش یابد و چه در هر زمانی، باید شفاف سازی کند و نماد بسته شده و حداکثر روز بازگشایی نماد چهار روز خواهد بود، در این تغییرات نیز حجم مبنای آن نماد برای یک دوره ۱۰ روزه به سه برابر قبل افزایش خواهد یافت و در صورتیکه تغییرات قیمت نماد مذکور با اعمال حجم مبنای جدید در دوره ۱۰روزه کمتر از ۲۰درصد باشد به روال قبل باز خواهد گفت و در غیر اینصورت مجددا فرایند فوق تکرار شده و ناشر موظف است اطلاعات حاصل از کنفرانس را بروی کدال و سایت شرکت منتشر کرده و برای سهامداران آن نماد نیز بصورت پیام ارسال کند.
اگر نمادی حراج ناپیوسته داشته باشد یعنی بدون محدوده سقف وکف قیمتی قرار باشد بازگشایی شود حجم‌معاملاتش در این بازگشایی تعیین کننده قیمت پایانی آن سهم( با در نظر گرفتن حجم مبنا) خواهد شد حالا در مرحله دوم که حراج پیوسته است و(بعد از حراج ناپیوسته انجام می شودو نماد با دامنه مثبت و منفی مشخص قرار است معامله شود) قیمت صفر درج شده قیمت پایانی خواهد بود که در دوره قبلی بدست آمده است یعنی اگر به عنوان نمونه نمادی در زمان حراج نا پیوسته ۲۰درصد بالاتر از قیمت بسته شدن بازگشایی شود ولی قیمت پایانی تنها یک درصد در این بازگشایی رشد یا افت کرده باشد در دوره حراج پیوسته متعاقب آن این یک درصد را به عنوان صفر تابلو در نظر گرفته بعدحداکثر درصد روزانه را برای سقف و کف قیمتی تعیین میکنند (در نمادهای بورس و فرابورس مثبت و منفی پنج و در بازار پایه فرابورسی هم درصدهای آن اعم از یک، دو و سه درصد)
قانون گره معاملاتی نیز دستخوش تغییرات شده است و طبق دستور العمل جدید اگر نمادی برای پنج جلسه معاملاتی متوالی در سقف دامنه روزانه قیمت باشد (صف خرید یا صف فروش باشد)به شرط آنکه متوسط حجم معاملات پنج جلسه معاملاتی متوالی کمتر از پنج درصد حجم مبنا باشد(مجموع رشد قیمت نماد در پنج روز معاملاتی کمتر از یک درصد باشد ) این نماد مشمول قانون رفع گره معاملاتی شده است و در روز کاری بعد بازگشایی نماد حداکثر با برابر دامنه نوسان مجاز روزانه صورت می پذیرد و در عین شگفتی در دستور العمل جدید مشخص نشده است نماد مذکور در روز رفع گره معاملاتی دارای حجم مبنا است یا خیر؟
در دستورالعمل جدید نماد هایی که دارای بازارگردان باشند دامنه نوسان آنها تغییر کرده و درنمادهای بورسی حداقل دو برابر قبل و حجم مبنای آنها بر اساس ضوابط مصوب هیات مدیره بورس خواهد بود. در نمادهای فرابورسی که دارای بازارگردان باشند دامنه نوسان حداقل برابر قبل و حداکثر در اختیار فرابورس خواهد بود و نحوه اعمال حجم مبنا نیز بر اساس ضوابط مصوب هیت مدیره فرابورس خواهد بود.
مشکلات قانون های جدید چیست؟
بسته شدن یک روزه نماد بعد از تغییرات ۲۰ درصدی یکی از بدسلیقگی هایی است که نه تنها هیچ کمکی به آن نماد نکرده بلکه تنها روند آن نماد را کاهش خواهد داد، مسئولان بازار سرمایه اسیر عوامل بنیادین مانند نسبت های PبهE ، یا نسبت های Pبه S شده و شرایط را آنگونه که باید درک نکرده اند، به عنوان نمونه یک شرکت غذایی یا لاستیکی تغییرات ۲۰ درصدی مثبت داشته و برای این تغییرات باید چه گزارشی منتشر کند؟، اگر نقدینگی در بازار بورس وجود دارد و به برخی از نمادها توجه ویژه ای شده حتما باید دنبال عوامل بنیادی باشیم؟، تک بازار قانونی بودن نیز مقصر سرمایه گذاران هستند و باید تبعات سرمایه گذاری را بدهند؟
مساله بعدی، بازگذاشتن دست ناظر بازار برای افزایش حجم مبنا در یک نماد است، اجازه دادن به ناظر بازار برای افزایش حجم مبنا بسیار کار غلطی است زیرا ممکن است رانت را در بازار سرمایه افزایش دهد، در نگاه خوشبینانه ناظر ممکن است با بدسلیقگی آینده یک سهام را تغییر داده و سهامدارانی در یک نماد به سودهای زیاد رسیده و در یک نماد دیگر تنها ضرر عایدشان شود.
مسئولان بازار سرمایه فکری برای اصلاح بازار کرده اند؟، با اصلاح قیمتی که دیر یا زود در بازار سرمایه رخ خواهد داد، سهام ها در محدوده صف فروش قفل شده و افزایش حجم مبنا نیز برای آن نماد فایده ای نخواهد داشت، زیرا سهامداری چه حقیقی و چه حقوقی حاضر نخواهد بود در صورت اصلاح عمیق سهمی را خریداری کند.
مسئولان سازمان بورس تا می توانند جلوی روند بازار را گرفته اند در صورتی که باید به بازار اجازه داد خود به خود رشد یا اصلاح کند و اگر در بازار دخالتی نشود، با حجم پول های زیاد در بازار، اصلاح طولانی مدت اتفاق نخواهد افتاد، مسئولان اقتصادی کشور و مسئولان سازمان بورس به جای ابلاغ قانون های بدعت گونه خود آن هم در روزهای چهارشنبه باید اقدامات دیگری انجام دهند تا از بازار حمایت و حراست شود و نقدینگی یازده میلیون ایرانی از گزند سقوط حفاظت شود.
مسئولان سازمان بورس به جای ابداع قانون های «من درآوردی» باید قانون های علمی را اجرایی کرده تا بازار مسیر خود را برود، مسئولان بورس به پیشنهادات کارشناسان توجه ویژه داشته باشند، یکی از این پیشنهادهای منطقی برای بهبود معملات، پیشنهاد کانون کارگزاران است، که در آن شش راهکار پیشنهاد شده است: ۱. انجام عرضه‌های اولیه بدون تعیین قیمت،۲. افزایش سه برابری دامنه نوسان برای عرضه‌های اولیه، ۳. افزایش تدریجی دامنه نوسان روزانه برای کل بازار، ۴. کاهش حجم مبنا، ۵. افزایش سقف سفارشات، ۶. افزایش تیک مجاز
نظر شما