بازار؛ گروه بورس: بیژن عبدی کارشناس اقتصادی در گفتگو با بازار، درباره تاثیرات حذف ارز ۴۲۰۰ برروی بازار بورس گفت: با چنین اقداماتی قطعا اصل اقتصاد را تحت تاثیر شدید تورمی قرار می دهد که بورس هم یکی از آنها است. بورس بررسی مستقلی را می طلبد که اصلا عوامل دخیل در بورس ما چیست؟ اما با تصویب چنین سیاستی باید منتظر آثار تورمی شدید در جامعه باشیم. امیدواریم دولت در این زمینه برنامه هایی مناسبی داشته باشد تا بتواند بازار را کنترل کند.
وی ادامه داد: آثار تورمی ناشی از اجرای سیاست حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی که احتمالا ارز را به بالای ۴۵ هزار تومان خواهد رساند قطعا بر روی تمامی قیمت‌ها، محاسبات دفتری، سرمایه گذاری شرکت هایی که با دلار انجام می شود تجدید ارزیابی دارایی‌ها می کنند و تا حدودی سود ده میشوند همچنین اثرات تورمی باعث می شود تاحدودی این شرکت‌ها زیان‌ده در تجدید ارزیابی دارایی‌ها خود سودده شوند و سهامی که دارند مقداری سود اختصاص پیدا کند و به طور کاذب سود شرکت ها بالا می رود. اما وقتی این اثر خنثی می شود کماکان به شرایط قبل برمی گردد.
بازار بورس چقدر مبتنی بر سیاست‌های ارزی دولت و ارزهایی که دولت ارائه می دهد، است؟ این نکته را نیز اشاره کنم که پدیده خیلی جالبی در کشور داریم؛ بازده سهام کارخانه‌ها در بورس ارتباط چندانی با میزان تولید، صادرات و فروش محصولات ندارد
این استاد دانشگاه براین باور است: خود بازار بورس نیاز به یک بررسی مستقل دارد. بازار بورس چقدر مبتنی بر سیاست‌های ارزی دولت و ارزهایی که دولت ارائه می دهد، است؟ این نکته را نیز اشاره کنم که پدیده خیلی جالبی در کشور داریم؛ بازده سهام کارخانه‌ها در بورس ارتباط چندانی با میزان تولید، صادرات و فروش محصولات ندارد و بیشتر تابع بازی‌های عدد و رقم و حسابداری‌ها است که طی این ارزها حاصل می شود و تاکنون آنچه که سودده بوده به این شکل نشان داده است.
واقعیت این است که بورس کشور ما با توجه به اینکه در ۸ سال گذشته تقریبا نرخ رشد منفی در تولید داشتیم یا نزدیک صفر بود با چنین نرخ رشدی چه منطقی حکم می کند که قیمت سهام در بورس بالا رود؟
وی افزود: فلذا فارغ از جو روانی و فارغ از اینکه افراد در بورس سهام عمده عرضه را دارند که تاثیرات جدی در بازار دارند یا کسانی که از پشت صحنه انتظار دارند یا اثرات روانی که در جامعه مردم را صادقانه یا کاذبانه برای سرمایه‌گذاری در بورس تشویق می‌کنند ولی واقعیت این است که بورس کشور ما با توجه به اینکه در ۸ سال گذشته تقریبا نرخ رشد منفی در تولید داشتیم یا نزدیک صفر بود با چنین نرخ رشدی چه منطقی حکم می کند که قیمت سهام در بورس بالا رود؟
عبدی تصریح کرد: زمانی که در دنیا سهام بورس شرکت‌ها کم یا زیاد می‌شود تابع چه عواملی است؟ ما در رکود شدید اقتصادی هستیم و شاهد هستیم در بازار قیمت‌ها بالا می رود و شاخص‌های بورس هم غیرواقعی افزایش پیدا می کند. اگر همه چیز ۱۰ برابر افزایش پیدا کند یکدفعه بورس ما ۲۰ برابر می شود، بعد ریزش می کند و ۱۵ برابر می‌شود، بعد ۱۳ برابر می شود و بعد عده‌ای ضرر می کنند و فریب این قیمت های کاذب را می‌خورند. واقعیت این است که بورس ما ارتباط جدی با میزان تولید و فروش ندارد.
وی با اشاره به اینکه با حذف ارز۴۲۰۰ تومانی آیا شاهد رشد خوبی در بازار بورس نخواهیم بود پاسخ داد: رشد و سقوط این بازار اصلا تابع این نکته نیست. بر چه اساسی قیمت سهام کارخانه باید در جامعه رشد کند؟ یک بخشی از آن به تقاضای سفته بازی و حجم نقدینگی زیادی که در جامعه است، برمی گردد که می خواهند برای اینکه حفظ ارزش کنند به یک کالایی تبدیل شوند که سرمایه‌ای تر است. مثلا بر روی ارز، سکه، طلا، خودرو، مسکن یا روی کالاها دیگر سرمایه گذاری می کنند و این پول‌ها که در این بازارها می آید به صورت خودکار تقاضای سفته بازی را افزایش می دهد و شاهد افزایش وحشتناک قیمت‌ها می شود.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش، با توجه به ناهماهنگی‌ها و تصمیمات کارشناسی نشده‌ای که از دولت دوازدهم دیدیم، شاهد افت شدید سرمایه بودیم. آیا همین اتفاق ادامه پیدا کرده یا خیر؟ گفت: با توجه به اینکه دولت طی چند ماه بر روی کار اماده است نمی شود ارزیابی دقیقی کرد. حداقل تا دو سال سیاست های سرمایه گذاری، نرخ ارز و تورم در کشور تثبیت شود آن زمان می توان نظر داد آیا شاهد افت سرمایه بودیم یا خیر.
وی ادامه داد: این نکته را نیز اشاره کنم، وقتی سیاست‌ها مرتب تغییر می کند از جمله حذف ارز ۴۲۰۰ تومان که ظاهر آن حذف رانت است اما در باطن تشدید تورم در کشور است، کدام سرمایه‌گذار حاضر می شود که مجددا سرمایه‌گذاری کند؟ با این نرخ جدید سهم بازار چقدر می تواند کالا به دست آورد؟ مردم اصلا قدرت خرید دارند یا ندارند؟ دولت باید بسیار تمرکز بر روی این موضوع داشته باشد.
عبدی در خصوص احیای برجام چقدر بر روی برجام تاثیر می گذارد پاسخ داد: احیا برجام با همه وعده هایی که داده اگر محقق شود، یک بخشی از منابع جدید ارزی اضافه می شود همچنین دست دولت نیز بازتر خواهد شد و می تواند مقداری در کاهش نیازهای تقاضای ارز در بازار تاثیر داشته باشد. اما تجربه ۴۰ سال گذشته نشان داده که غربی‌ها به هیچ قول و قراری که با ما گذاشتند پایبند نبودند چون ضمانت اجرا ندارد حتی آنهایی که قوانین مصوب کشوری داشتند، به راحتی زیر پا می گذارند و می گوید من دست برتر دارم و نمی خواهم اینکار را کنم. متاسفانه هیچ ابزاری برای وادار کردن آن طرف نداریم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مشخص نیست که در مذاکرات جدید چه ضمانت‌هایی گرفتند اما مصوبه مجلس و صحبت‌های دولت این بود که اگر قرار شد مجددا برجام را احیاء کنیم باید تعهد ملموس ضمانت اجرا داشته باشد همچنین باید تحریم‌ها به صورت موقت نباشد بلکه دائمی باشد. آنچه که برای مردم ملموس است اگر واقعا امریکا و اروپایی‌ها به لغو همه تحریم‌هایی که قرار بود طبق برجام لغو شود (چه در دوره ترامپ و چه قبل از آن) تعهد دهند، گشایش برای کشور ما بیشتر می شود، همینطور دسترسی ما به درآمدها و بازارها بیشتر می شود و هم امکان فروش نفت، مشتقات نفتی و کالاها نیز بیشتر می شود و همه اینها می تواند به کاهش تورم داخلی کمک کند.
نظر شما