بازار؛ گروه بورس: بازار سرمایه هنوز پر نوسان است و در حالی که هر هفته تحلیلگران وعده می دهند که این هفته بورس از حالت نوسانی و نزولی خارج خواهد شد، اما در پایان هفته، بازار با ابتدای هفته تغییر چندانی ندارد و به نوعی بیشتر نمادها نوسان گیری می کنند و این مساله تبدیل به یک تهدید برای اقتصاد کشور شده است.
هرچند هنوز بسیاری از تحلیلگران چشم انتظار اجرایی شدن وعده های دولتمردان هستند. ساسان شاه ویسی اقتصاددان در گفتگو با بازار ضمن تاکید بر اینکه نوسانات منفی بورس باعث خروج سرمایه از بازار و فعال شدن سایر بازارهای موازی می شود، گفت: عده ای که تحلیل می کنند خروج سرمایه ۳ هزار نفر برای خرید ملک در ترکیه به اقتصاد کشور آسیب زده در مقابل ضرر ۱۵ میلیون نفری که در یک سال گذشته در بورس آسیب دیدند عدد ناچیزی است.
تقریبا ۲۲۰ هزار میلیارد تومان سرمایه یک سال گذشته از بازار خارج شد که بعد در مرحله آغاز روند صعودی در ابتدای امسال حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان به بازار برگشته است و آن ۱۲۰ هزار میلیارد تومان در آن زمان خارج شده و با توجه به اینکه در آن مقطع قیمت دلار در ایران به طور میانگین ۱۵ هزار تومان بود تبدیل به کالا و از طریق صادرات از کشور خارج شده است
در هفته های گذشته بسیاری از فعالان بازار با ارائه آمارهای درباره خروج سرمایه از بازار سرمایه تحلیل می کنند که بازار همچنان در روندی نزولی قرار دارد و باید بعد از کف سازی به آغاز روند صعودی امیدوار بود که هنوز اتفاق نیفتاده، نظر شما چیست؟
نخست باید توجه داشت که در روزهای اخیر روند خروج سرمایه متوقف شده است، از طرف دیگر نباید این موضوع را فراموش کرد که در یک سال گذشته هم سهامداران حقیقی زیادی، با ضرر خارج نشده اند، در واقع دلیل خروج سرمایه از بازار سرمایه این است که عده ای با شاخص یک میلیون ۵۰۰ هزار وارد شدند و بعد از اینکه شاخص به دومیلیون و ۱۰۰ هزار واحد رسید و با ادامه اصلاح به یک میلیون واحد ریزش داشت. از بازار خارج شدند که در این مرحله خروج سرمایه از طرف حقوقی ها بوده و تقریبا ۲۲۰ هزار میلیارد تومان سرمایه از بازار خارج شد که بعد در مرحله آغاز روند صعودی در ابتدای امسال حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان به بازار برگشته است و آن ۱۲۰ هزار میلیارد تومان در آن زمان خارج شده و با توجه به اینکه در آن مقطع قیمت دلار در ایران به طور میانگین ۱۵ هزار تومان بود تبدیل به کالا و از طریق صادرات از کشور خارج شده است. این مساله به این دلیل رخ داد که عده ای به دنبال تولید و ارزش افزوده نبودند و بیشتر به دنبال نوسان گیری از دلار بودند و می خواستند در قبال این کالاهای صادراتی ارز دریافت کنند و بعد از اینکه نرخ ارز بالا رفت همان ارز را به بازار تزریق کنند. حالا نکته اینجاست که اگر ارز این کالاها به کشور برگردد به سود کشور خواهد بود و اگر برنگردد و در کشوری مانند ترکیه تبدیل به دارایی شود به کشور ضرر کرده است. البته در چند وقت اخیر رئیس جدید بانک مرکزی گزارش هایی ارائه کرده مبنی بر اینکه ورود ارز صادراتی به کشور افزایش یافته است.
بازار سرمایه با نرخ ارز نیمایی ۲۳ هزار تومان در حال معامله است و از طرف دیگر طبق لایحه بودجه ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف می شود و این یعنی قیمت دستوری کالاها هم حذف می شود. بنابراین صورت های مالی در سال آینده تغییر می کند و مثبت می شود که برآیند این عوامل چیز جز روند صعودی بورس نخواهد بود
در شرایط کنونی دولت سیاست های کلانی را برای حمایت از بازار سرمایه وضع کرده است، که البته برخی از فعالان بازار معتقدند که این سیاست ها آنقدر که دولت روی آنها مانور می دهد روی رشد بازار سرمایه تاثیر ندارد، نظر شما درباره برنامه های دولت و چشم اندازی را که برای بازار سرمایه به وجود می آورد چیست؟
بازار سرمایه با نرخ ارز نیمایی ۲۳ هزار تومان در حال معامله است و از طرف دیگر طبق لایحه بودجه ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف می شود و این یعنی قیمت دستوری کالاها هم حذف می شود. بنابراین صورت های مالی در سال آینده تغییر می کند و مثبت می شود که برآیند این عوامل چیز جز روند صعودی بورس نخواهد بود، از طرف دیگر این ۱۰ اقدام حمایتی وزارت اقتصاد از بورس که شامل ۵ درصد معافیت مالیات تولید است اقدام موثری برای رشد بازار خواهد بود و همچنین طبق سیاست وزارت اقتصاد اگر تسهیلات بانکی وارد تولید یا بازار سرمایه شوند مشمول مالیات نمی شود در غیر اینصورت باید مالیات بپردازد و این یعنی بستری برای حمایت و ورود پول از بازار سرمایه فراهم شده است.
در سال جاری چه ظرفیت هایی در بازار سهام وجود دارد که سهامداران خرد به پشتوانه آن می توانند همچنان سهام خود را نگهداری کنند و امیدوار باشند دوباره سرمایه آنها جبران می شود؟
در چند ماه آینده بازار سرمایه خود ترمیمی انجام می دهد مانند اسفند ۹۸ و ۹۹ روند صعودی از طریق تجدید ارزیابی اتفاق می افتد با این تفاوت که تجدید ارزیابی امسال بدون نوسان گیری زمینه رشد ارزش سهام را فراهم می کند، زیرا قبلا شرکت ها پیش از اینکه تجدید ارزیابی را در صورت های مالی خود بیاورند افزایش ارزش پیدا می کردند و رشد سهام آنها بیشتر از ارزش واقعی شرکت بود، اما در سال جاری بعد از اینکه صورت های مالی با تجدید ارزیابی اصلاح شود معامله گران نسبت به خرید و فروش سهام اقدام می کنند و این مساله به معنای رشد منطقی سهام خواهد بود.
اقتصاد ایران در حال حاضر تلاش می کند دوباره به سال ۱۳۹۰ برسد، در حالی که قرار بود اقتصاد ایران سال ۱۴۰۰ به ۲ هزار میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی برسد، اما در این یک دهه تولید نکرده ایم و اقتصاد بر مبنای خدمات و دلالی جلو رفته است. حال وضعیت تولید در یک سال اخیر روندی معکوس نسبت به دهه گذشته را نشان می دهد
هم اکنون بسیاری از فعالان بازار معتقدند که قیمت گذاری دستوری و فروش اوراق از طریق بورس مهمترین دلایل برای ادامه نوسان گیری حقوقی ها و افت بازار است، با توجه به این اظهار نظرها وضعیت اقتصاد کشور و چشم اندازی که برای بازار سرمایه به وجود می آید را چگونه ارزیابی می کنید؟
در حال حاضر مهمترین چالش اقتصاد ایران دولتی بودن است اگر نرخ ها در کشور واقعی شود و بازار به ثبات برسد، به طور قطع بازار سرمایه هم رشد قابل توجهی خواهد داشت، هرچند بعد از یک دهه آسیب جدی در شرایط کنونی روند رو به جلویی آغاز کرده است، به طوری که اقتصاد ایران در حال حاضر تلاش می کند دوباره به سال ۱۳۹۰ برسد، در حالی که قرار بود اقتصاد ایران سال ۱۴۰۰ به ۲ هزار میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی برسد، اما در این یک دهه تولید نکرده ایم و اقتصاد بر مبنای خدمات و دلالی جلو رفته است. حال وضعیت تولید در یک سال اخیر روندی معکوس نسبت به دهه گذشته را نشان می دهد، به گونه ای که در سال ۹۰ ایران یک میلیون و ۴۲۰ هزار خودرو تولید می کرد که ۲۰۰ هزار خودرو هم صادرات می شد، در سال گذشته ۵۷۰ هزار خودرو تولید می شد و هم اکنون روند رو به بهبود است، به گونه ای که پیش بینی می شود یک میلیون خودرو تا پایان سال ۱۴۰۰ تولید شود. همچنین سال ۹۰ نزدیک به ۲ میلیون مسکن در سال ساخته شده بود و در سال ۹۹ به ۴۵۰ هزار واحد مسکن رسید و هم اکنون برنامه ریزی شده که حداقل سالانه یک میلیون مسکن در کشور ساخته شود. همچنین در سال ۹۰ حدود ۲ میلیون دام در کشور وجود داشت و در سال ۹۹ به ۷۰۰ هزار دام رسید در یک دهه اخیر قیمت دام ۲.۵ برابر شده و همین مساله منجر به افزایش ضریب جینی و کاهش قدرت خرید شده یعنی ضریب جینی از ۳۷۲ به ۴۱۲ رسیده و در این ۱۰ سال درآمد دهک های میانی کاهش یافته که منجر به افزایش فقر، کاهش ارزش پول ملی و ... شده است، زیرا دیگر دهک های میانی جامعه نمی توانند برای دهک های پایین تر اشتغال زایی کنند و این گردش مالی در کشور محدود شده و افرادی که قدرت خرید داشتند و می توانستند منجر به ایجاد تقاضای موثر شوند در حال حاضر جزو دهک های پایین جامعه هستند.
بسیاری از فعالان اقتصادی کشور هنوز نسبت به تئوریهای وزیر اقتصاد بی اطلاع هستند و خیلی ها معتقدند که برنامه های وزیر شفاف نیست و همین مساله به بحران بازار سرمایه دامن زده است، نظر شما درباره سیاست های وزیر اقتصاد چیست و آیا تورم زا هستند؟
وزیر اقتصاد می گوید که نرخ رشد ۳.۳ درصد است و باید به ۸ درصد برنامه توسعه برسد و پیش بینی می شود تا پایان امسال رشد اقتصادی را به ۴.۵ درصد برساند، از این رو باید نقدینگی موثر در بازار کنترل شود تا مانع از تورم بشود که بخشی از این مساله در گرو هدایت سرمایه است و باید پول ها به سمت بازار سرمایه بروند تا منجر به افزایش تولید و کنترل تورم شود و از طرف دیگر تولید هم در کشور بهبود یابد و زمینه رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی شود که می تواند شرایط اقتصادی را تا حدودی بهبود ببخشد.
پارسال ایران ۲۴ میلیارد دلار تا ژانویه درآمد صادراتی داشته و امسال در همین مدت ۴۰ میلیارد دلار درآمد داشته است که بخش عمده ای از آن مربوط به فروش نفت بوده است، با این حال پیش بینی می شود که بخشی از این درآمد صادراتی به کالاهای صنعتی برگردد، زیرا ۱.۵ میلیارد دلار صادرات ایران به اوراسیا در ۹ ماهه ۲۰۲۱ افزایش یافته است که حکایت از این دارد که میزان تولیدات داخلی افزایش یافته است
آیا در یک سال گذشته تغییری در آمارهای اقتصادی ایران به وجود آمده است که بتواند چشم انداز روشنی را پیش پای سرمایه گذاران و مردم قرار دهد، زیرا در سال های اخیر تنها مسائلی که بروز کرده افت بازار سرمایه و افزایش خروج سرمایه از ایران برای خرید ملک در ترکیه و ... بوده است. نظر شما چیست؟
پارسال ایران ۲۴ میلیارد دلار تا ژانویه درآمد صادراتی داشته و امسال در همین مدت ۴۰ میلیارد دلار درآمد داشته است که بخش عمده ای از آن مربوط به فروش نفت بوده است، با این حال پیش بینی می شود که بخشی از این درآمد صادراتی به کالاهای صنعتی برگردد، زیرا ۱.۵ میلیارد دلار صادرات ایران به اوراسیا در ۹ ماهه ۲۰۲۱ افزایش یافته است که حکایت از این دارد که میزان تولیدات داخلی افزایش یافته است، درباره خروج سرمایه از ایران هم باید توجه داشت که خیلی از کسانی که دارایی خود را به ترکیه منتقل کرده اند باید بدانند که نمی تواند در این کشور درآمد داشته باشند، زیرا اقتصاد این کشور در حال فروپاشی است و سیاست های تغییر نرخ لیر هم در راستای جذب سرمایه خارجی است چراکه نمی تواند درآمد داخلی داشته باشد و امسال تولید ناخالص این کشور به ۹۷۰ میلیارد دلار کاهش پیدا کرده، در حالی که امسال ایران ۱۰۸۰ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی داشته و در جایگاهی بالاتر از ترکیه و عربستان قرار گرفته است.
اگر وضعیت اقتصادی آمریکا بهتر شود و ارزش دلار بالا برود؛ ارزش انس و ارزش بیت کوین هم کاهش می باید و وقتی ارزش انس طلا افزایش پیدا کند نسبت ارزهایی مانند ریال و لیر نسبت به دلار بهتر می شود و این مساله تحت تاثیر کاهش ارزش دلار در مقابل انس است
در حال حاضر نظر شما این است که اقتصاد ایران بستر مناسب تری برای جذب سرمایه دارد؟
هرچند اقتصاد ایران بستر مناسبی برای جذب سرمایه گذاری ندارد، با این حال وضعیت ترکیه هم مناسب نیست، زیرا ترکیه دارای بانک های خارجی است و دستور پذیر نیستند و همین مساله باعث شده که رئیس بانک مرکزی ترکیه چند وقت پیش استعفا کند، هرچند اردوغان گفته اتفاقی در اقتصاد نیفتاده و این حاشیه ها را کار مخالفین دانسته، با این حال مشکلات در اقتصاد این کشور جدی است. حالا باید دید که نسبت تغییرات دلار چه واکنشی نشان می دهد، اگر وضعیت اقتصادی آمریکا بهتر شود و ارزش دلار بالا برود؛ ارزش انس و ارزش بیت کوین هم کاهش می باید و وقتی ارزش انس طلا افزایش پیدا کند نسبت ارزهایی مانند ریال و لیر نسبت به دلار بهتر می شود و این مساله تحت تاثیر کاهش ارزش دلار در مقابل انس بوده و به نظر می رسد بعد از تعطیلات کریسمس دوباره ارزش دلار بالا برود و روی کاهش ارزش ریال، لیر و ... تاثیر بگذارد. شروع سال جدید قابل پیش بینی بود که اقتصاد آمریکا در یک مرحله توانسته خود را حفظ کند، اما بعد از آن مشخص شد که کسری بودجه به وجود می آید و فدرال رزرو می خواهد که مصوبه افزایش نرخ بهره تا ۱.۵ درصد را دریافت کند این موضوع در حالی رخ داد که ۲۹۵۰ میلیارد دلار سپرده در شروع کوئید با نرخ بهره صفر از مردم گرفته بود و الان تلاش می کند که نرخ بهره به یک و نیم درصد برسد.
نظر شما