برچسب قیمت‌ها در بازار دلچسب نیست| قیمت‌ها ثابت ولی وزن محصولات متغیر

بازار؛ گروه استان‌ها: در حالی که برچست قیمت ها بر روی اجناس به عنون اصلی ترین عامل در سنجش و یا تصمیم گیری برای خرید مصرف کننده محسوب می شود اما گشت و گذاری ساده در بازار نشان می دهد که بسیاری از تولید کننده به دلیل شرایط اقتصادی فعلی و نوسان قیمت ها به تازگی ترجیح می دهند که به نوعی از زیر بار این قیمت گذاری ها فرار کنند و یا با دستکاری در وزن محصولات قیمت ها را با ثبات نشان دهند.

بررسی برخی از کالاها مانند آب معدنی و یا دستمال کاغذی و یا بسته بندی های حبوبات در فروشگاه های زنجیره ای و خرده فروشی های مشهد نشان می دهد که بسیاری از این محصولات فاقدبرچسب قیمت بوده و لذا این موضوع دست بسیاری از فروشندگان و تولید کنندگان را برای مانور در بازار و سودجویی بیشتر باز کرده است.

در همین رابطه به یکی از فروشگاه های بالای شهر از جمله بلوار سجاد سرک می کشیم. در فروشگاه مورد نظر یک بسته لوبیا چینی را به عنوان نمونه مورد بررسی قرار می دهیم اما به جز تاریخ مصرف نشانه دیگری برای قیمت گذاری پیدا نمی کنیم!

فروشنده قیمت ۵۵ هزار تومان را بابت این بسته عنوان می کند اما با نگاهی مجدد به بسته لوبیا متوجه می شویم که وزن این بسته از ۷۰۰ گرم بیشتر تجاوز نمی کند و لذا به عبارتی یک کیلو لوبیا از این جنس برای مصرف کننده حدود کیلویی ۷۳ هزار تومان تمام می شود!

قیمت یک کیلو لوبیا قرمز درجه یک از مرکز شهر مشهد و فروشندگان حبوبات واقع در خیابان مطهری جویا می شویم  و در عین ناوباوری متوجه می شویم که این قیمت لوبیا بسته بندی در حالی در این منطقه شهر به این قیمت فروش می رسد که یک کیلو لوبیا چیتی فله تنها ۴۵ هزار تومان قیمت دارد.

بررسی بطری های آب معدنی و آب آشامیدنی در یخچال های فروشگاه ها نیز نشان می دهد که در این قسمت بازار هم قیمت گذاری چندان ثبات و نظمی ندارد.

بازار دلچسب نیست| قیمت‌ها ثابت ولی وزن محصولات متغیر" height="400" src="https://media.tahlilbazaar.com/d/2021/03/22/4/72015.jpg" width="600" />

اگر چه قیمت آب معدنی با آشامیدنی متفاوت است و بر حسب کرایه حمل و نقلی که متحمل می شود به نظر می رسد  قیمت آن باید متفاوت باشد اما به اتفاق و اکثر مغازه دار ها هر آنچه که در یخچال دارند به نام آب معدنی و با قیمت های ۵ تا ۶ هزار تومان می فروشند حال می خواهد این آب معدنی از چشمه های زاگرس و چهار محال بختیاری آمده باشد؛ چه از فریمان در ۷۰ کیلومتری مشهد اما همگی به یک قیمت به فروش می رسند که البته  قیمت خرید محصول به نرخ عمده حتی از نصف قیمت تک فروشی هم کمتر است!

کاهش وزن؛ افزایش قیمت
بررسی خبرنگار بازار نشان می دهد که جدیدا تولید کننده ها سعی کردند تا قیمت محصولات را ثابت نگاه دارند اما از وزن تولید بکاهند.

 شهلا ابراهیمی یکی از خریداران مواد پروتئینی در خیابان مطهری مشهد به ما می گوید: من پیش از این پنیر لبنه شرکت ... را به وزن ۳۳۰ گرم به قیمت ۹ هزار تومان می خریدم.

وی می افزاید: دو ماه پیش وزن این پنیر کاهش پیدا کرد و ۳۰۰ گرم شد اما قیمتش به ۱۱ هزار تومان افزایش یافت و هفته گذشته که برای خرید همین نوع پنیر مراجعه کردم وزن آن باز هم ۳۰ گرم کم شده و به قیمت آن دو هزار تومان دیگر اضافه شده است!

بازار بی ثبات است
مسئول صندوق فروش یکی از فروشگاه های زنجیره ای وابسته به شهرداری مشهد در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه مردم در باره تفاوت نرخ برخی از کالاها شکایت دارند به ما می گوید: روند افزایش قیمت‌ها به گونه‌ای است که در عرض یک هفته، قیمت کالا تغییر می‌کند و خریدهای جدید در کنار خریدهای قبلی باعث چند نرخی شدن کالا می‌شود، در حالی که در سیستم خروجی اپراتور، بارکُد به نرخ جدید خورده می‌شود و همین شائبه موجب خرید محصول به نرخ قبلی توسط مشتری و پرداخت هزینه به نرخ جدید و  در نهایت شکایت خریدار می‌شود.

خانم تقوی به ما می گوید: البته چنین تخلفاتی به مدیریت مجموعه برمی‌گردد و کالاها باید مرتب چک شود که اشتباه اپراتوری رُخ ندهد، هرچند چنین اتفاقاتی اجتناب ناپذیر است و علتش هم عوض شدن قیمت اصلی کالاست.

وی ضمن ابراز شکایت از نوسان قیمت‌ها به ما می گوید: ما هر کالایی را که برای فروشگاه‌ها خریداری می کنیم، در سری بعد باید آن را گرانتر بخریم و این روند افزایش قیمت‌ها بصورت مکرر در حال افزایش است و لذا برخی وقت ها واقعا تعویض برچسب ها به تاخیر افتاده و ای فراموش می شود و لذا بسیاری از خریداران از این که در مقابل قفسه یک قیمت مشاهده کرده اند و در مقابل صندوق رقم دیگری را باید پرداخت کنند با ما بحث و جدل دارند!

ترفند فروشگاهی
حسین خانی یکی از عمده فروشان مواد غذایی در بلوار مصلا مشهد این رابطه به ما می گوید: فروشگاه های زنجیره ای به دلیل اینکه کالاهای مارکتی را به صورت عمده خریداری می کنند لذا سود کمتری بر روی آن کشیده و به همین علت است که می توانند نرخ بازار را شکسته و یا به قول خودشان همیشه با تخفیف جنس بفروشند.

وی البته اذعان می کند: تنها به دلیل همین کوتاه کردن دست واسطه و فاصله کارخانه تا مصرف کننده است که این فروشگاه ها می توانند دست به تخفیف بر روی کالا بزنند.

وی ابراز می کند: البته برخی از این فروشگاه ها ترفند های خاص خودشان را هم دارند به گونه ای که چندین قلم جنس پر مصرف را با حداقل سود و زیر قیمت تمام بازار عرضه و تبلیغ می کنند تا هر جور شده مشتری را به سمت خود بکشانند اما در نهایت مشاهده می کنید که برخی کالاها را بیش از سود مجاز تعیین شده به مردم می فرشوند تا بدینوسیله تخفیف های داده شده بر روی سایر اجناس را جبران کنند.

این توزیع کننده مواد غذایی و پروتئینی اظهار می کند: این در حالی است که سود فروشگاه های زنجیره ای معمولا مانند خرده فروشی نیست و بسیار کمتر باید باشد.

وی به ما می گوید: شما همین نوشابه خانواده را در نظر بگیرید قیمت عمده فروشی آن ۹ هزار تومان تمام می شود و لذا بسیاری از فروشگاه های زنجیره ای آن را به قیمت ۱۱ هزار تومان عرضه می کنند اما برخی از این فروشگاه ها نیز حاضر به دریافت سود کمتر نیستند و آن را به قیمت ۱۴ هزار تومان می فروشند.

خانی ابراز می کند: برخی فروشگاه ها نیز درشت بر روی تابلو نرخ ۱۵ هزار تومان را حک می کنند و سپس آن را خط می زنند و مثلا با تخفیف ۴ هزار تومانی به قیمت ۱۱ هزار تومان به مردم می فروشند ولی دراصل این نوشابه همان ۹ هزار تومان قیمت دارد و هر یک از این ترفند ها فقط برای فروش محصول و اغوای مشتری است.

این فروشنده مواد غذایی اذعان می کند: در حالی که مردم به فروشگاه های زنجیره ای برای خرید ارزان تر اعتماد کرده اند اما متاسفانه قیمت حبوبات بسته بندی شده در قریب به اتفاق این فروشگاه ها بسیار گران است.

این عمده فروش مواد غذایی توضیح می دهد: برخی تولیدکنندگان اگر هم تولیدات خود را با دو نرخ متفاوت در اختیار فروشگاه های زنجیره ای نگذارند این تفاوت را در کیفیت تولیدات خود دخالت می دهند. یعنی چه بسا قیمت روی کالاهایی که در اختیار فروشگاه های زنجیره ای قرارداده می شود یا به سفارش این فروشگاه ها تولید می شوند با دیگر کالاهای تولید شده تفاوتی نداشته باشد اما کیفیت آنها متفاوت باشد. این همان نکته ای است که بویژه در مورد حبوبات دیده می شود.

وی هم چنین با بیان اینکه صدور مجور تاسیس بی حد و حصر این فروشگاه ها درمحله ای موجب نابودی کسب و کار خرد شده است بیان کرد: متاسفانه بسیاری از کسبه های محلی به دلیل نبود توان رقابل در حال حذف از محله ها هستند.

ضرورت نظارت هوشمند
کارشناس مسئول نظارت بر کالا و خدمات سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در خصوص نظارت بر فروشگاه های زنجیره ای و یا فروش با تخفیف ویژه به خبرنگار ما می گوید: به دلیل توسعه و وسعت یافتن بی حد و حصر فروشگاه های مواد غذایی در سطح شهر و هم چنین تنوع کالا و نیز  تغییر بی رویه قیمت ها بازرسی هوشمندانه و ایجاد ساختاری سیستمی برای این کار بیش از گذشته احساس می شود و دیگر روند بازرسی به صورت سنتی کارساز نیست.

عباس اخوان اظهار کرد: تا پیش از این بازرسی ها به صورت مراجعه حضوری و توسط کارشناسان سازمان صمت و هم چنین نمایندگان اتحادیه ها شاید کار ساز بود اما در حال حاضر این بازرسی ها زمان و حجم نیروی انسانی بسیاری را می طلبد و لذا باید زیر ساخت های نظارت الکترونیکی و یا هوشمند در این راستا در دستور کار قرار گیرد.

 وی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه برخی از کالا ها در حال حاضر فاقد برچسب قیمتی است و لذا چه تدابیری برای حل این موضوع و نجات مصرف کنندگان از سردرگمی قیمت کالا ها اندیشیده شده است افزود: طبیعی است که برخی از کالاها برچسب قیمت کارخانه‌ای نداشته باشد و یا تولید کننده و یا سفارش دهنده از قیمت غیرواقعی برای آن خودداری کند اما واقعیت اینست که این اقدام تخلف محسوب شده و مورد پیگیری قرار می گیرد.

کارشناس مسئول نظارت بر کالا و خدمات سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به ابلاغیه ای که بتازگی توسط سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان صادر شده است افزود: بر این اساس در ج قیمت کالا روی محصول الزامی بوده و و تشدید نظارت‌ها بر همین اساس از هفته گذشته و ۲۷ آذرماه سال جاری با جدیت بیشتری آغاز شده است.

وی اذعان کرد: از شنبه ۲۷ آذر ماه، نظارت بر درج قیمت تولید بر چهار نوع کالا شامل آب معدنی، ماءالشعیر، لوازم خانگی و انواع آبمیوه در استان آغاز شده است. همچنین از چهارم دی ماه لزوم درج این قیمت روی کالاهای دیگری مانند دستمال کاغذی، پوشک بچه، پودر لباسشویی، یخچال فریزر، تلویزیون و ماشین لباسشویی اعلام شده است.

اخوان با اشاره به این موضوع که پس از درج قیمت کارخانه بر روی کالاهای مزبور، توزیع کننده ملزم به افزایش سه درصد و خرده فروش ملزم به افزایش تنها ۱۰ درصد به قیمت این کالا است تا سود قانونی خود را از فروش این کالا داشته باشند افزود: با اجرای این طرح فروشگاه های زنجیره ای دیگر قادر به انعقاد قراردادهای اجباری با تولیدکنندگان یا بعضا تبانی برای درج قیمت دلخواه بر روی کالاها نخواهند بود.

افزایش شکایت‌ها
مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد نیز با بیان اینکه سود مورد نظر برای فروشگاه های زنجیره ای ۱۸ درصد در نظر گرفته شده است به بازار گفت: از جمع سود خرده فروشی به علاوه سود عمده فروش و هزینه حمل ونقل، سود فروشگاه‌های زنجیره‌ای به دست می‌آید که برابر با ۱۸ درصد است.

امیر دلداری از تعداد زیاد اعلام شکایت از این فروشگاه‌ها در هر روز خبر داده و افزود:طی یک ماه گذشته نیز ۱۹ هزار و ۳۴۰ مورد بازرسی از واحدهای صنفی شهر مشهد صورت گرفته که این میزان بازرسی منجر به صدور ۱۷۴۷ فقره فرم گزارش تخلف به ارزش ریالی ۲۰ میلیارد ریال شده که برای رسیدگی به سازمان تعزیرات حکومتی استان ارسال شده است.

وی در مورد میزان گزارش‌های مردمی در خصوص بروز تخلفات در اصناف در یک‌ ماه گذشته افزود: تعداد ۲۱۵۰ مورد گزارش‌های مردمی از سامانه‌های ارتباطی مختلف دریافت شده که ۴۰ درصد از آن‌ منجر به احراز تخلف شده است.

دلداری ادامه داد: همچنین ۵۰۹ مورد شکایت کتبی در اتاق اصناف و اتحادیه‌های صنفی دریافت شده که ۱۷۵ مورد آن با دریافت مبلغ یک میلیارد و ۱۶۵ میلیون ریال جلب رضایت شده و مابقی پرونده‌ها به سازمان تعزیرات حکومتی ارسال شده است.

مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد یادآور شد: براساس مفاد دستورالعمل، قیمت تولیدکننده یا واردکننده درج شده بر روی کالا باید مطابق با قیمت فروش براساس فاکتورهای فروش باشد و عبارت «با احتساب مالیات بر ارزش افزوده» یا «معاف از مالیات بر ارزش افزوده» به منظور جلوگیری از اخذ مضاعف مالیات، در کنار قیمت درج شود.

وی  تأکید کرد: در این راستا مردم در صورت مشاهده هرگونه تخلف آن را از طریق سامانه ۱۲۴  حتما با بازرسان در میان بگذارند.