الهام رئوفی فر؛ بازار: به رغم اهمیت مصرف لبنیات و تاثیر آن در سلامت جسمی، افزایش قیمت این کالا بسیاری از قشرهای کم درآمد را از خرید لبنیات منصرف کرده تا جایی که کارشناسان معتقدند بر اساس تحقیقات انجام شده در پنج سال گذشته، مصرف دهک‌های کم درآمد از برخی کالاهای اساسی مانند لبنیات و پروتئین کاهش یافته، تاجاییکه این اقلام برای کم درآمدها جزو کالاهای لوکس دسته‌بندی شده است.
مطابق یافته‌های برخی متخصصین، نسبت هزینه شیر یک خانوار دهک دهم به هزینه این کالا برای خانوار دهک اول در مناطق شهری حدود شش برابر و برای یک خانواده روستایی به طور متوسط ۹ برابر است. به‌رغم آنکه انتظار داریم به دلیل ماهیت شغلی در مناطق روستایی این رقم کمتر باشد، ولی اختلاف حتی بیشتر از مناطق شهری است.
اما در چنین شرایطی کارشناسان نسبت به حذف لبنیات از سبد خانوار اظهار نگرانی می‌کنند. به اعتقاد این متخصصین کاهش دریافت کلسیم در سنین نوجوانی و جوانی عارضه پوکی استخوان را به دنبال دارد و برای مادران باردار هم در این دوران زمینه ساز بیماری‌هایی نظیر فشارخون حاملگی و دیابت بارداری می‌شود.
اهمیت تامین احتیاج بدن از خوراکی‌های مورد نیاز یا آنچه دولت بر آن کالای اساسی نام گذاشته تا آنجاست که در کشور از آن به عنوان امنیت غذایی یاد می‌شود؛ موضوع به قدری مهم است که این مساله در جلسه‌ای با نام «شورای عالی سلامت و امنیت غذایی» با مسئولیت رئیس جمهور بررسی می شود
کوتاهی قد، کاهش یادگیری
یک دکترای علوم تغذیه ضمن اظهار نگرانی از کاهش سرانه مصرف لبنیات در اقشار کم درآمد، نسبت به بروز بیماری‌های حاصل از سوتغذیه این محصولات هشدار می‌دهد و می‌گوید: در کنار سوتغذیه مادران باردار، برای جنین یک سری عوارضی نظیر کوتاهی قد، کاهش یادگیری و وزن پائین ایجاد می‌شود.
محمدرضا هنرور در گفتگو با خبرنگار بازار می‌افزاید: سوتغذیه دوران جنینی این نسل را در سنین میانسالی درگیر بیماری‌های مزمنی مانند دیابت، بیماری قلبی و عروقی، سکته و فشار خون می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: وقتی صحبت از سو تغذیه می‌کنیم کمبود ریزمغذی‌ها به شدت خودش را نشان می‌دهد، موضوعی که در سنین میانسالی و سالمندی به شدت بروز خواهد کرد.
این مدرس دانشگاه می‌افزاید: در صورت کاهش دریافت لبنیات در سبد خانوار، عارضه ریسک شکستگی‌های استخوانی درکنار بیماری‌های مزمن برای سالمندان افزایش می‌یابد. حتی در بسیاری از موارد هم بروز همزمان بیماری‌های مزمنی مانند دیابت یا بیماری‌های قلبی و عروقی به همراه شکستگی استخوان در سالمندان عملکرد آن‌ها را وابسطه به اطرافیان می‌کند که همه این موارد هزینه زیادی را به خانواده و دولت متحمل می‌کند.
اهمیت تامین احتیاج بدن از خوراکی‌های مورد نیاز یا آنچه دولت بر آن کالای اساسی نام گذاشته تا آنجاست که در کشور از آن به عنوان امنیت غذایی یاد می‌شود و موضوع هم به قدری مهم است که این مساله جلسه‌ای در سطح کلان با نام «شورای عالی سلامت و امنیت غذایی» با مسئولیت رئیس جمهور و در استانها کارگروهی به نام «سلامت و امنیت غذایی» به ریاست استاندار به آن پرداخته می‌شود.
مصرف پائین گلستان نسبت به کشور
اما ظاهرا آمارهای کاهش مصرف لبنیات گلستانی‌ها در سنوات گذشته به گوش مسئولان نرسیده و یا در جلسات امنیت غذایی طرح نشده است چراکه معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی استان از کاهش ۱۵ درصدی مصرف سرانه لبنیات ظرفت چند سال گذشته در استان خبر می‌دهد و می‌گوید: مصرف لبنیات گلستانی ها نسبت به میانگین کشور پائین‌تر است.
رحمت اله سمعی در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان این نکته که گلستان جزو استان‌های کم برخوردار است، می‌افزاید: درآمد و ارزش افزوده پائین استان به همراه آمار بالای بیکاری منجر به کاهش مصرف لبنیات استان نسبت به نُرم کشور شده است.
وی استاندارد و میانگین مصرف لبنیات در دنیا را بیش از ۲۰۰ کیلوگرم به ازای هر نفر در سال اعلام می‌کند و می‌گوید: دربرخی کشورهای توسعه یافته این سرانه مصرف برای هر نفر در سال به ۴۰۰ کیلوگرم هم می‌رسد درحالیکه این عدد در کشور ۱۱۰ کیلوگرم در سال به ازای هر نفر و پائین‌تر از این عدد برای مصرف گلستانی هاست.
سمیعی با بیان اینکه در کشورما فرهنگ مصرف به سمت غلات است، اضافه می‌کند: یکی از دلایل این نوع مصرف، تخصیص یارانه به این بخش است برهمین اساس مردم به واسطه صرفه اقتصادی از مصرف غلاتی مانند نان بیش از گوشت یا لبنیات استقبال می‌کنند.
با وجود اینکه در سنوات قبل برای چنین شرایطی در قانون هدفمندی یارانه‌ها برنامه ریزی در قالب ماده و تبصره مشخص شده اما گویی به هیچ یک از این موارد در این سال‌ها توجه نشده است. چراکه در این صورت می‌بایست مطابق ماده چهارم قانون هدفمندی یارانه‌ها که آمده «دولت موظف است به تدریج تا پایان برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، نسبت به هدفمند کردن یارانه گندم، برنج، روغن، شیر، شکر، خدمات پستی، خدمات هواپیمایی و خدمات ریلی (مسافری) اقدام نماید.» امری که نه تنها در برنامه پنجم و ششم توسعه به آن توجه نشده بلکه برنامه ریزی برای حذف یارانه کالاهای اساسی در سال آینده هم در حال اجراست.
پرداخت یارانه لبنیات با کالابرگ
حذف یارانه از کالاهای اساسی موضوعی است که یک فعال اقتصادی هم آن را تائید می‌کند و می‌گوید: بهتر است یارانه لبنیات در قالب کالابرگ یا کارت اعتباری به مردم پرداخت شود.
محمدعلی افضلی در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه در بخش تخصیص یارانه همیشه فساد وجود دارد، می‌افزاید: پرداخت یارانه در قالب کالابرگ، قدرت انتخاب مردم در خرید را افزایش می‌دهد.
وی دو مولفه افزایش قیمت لبنیات و تبلیغات منفی لبنیات صنعتی را عامل کاهش مصرف گلستانی‌ها می‌داند و ادامه می‌دهد: بهتراست دولت به این بخش سوبسید بدهد.
عضو اتاق بازرگانی گرگان ضمن یادآوری این نکته که یارانه شیر ازسال ۸۹ حذف شد، می‌افزاید: به جز توزیع شیر رایگان مدارس که آن هم چند سالی انجام شد، یارانه‌ای به این بخش اختصاص نیافته است.
باید اهمیت مواد مغذی موجود در لبنیات، تاثیرات مصرف و عوارض سومصرف آن برای افکار عمومی تشریح شود تا آن‌ها با آگاهی از این کالا استفاده کنند
مدیرعامل شرکت شیر پاستوریزه ایلوار کردکوی تبلیغات پیرامون مزایای مواد لبنی را یک ضرورت اعلام می‌کند و می‌گوید: باید اهمیت مواد مغذی موجود در لبنیات، تاثیرات مصرف و عوارض سومصرف آن برای افکار عمومی تشریح شود تا آن‌ها با آگاهی از این کالا استفاده کنند.
وی مصرف سرانه هر فرد در سال را ۸۰ کیلوگرم می‌داند و ادامه می‌دهد: بعضی از کارشناسان مصرف سرانه را تا ۶۰ کیلوگرم برای هر فرد در سال اعلام کردند با این حال نظر دولت رسانیدن مصرف سرانه مردم به ازای هر نفر در سال ۱۰۰ کیلوگرم بود که متاسفانه به واسطه گرانی کالا میسر نشد.
افضلی با بیان اینکه حذف لبنیات به دلیل گرانی و تورم را نمی‌توان نادیده گرفت، اضافه می‌کند: مردم لبنیات را به خاطر افزایش قیمت از سفره‌هایشان حذف کردند و البته برخی هم به مصرف لبنیات سنتی روی آوردند که آن هم در صورت بی‌توجهی به موارد بهداشتی نگران کننده است.
با توجه به اهمیت مصرف لبنیات و عوارض زیاد حذف آن از سبد خانوار به نظر می‌رسد دولت برای این بخش به صورت اختصاصی باید یارانه‌ای را در نظر بگیرد در غیر این صورت ظرف دو دهه آینده، تخصیص رقمی به عنوان سوبسید بخش درمان دور از انتظار نخواهد بود.
نظر شما