بازار؛ گروه کشاورزی: استفاده از روشهای آبیاری نوین در حالی در شرایط خشکسالی و بحران آب بیش از گذشته در کشاورزی کشور اهمیت یافته است، که شاید تا سه دهه پیش حساسیت چندانی در این مورد احساس نمی شد. با این وجود حال شاهد هستیم که سازندگان بسیاری به سمت ساخت ملزومات آبیاری به روشهایی با بهره وری بالای آبیاری گام برداشته اند.
ژابیز شکیبائیان یکی از این سازندگان است که سعی دارد هوش مصنوعی را با روشهای آبیاری ادغام کند. شکیبائیان در خصوص اصلی ترین ویژگی های سامانه طراحی شده خود می گوید: ما یک سامانه جدید طراحی کرده ایم که مربوط به آبیاری هوشمند است و شامل سه بخش است؛ بخش اول آن مربوط به برداشت اطلاعات از مزرعه است، قسمت دوم هوش مصنوعی است که داده ها را آنالیز می کند و قسمت سوم نیز دستور می دهد برای رفع نیاز آبی گیاه، شیرها باز شود.
او می گوید: در حال حاضر بخش اول را به تولید انبوه رسانده ایم؛ یعنی سامانه ای که دریافت اطلاعات مزارع را انجام می دهد و به کشاورز اطلاع می دهد که به عنوان مثال زمین خشک است و نیاز به آبیاری دارد را به تولید انبوه رسانده ایم.
سامانه هوشمند آبیاری چون برای مزارع و باغات طراحی شده از سیستم خورشیدی استفاده می کند و احتیاج به برق ندارد
سامانه هوشمند آبیاری غیرقابل سرقت و قابل ردیابی است| بهره گیری از سیستم خورشیدی برای راه اندازی و اجرای سامانه
شکیبائیان ادامه می دهد: البته داده هایی که از طریق سامانه جمع آوری می شود چندین آیتم دارد که به صورت هشدار روی تلفن اعلام می شود؛ از جمله اینکه رطوبت خاک را در دو سطح می تواند تنظیم کند و همچنین برای دمای هوا نیز می توان هشدار تنظیم کرد.
او در خصوص بارزترین ویژگی های این سامانه نیز می گوید: این سامانه غیر قابل سرقت است به دلیل اینکه در این سامانه جی. پی. اس نصب شده است. به همین دلیل طوری طراحی شده است که اگر دستگاه بیشتر از ۱۰۰ متر جابجا شود هشدار می دهد و می توان به راحتی محل اخفا کردن سامانه را پیدا کرد.
شکیبائیان خاطر نشان می کند: نکته جالب توجه در مورد این سامانه این است که چون برای مزارع و باغات این سامانه را طراحی کرده ایم از سیستم خورشیدی استفاده می کند و احتیاج به برق ندارد. لذا چون در گلخانه ها معمولا برق هست چندان در گلخانه ها استفاده نمی شود.
یکی از مسائلی که درآبیاری زمین های کشاورزی داریم این است که کشاورزان متاسفانه به صورت مداری آبیاری می کنند و لذا در شرایطی که ممکن است گیاه نیاز به آب نداشته باشد نیز گیاه آبیاری شود
سامانه هوشمند آبیاری؛ راهی برای رفع مشکلات آبیاری مداری
او در خصوص انگیزه خود برای طراحی چنین سامانه ای نیز می گوید: یکی از مسائلی که داریم این است که کشاورزان ما متاسفانه به صورت مداری آبیاری می کنند و لذا در شرایطی که ممکن است گیاه نیاز به آب نداشته باشد نیز گیاه آبیاری می شود. این امر انگیزه ای شد برای طراحی چنین سیستمی که از این طریق فعلا داده های محیطی را دریافت می کنیم و به کشاورز اطلاع رسانی می شود.
شکیبائیان ادامه می دهد: در واقع داده ها به صورت یک فایل به کشاورز تحویل داده می شود که اگر به عنوان مثال کشاورز گوجه کاشته از چه بذری استفاده شده، در چه فواصلی آیباری شده، شرایط داشت چگونه بوده و چقدر برداشت شده است. این داده برای کشاورز ذخیره می شود و ما آنها را در نهایت آنالیز می کنیم و بهترین راندمان آبیاری را از آن استخراج می کنیم.
او می افزاید: ما در واقع در این سیستم از هوش مصنوعی استفاده می کنیم که برای هر بخش از کمک های یک مرکز تحقیقاتی مثل مراکز تحقیقاتی دانشگاهی و یا از توان نیروی متخصص مجموعه خود بهره گرفته ایم.
او همچنین در خصوص میزان افزایش بهره وری آب با استفاده از این سامانه هوشمند می گوید: در فاز اول در حال بررسی این موضوع هستیم که کشاورزی که به صورت مداری آبیاری می کند در دوره ای که گیاه گل دهی می کند وضعیت رطوبت خاک اش چقدر کاهش پیدا می کند. لذا این فرایندها باید چندین دور بررسی شود تا پس از آن بتوانیم با استفاده از هوش مصنوعی راهکار بدهیم.
شکیبائیان می گوید: به عبارت دیگر ممکن است به عنوان مثال به کشاورز بگوییم شما در دمای بالای ۴۰ درجه گوجه فرنگی کشت کرده ای و همچنین گیاه شما در دوره گل دهی نیاز به آب دهی بیشتر دارد پس دوره آب دهی را تا فلان میزان کاهش بدهید. بنابراین تعیین میزان افزایش بهره وری آب با استفاده از این سامانه، مستلزم این است که چندین دور داده های گیاهان و محصولات مختلف را برداشت کنیم و سپس بتوانیم راه حل بدهیم که راندمان را بالا ببریم.
در ایران نگاه خوبی نسبت به سامانه های آبیاری وجود ندارد و من تولید کننده بخش خصوصی نمی توانم از یکسری امکانات و تسهیلات بهره مند شوم، در صورتی که در کشورهای خارجی از چنین طرح هایی استقبال می شود
ایران در ابتدای مسیر هوشمند سازی آبیاری قرار دارد| در کشور از سامانه های هوشمند آبیاری حمایت عملی نمی شود
این فعال سازنده ملزومات آبیاری قطره ای در پاسخ به این سوال که در بحث آبیاری های نوین وضعیت ایران چگونه است، می گوید: کشورهای توسعه یافته بسیار پیشتر از ما به سمت هوشمند سازی رفته اند و ما اول راه هستیم. با این وجود تغییر سیستم آبیاری در تمام دنیا بهره وری آب را بالا می برد. ما نیز تولید کننده قطره چکانهای پی. سیِ پرسی هستیم که در ایران تنها ۲ شرکت هستیم و شکی در این نیست که با تغییر سیستم آبیاری جلوی هدر رفت آب بسیار گرفته می شود.
او تاکید می کند: در برخی کشورها بحث آب بسیار اهمیت دارد و همه جانبه از آن حمایت می شود اما در ایران این حالت وجود ندارد. و هنوز با وجودی که مراکزی مثل توسعه مکانیزاسیون آبیاری و دیگر واحدها در اداره جات برای کاهش مصرف آب ایجاد شده است حمایتی از بسیاری از سامانه ها نمی شود. در واقع غالبا حمایت کلامی است و حمایت عملی از سامانه های نوین نمی شود.
شکیبائیان ادامه می دهد: به عبارت دیگر دید خوبی نسبت به این مقوله ها وجود ندارد و من تولید کننده بخش خصوصی نمی توانم از یکسری امکانات و تسهیلات بهره مند شوم. در صورتی که در کشورهای خارجی از چنین طرح هایی استقبال می شود. به طوری که این ایده ما در یک کشور خارجی به عنوان یک ایده استارت آپی در حال اجرا شدن است اما در ایران هنوز به جایی نرسیده ایم.
او همچنین در خصوص اصلی ترین چالش های پیش رو برای طراحی و ساخت این سامانه هوشمند آبیاری می گوید: یکی از بزرگترین چالش ها مربوط به اندازه گیری رطوبت خاک است، چون بافت خاکها بسیار متفاوت است و این امر موجب می شود داده هایی که به سنسورهای اندازه گیری رطوبت خاک می دهد متفاوت باشد.
شکیبائیان ادامه می دهد: از سوی دیگر ما در ابتدا داده ها را با سیستم جی. اس. ام ارسال می کردیم اما آن را تغییر داده ایم و الان هم از طریق دیتا و هم از طریق پیامک ارسال می کنیم که این بسیار کمک کننده بوده است. یعنی هرچند تا پیش از این برخی از داده ها به اصطلاح گم می شد اما حال دیگر این اتفاقات نمی افتد.
نظر شما