بازار؛ گروه استانها: خست آسمان کویر به غایت رسیده است و بیش از ۹۰ درصد پهنه خراسان جنوبی با کمبود منابع آبی و بحران خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند، بیش از ۲۰ سال از قهر طبیعت با زمین تشنه استان می‌گذرد. خشکسالی نفس کشاورز، دامدار و صنعت گر را گرفته است و هر چه می‌گذرد بر وخامت اوضاع افزوده می‌شود.
بسیاری از کشاورزان و دامداران عطای کار را به لقایش بخشیده و ادامه این روند ضربه مهلکی بر امنیت غذایی خواهد داشت. گزارش‌ها حاکی است هنوز ۹۰ درصد کشاورزی استان با روش غرقابی انجام می‌شود و این روشن سنتی آبیاری بر بار بی آبی می‌افزاید.
نرخ سود تسهیلات ارائه شده و همچنین مراحل مختلف برای دریافت تسهیلات و دیگر ضوابط تعیین شده هم برای اجرای سامانه‌های نوین آبیاری و … سبب می‌شود تا کشاورزان تمایل چندانی به تغییر روش نداشته باشند.
البته خرده مالکی هم بر بار مشکلات در این حوزه می‌افزاید. در این خشکسالی مشکلات دامداران هم کم نیست و کمبود علوفه مرتعی به سبب کمبود بارندگی‌ها سبب شده است تا بیش از ۹۰ درصد دامداران دام را به صورت دستی تغذیه کنند و گرانی نهاده‌ها در بازار آزاد و کمبود نهاده ارزان قیمت هم بر بار مشکلاتشان افزوده است.
کشاورزان تولید محصول را به نیم کاهش داده و بسیاری از دامداران هم اقدام به فروش دام مولد خود کرده‌اند. بیش از ۴۰ هزار بهره بردار کشاورز استان منتظر جبران خسارت‌های خشکسالی هستند اما هنوز خبری از جبران خسارت‌ها نیست.
خسارت‌های جبران ناپذیر
یک کشاورز که بیشتر محصول تولیدی‌اش پسته و گندم است در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: مدت‌هاست با بحران کم آبی مواجه هستیم.
رضا براتی با بیان اینکه برداشت آب از چاه عمیق به بیش از نیم کاهش یافته است، ادامه داد: محصول گندم و پنبه تولیدی‌مان هم بسیار کم شده است.
وی از آفت هایی می‌گوید که در این بحران بی آبی به سبب کمبود بارندگی‌ها به جان درختان افتاده است.
به اظهار اکبرزاده دیگر کشاورز خراسان جنوبی اگر چه جهاد کشاورزی برای افزایش بهره‌وری از منابع آبی و تولید محصول بیشتر استفاده از روش‌های نوین آبیاری را پیشنهاد می‌کند اما قیمت سم، کود، بذر، کارگر و … آن قدر بالا رفته که کشاورزی صرفه اقتصادی ندارد.
کشاورزان به سبب خشکسالی وام‌های بسیاری گرفته‌اند و در حال حاضر توان باز پرداخت ندارند و نمی‌توانند با این وضعیت تولید و قیمت‌های خرید محصول توسط دلال یا همان قیمت خرید تضمینی به دنبال وام با این بهره بالا باشند
وی با اذعان به اینکه در موسم برداشت محصول، بهار دلالان فرا می‌رسد، گفت: قیمتی که محصول را از کشاورز می‌خرند با قیمت تولید برابری نمی‌کند و بسیاری از کشاورزان متضرر می‌شوند و به همین سبب پولی نمی‌ماند تا بتوانند سامانه‌های نوین را اجرا کنند.
وی با بیان اینکه تسهیلات ارائه شده نرخ بالایی دارد، بیان کرد: کشاورزان به سبب خشکسالی وام‌های بسیاری گرفته‌اند و در حال حاضر توان باز پرداخت ندارند و نمی‌توانند با این وضعیت تولید و قیمت‌های خرید محصول توسط دلال یا همان قیمت خرید تضمینی به دنبال وام با این بهره بالا باشند.
اکبر زاده گفت: به دنبال تسهیلات رفته‌ام اما شرایط خاص خود را دارد و به این راحتی‌ها تسهیلات پرداخت نمی‌شود و باید از هفت خان گذشت.
نرخ بالای تسهیلات
دیگر کشاورز بیرجندی در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه به سبب کم آبی تولید محصول به نصف کاهش یافته است، بیان داشت: محصول باقی مانده هم اگر از آفت جان سالم به در برد بخشی از آن گرفتار سرمازدگی و سرمای بی موقع می‌شود و بخش باقی مانده هم توسط واسطه با بهایی اندک از کشاورز خریداری می‌شود.
بخشی با اشاره به جبران نشدن خسارت‌های خشکسالی و نرخ بالای تسهیلات کشاورزی عنوان کرد: کود، سم و بذر بسیار گران شده است و هزینه دستمزد و کارکرد ماشین آلات کشاورزی برای فعالیت در اراضی هم بسیار بالاست.
وی ادامه داد: برای کاشت و داشت و برداشت پسته، گندم و … هزینه‌های بسیاری متحمل شدیم اما تولیدات به سبب کمبود منابع آبی، گرما، سرما، آفت و… همان جبران هزینه‌های کاشت و برداشت را هم نکرد.
زعفران کار سرایانی هم با اشاره به کاهش چشمگیر تولیدات زعفران در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: سال گذشته محصول زعفران تولید خوبی داشت اما قیمت مناسبی نداشت.
محمد احمدی با بیان اینکه هر مثقال زعفران سر گل را نهایت ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان سال گذشته از کشاورز خریداری شد، بیان داشت: امسال به سبب کمبود آب تولیدات کاهش یافت و اگر چه قیمت‌ها مناسب‌تر است اما گرانی‌ها سبب می‌شود تا محصولاتی مانند زرشک و زعفران کمتر در سفره‌ها باشد.
خسارت دو هزار و ۴۹۷ میلیارد تومانی خشکسالی به بخش کشاورزی استان
معاون برنامه‌ریزی و اقتصاد سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به خسارت دو هزار و ۴۷۹ میلیارد تومانی خشکسالی به تولیدات کشاورزی و صنعت دامداری استان بیان داشت: خسارت وارد شده به بخش زراعی ۱۵.۵ میلیارد، باغی ۱۰۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان، دامی ۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان و امور عشایر بیش از ۳۰ میلیارد تومان بوده است.
محمدحسین اکبری گفت: بیشترین خسارت خشکسالی به بخش باغات استان و تولیدات باغی بوده است.
به گفته وی برای جبران خسارت‌های خشکسالی جهاد کشاورزی و استانداری خراسان جنوبی پیگیر مصوبه‌ای از وزارت کشور و دولت بودند که در تیرماه مصوب شد.
وی ادامه داد: بر اساس این مصوبات که دو بند آن هم اجرایی شد تأمین آب اضطراری کشاورزی استان در دستور کار قرار گرفت تا سازمان برنامه و بودجه برای آن تأمین اعتبار انجام دهد.
اصلاح قانون امهال
وی دومین مصوبه اجرایی را در بخش تسهیلات کشاورزی اعلام کرد و افزود: با توجه به بند خ ماده ۳۳ امهال تسهیلات از اصلاح قانون امهال، کشاورزانی که طی سال‌های ۹۶ تا پایان امسال سر رسید تسهیلات کشاورزی آن‌ها فرا رسیده باشد می‌تواند از قانون امهال استفاده کنند.
به گفته وی بر اساس این قانون تسهیلات کشاورزان به مدت دو تا سه سال امهال و سود تسهیلات آن‌ها بخشیده می‌شود.
معاون برنامه‌ریزی و اقتصاد سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: قانون امهال از طریق بانک مرکزی باید به بانک‌های عامل ابلاغ شود که این ابلاغ طی چند روز گذشته انجام شده است.
اکبری گفت: همچنین اعتبارات در این حوزه از سال‌های قبل حدود ۱۹۶ میلیارد تومان بوده است که تاکنون ۹۰ میلیارد تومان آن هزینه شده است و از این محل اعتبارات باقی مانده است و کشاورزان می‌توانند از آن بهره ببرند.
وی اضافه کرد: هر چند در قانون آمده است که افراد ترجیحاً فقط یک‌بار می‌توانند از قانون امهال تسهیلات استفاده کنند اما اگر متقاضی نباشد و اعتبار هم داشتیم افرادی که متقاضی استفاده از این قانون برای بار دیگر هستند می‌توانند استفاده کنند.
اعتبارات جبران خسارت ابلاغ نشد
معاون جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان کرد: پیگیری دیگر برای جبران خسارت خشکسالی اعطای تسهیلات با کارمزد چهار درصد به کشاورزان و دامداران داشته‌ایم که هنوز از این محل منابع و اعتباری ابلاغ نشده است.
به گفته وی در سطح کلان کشور ۳۰ هزار میلیارد تومان اعتبار برای جبران خسارت خشکسالی مصوب شد اما هنوز به تفکیک استانها ابلاغی انجام نشده است و منتظر ابلاغ اعتبارات از این محل هستیم.
وی بیان داشت: خشکسالی از سال‌های ۷۲ در استان جا خوش کرده و هر چند طی دو سال گذشته شرایط بارندگی بهتر و کمی از آثار خشکسالی کمتر شد اما دوباره و از ابتدای امسال خشکسالی و تجمیع آن طی امسال به اوج خود رسید و تاکنون شدت خشکسالی تا این میزان نبوده و بی سابقه است.
خشکسالی تولیدات زراعی خراسان جنوبی را ۲۲ درصد، در بخش باغی ۲۶ درصد و در بخش دامی ۲۵ درصد کاهش داده است
کاهش تولیدات
معاون برنامه‌ریزی و اقتصاد جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه در بخش تولیدات زراعی بر اثر خشکسالی کاهش ۲۲ درصدی تولیدات را شاهد بوده ایم، تصریح کرد: این کاهش تولیدات در بخش باغی ۲۶ درصد و در بخش دامی ۲۵ درصد گزارش شده است.
وی میزان تولیدات در سال قبل در بخش‌های مختلف باغی، زراعی، دامی را به ترتیب ۱۵۶ هزار و ۶۸۴ تن در سطح ۹۴ هزار و ۴۲۹ هکتار اراضی باغی، ۶۶۰ هزار تن در سطح ۸۳ هزار و ۹۶۹ هکتار اراضی زراعی و تولید ۱۵ هزار و ۹۵۰ تن گوشت قرمز با پرورش دو میلیون و ۱۱۷ هزار و ۱۲۵ رأس دام سبک، ۳۱ هزار و ۶۳۰ نفر شتر و ۶۱ هزار و ۷۸۸ رأس گاو و گوساله اعلام کرد.
به گفته وی خشکسالی در بخش باغی بیشترین اثر گذاری را داشته است تا جایی تولیدات این بخش به شدت کاهش یافته است.
بنا به گزارشات و گفتگوهای انجام شده ۹۹ درصد پهنه خراسان جنوبی پنجه در پنجه خشکسالی انداخته است و کاهش بیش از ۶۰ درصدی بارندگی‌ها را در استان شاهد هستیم.
منابع آب‌های زیرزمینی با افت بیش از ۵۸ درصد همراه است و پیش بینی‌های سازمان هواشناسی هم شرایط چندان مناسبی را برای روزها و ماه‌های آینده ندارد.
کشاورزان و دامداران استان بیشترین خسارت را متحمل شده‌اند و تولیدات با کاهش چشمگیر همراه بوده است. جبران خسارت‌ها و اعطای تسهیلات ارزان قیمت و بلاعوض کمترین کاری است که برای این قشر که تأمین کننده مواد غذایی کشور هستند می‌توان انجام داد.
نظر شما