بازار؛ گروه استان ها: همدان با سابقه طولانی در تولید پوست و استادکاران ماهرش همواره قطب تولید چرم کشور بوده است اما در حالی تاریخ صنعت چرم‌سازی ایران از زمان فعالیت این حرفه در همدان محاسبه می‌شود که برند چرم همدان به نام دیگر استانها زده‌شده و پایتخت دباغ‌خانه‌های ایران فراموش‌شده است.
چرم تولیدی در همدان به علت کیفیت و کمیت خاص آن از مشهورترین چرم‌های تولیدی کشور بوده تا آنجا که آوازه کیفیت آن به دیگر کشورها نیز می‌رسیده است
تاریخ گویای آن است که نخستین کارخانه چرم ایران در همدان که به شهر دباغ خانه ها معروف بوده فعال شده و پس از آن چرم تولیدی در همدان به علت کیفیت و کمیت خاص آن از مشهورترین چرم‌های تولیدی کشور بوده تا آنجا که آوازه کیفیت آن به دیگر کشورها نیز می‌رسیده است.
سابقه شهرت چرم همدان به دوره قاجار می‌رسد و وجود راسته دباغخانه در بازار سنتی همدان که به لحاظ معماری به دوره قبل از قاجار برمی‌گردد بیانگر سابقه دیرین دباغی سنتی در شهر همدان است اما متاسفانه با دست کشیدن جوانان از صنعت چرم دباغ خانه های همدان یکی پس از دیگری تعطیل شده اند و مغازه های راسته دباغ خانه بازار همدان نیز به فروشگاه پوشاک و لوازم خانگی تبدیل شده است.
یکی از فعالان صنعت چرم در استان همدان در گفتگو با خبرنگار بازار بابیان اینکه اینطور که از پدربزرگ ها شنیده ایم در اوایل راه اندازی راسته دباغ خانه در بازار همدان ۱۰۰ تا ۱۵۰ دکان دباغی در این راسته وجود داشته که اکنون خبری از آنها نیست، گفت: در کتاب تاریخ همدان سال آغاز فعالیت کارخانه چرم همدان ۱۹۱ میلادی قید شده است.
وی که با عصای در دستش به دکان های مشهور این راسته اشاره می کرد؛ افزود: تمام این مغازه ها دباغی بود و تا سال‌های اخیر در شهر همدان سه دباغخانه «سنگ شیر»، «قانتور» و «آقایی» فعال بود که دباغخانه «سنگ شیر» و «قانتور» به‌مرور تعطیل و از بین رفته‌اند.
وی عنوان کرد: دباغی در همدان این روزها نفس‌های آخر را می‌کشد و از دباغخانه مجسمه شیرسنگی، راه ملایر و انتهای گازران این روزها اثری نیست.
اکنون در چرم‌دوز خانه همدان تنها چند مغازه کوچک، منسوجات چرمی تولیدشده در کارگاه‌ها را به فروش می‌رسانند و دیگر مانند گذشته فعالیت چرم‌دوزی در این بازار انجام نمی‌شود
وی با بیان اینکه بی توجهی ها باعث شده کارخانه های تولید چرم و پوست هم یکی پس از دیگری تعطیل شوند، افزود: درگذشته بیشتر کارهای چرم‌دوزی در بازار همدان به دست استادکاران این حرفه انجام می‌شد اما اکنون در چرم‌دوز خانه همدان تنها چند مغازه کوچک، منسوجات چرمی تولیدشده در کارگاه‌ها را به فروش می‌رسانند و دیگر مانند گذشته فعالیت چرم‌دوزی در این بازار انجام نمی‌شود.
یکی دیگر از استادکاران این حرفه نیز در گفتگو با خبرنگار بازار بابیان اینکه حدود ۳۰ سال پیش وارد این حرفه شدم و دباغی چرم همدان را انجام می دادم، گفت: در حال حاضر نیز به تولید کارهای چرمی مشغول هستیم.
وی با بیان اینکه چرم سنتی همدان که متعلق به همدان است در حال از بین رفتن است، گفت: کارگاه های دباغی روز به روز تعطیل می شوند و با گرانی مواد اولیه دباغی در حال از بین رفتن است.
در حال حاضر تعدادی از هنرمندان بدون آموزش و مربی آثاری را تولید می‌کنند که این مسئله باعث می‌شود کیفیت در کارها رعایت نشود
وی با بیان اینکه محصولی که تولید می شود از یک طرف مشتری ندارد و از طرفی با توجه به هزینه های تولید و پایین بودن قدرت خرید مردم نمی توان سود چندانی بر روی تولیدات خود کسب کنیم، گفت: البته مشکلات متعددی بر سر راه صنعت چرم وجود دارد به گونه ای که در حال حاضر تعدادی از هنرمندان بدون آموزش و مربی آثاری را تولید می‌کنند که این مسئله باعث می‌شود کیفیت در کارها رعایت نشود.
ساسان شهباز یکی دیگر از فعالان عرصه چرم همدان در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه حدود ۴۰ سال سابقه کار در این حرفه را دارم، گفت: در گذشته در همدان ۱۲ واحد چرم سازی وجود داشت که بیشتر آنها تعطیل شده است.
وی با بیان اینکه کالاهای صادراتی هم از دروازه گمرکی سنندج یا قم ارسال می شود و زیرساخت صادراتی در گمرک همدان نداریم، گفت: البته این وضعیت مختص همدان نیست و چرم کاران استان های دیگر نیز با بازار کساد روبرو هستند.
مسئولان باید چاره اندیشی کنند چراکه همدان پتانسیل آن را دارد که صفر تا ۱۰۰ صنعت چرم را به تولید برساند
وی تامین مواد اولیه را مشکل دانست، گفت: مسئولان باید چاره اندیشی کنند چراکه همدان پتانسیل آن را دارد که صفر تا ۱۰۰ صنعت چرم را به تولید برساند
یک تولیدکننده چرم در همدان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه مشکلات موجود در مسیر تولید سبب شده خام فروشی رونق داشته باشد، گفت: ما که توان تولید چرم با این کیفیت را در استان همدان داریم دوست نداریم پوست گوسفند به صورت نیمه ساخته و سالامبر و وتبلو از استان همدان خارج شود بلکه دوست داریم این محصول به کیف و کفش تبدیل و خارج شود.
ارزش افزوده چرم خامی که به کیف و کفش تبدیل می شود به جیب کشورهای خارجی می رود و تنها خستگی آن به جان دباغ ایرانی می ماند
وی با تاکید بر اینکه ارزش افزوده چرم خامی که به کیف و کفش تبدیل می شود به جیب کشورهای خارجی می رود و تنها خستگی آن به جان دباغ ایرانی می ماند؛ گفت: باید تولید به استاندارد جهانی برسد تا بتوان اجناس را صادر کرد و کشورهای دیگر نیز از این صنعت استفاده کنند.
صادرات چرم از همدان متوقف شده چراکه تولیدی وجود ندارد
گفتگو با مسئولان پیرامون وضعیت توجه به صنعت چرم در استان همدان گویای آن است که آنطور که باید به این موضوع توجه نمی شود تا آنجا که به گفته رئیس اتاق بازرگانی همدان صادرات چرم از همدان متوقف شده چراکه تولیدی وجود ندارد.
علی اصغر زبردست در این خصوص با بیان اینکه اگر تولید داشته باشیم صادرات هم انجام می شود، گفت: از آنجا که تولید نداریم و کارخانه های چرم تعطیل شده شاهد این امر نیستیم.
وی عنوان کرد: از دیرباز دو محصول فرش و پوست چرم در صنایع دستی همدان قدمت و سابقه دیرینه داشته و بر همین اساس سعی شده در تمام شرایط سخت اقتصادی این دو محصول به عنوان اصالت استان حفظ شوند
زبردست تاکید کرد: باید طرح ساماندهی منطقه ویژه چرم بر اساس برنامه زمان بندی اجرا شود.
مرکز بین کارگاهی اتحادیه کیف ، کفش و چرم استان همدان به همت اتحادیه تولید کیف، کفش و چرم و اداره کل آموزش فنی و حرفه ای راه اندازی شده است
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان همدان نیز در خصوص اقدامات انجام شده برای احیای صنعت چرم همدان بابیان اینکه صنعت چرم همدان قدمتی بسیار طولانی دارد که لازم است مجدد احیاء شود، گفت: مرکز بین کارگاهی اتحادیه کیف ، کفش و چرم استان همدان به همت اتحادیه تولید کیف، کفش و چرم و اداره کل آموزش فنی و حرفه ای راه اندازی شده است.
وهب مختاران افزود: این مرکز در راستای توسعه آموزش های مهارتی و با هدف کسب تجربه در محیط واقعی کار راه اندازی شده چراکه یکی از صنایعی که می تواند به اشتغال استان و حتی جذب گردشگر کمک کند تولید کفش و مصنوعات چرمی است.
مختاران افراد شاغل در این مرکز را ۱۸۰ نفر عنوان کرد و افزود: در این مرکز بین کارگاهی توانایی آموزش و ایجاد اشتغال برای افراد بیشتری مهیا است.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان همدان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه ابجاد خوشه چرم یک برنامه سه تا پنج ساله است، عنوان کرد: برای پیشبرد این طرح، اقدامات مطالعاتی به انجام رسیده است.
محمدرضا بادامی با اشاره به اینکه در این راستا امیال گام های مهمی برداشته شده است؛ اضافه کرد: دراین راستا، امسال بحث نمایشگاه چرم و ایجاد مرکزی نوآوری مدنظر است که اقداماتی برای تجهیز این دو موضوع درپیش گرفته شده است.
وی با بیان این موضوع عنوان کرد: این دو اقدام در راستای خوشه صنعتی چرم همدان در پیش گرفته شده است.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان همدان در ادامه صحبت های خود، با بیان اینکه در بحث طراحی، الگوسازی و غیره دستگاه هایی را که مورد نیاز بوده است، خریداری کرده ایم، تشریح کرد: در این راستا بیش از یک میلیارد تومان هزینه کرده ایم تا با توان اساتید این حوزه، شاهد پیش روی اقدامات مناسبی در حوزه چرم در استان باشیم.
در حال حاضر، در مراحل انتهایی اجرای نمایشگاه و مرکز نوآوری هستیم که طبق پیش بینی های به عمل آمده تا یک ماه آینده این اقدامات به نتیجه می رسد
بادامی با بیان این موضوع عنوان کرد: در حال حاضر، در مراحل انتهایی اجرای نمایشگاه و مرکز نوآوری هستیم که طبق پیش بینی های به عمل آمده تا یک ماه آینده این اقدامات به نتیجه می رسد.
تعداد یک هزار و ۲۰۰ کارگاه در حوزه چرم در استان همدان فعال است
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان همدان در بخش پایانی این گفتگو با بیان اینکه در استان همدان تعداد ۴۰ خوشه صنعتی وجود دارد، مطرح کرد: تعداد یک هزار و ۲۰۰ کارگاه در حوزه چرم در استان همدان فعال است.
به هر حال با اینکه ایران از کشورهای مطرح در تولید دام است اما نتوانسته در ارزآوری چرم موفق عمل کند در حالی که اگر چرم حمایت شود زمینه اشتغال بسیاری افراد جویای کار فراهم می شود.
البته نباید این موضوع هم در استان همدان از نظر دور داشت که مسئولان صنایع دستی استان حمایت از تولیدکنندگان را به بعد از پایان یافتن کرونا موکول کرده اند که هنوز نمی دانیم چه زمانی این امر محقق خواهد شد.
به گفته این مسئولان راه اندازی نمایشگاه تخصصی چرم در استان همدان همدان هم برای معرفی و عرضه محصولات پیش بینی شده که آغاز به کار آن نیز نامعلوم است و خبرهایی از تدوین استاندارد رشته چرم هم مخابره شده که اگر تدوین شود تولیدات چرم استان همدان استاندارد خواهد شد اما آنچه مسلم است اینکه همه این طرح و برنامه ها در حد وعده مانده و باید منتظر پایان یافتن کرونا بود تا شاید جامه عمل به تن کند.
نظر شما