بازار؛ گروه استانها: یکی از اهداف مکانیزاسیون در کشاورزی افزایش تولید و کسب سود بیشتر است. افزایش تولید با افزایش سطح زیرکشت و افزایش مقدار تولید در واحد سطح میسر می‌شود و مکانیزاسیون در پی اجرای هر دو روش است؛ یعنی از یک طرف با افزایش تعداد و ظرفیت ماشین‌ها و نیز احیای زمین‌های بایر، سنگلاخی و فقیر باعث افزایش سطح زیرکشت می‌شود.
از طرف دیگر مکانیزاسیون توانسته است با کاهش نیروی کارگری و انجام به‌موقع عملیات، کاهش چشمگیری در هزینه‌ها و افزایش درآمد داشته باشد که بهره‌وری و ظرفیت بالای ماشین در رسیدن به این هدف نقش عمده‌ای داشته است.
اصولاً مکانیزاسیون دنبال آن است که افزایش مقداری در هزینه‌ها باعث افزایش مقدار بیشتری در درآمد شود و باید به خاطر سپرد که بزرگترین عامل پذیرش اجتماعی یک ایده جدید و یا ماشین جدید مقدار هزینه آن و اثر آن بر درآمد است.
مکانیزاسیون در دنیا در دو بخش فنی و اقتصادی مطرح می‌شود. در بعد فنی آن، مسائل مربوط به ماشینی کردن کشاورزی و در بعد اقتصادی، مدیریت مناسب برای افزایش درآمد و کاهش هزینه‌ها مدنظر قرار می‌گیرد. اما متأسفانه مکانیزه شدن کشاورزی در ایران و به ویژه خراسان جنوبی مغفول مانده است و افرادی که مخترعین ماشین‌های مکانیزه کشاورزی در ایران هستند این موضوع را یک ضعف در چرخه تولید و اقتصاد می‌دانند که لازم است مسئولان بیشتر به آن توجه کنند.
در همین راستا با «امیرحسن اسعدیان»، مخترع یک ماشین برای برداشت زغفران که محصول استراتژیک خراسان جنوبی است، گفت‌وگو کردیم. همچنین او عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند در رشته گیاهان دارویی است.
چه دستاوردها و اختراعاتی داشته‌اید؟
تاکنون دو دستگاه تولید شده که در حوزه بیوتکنولوژی است و برای بارور کردن و کلونی استفاده می‌شود که اکنون بر روی گیاهان در حال انجام است و برگزیده جشنواره خوارزمی نیز شده‌ایم. مهمترین دستگاه تولید شده در بخش محصولات استراتژیک استان، زعفران است.
درباره دستگاه خود در حوزه زعفران توضیح دهید؟
از آنجایی که دستگاه‌های تولید شده در بخش بیوتکنولوژی اقتصادی نبود به سمت تجاری سازی و چرخه اقتصاد رفتیم که در همین راستا شرکت کیان فناور فردای شرق را تأسیس و در سال ۸۸ تحقیقات خود را برای تولید کمباین زعفران شروع کردیم که شامل برداشت، پاک کردن و خشک کردن، در همان زمین بود که البته تاکنون اجرایی نشده است و فقط دستگاه برداشت زعفران به مرحله بهره‌برداری رسیده است، که از سال ۹۶ تا ۹۸ به صورت کارگاهی تولید شد و از سال ۹۸ تولید آن به صورت صنعتی انجام می‌شود. همچنین دو نوع دستگاه برداشت زعفران را وارد بازار کرده‌ایم که یکی کوله‌پشتی و دیگری ارابه‌ای است، کوله‌پشتی در تمام مزارع امکان استفاده را دارد ولی ارابه‌ای فقط مختص کشت ردیفی است. قیمت تمام شده آن برای ما حدود ۲۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است و به خریدار حدود ۳۱ میلیون تومان البته مدل ۱۴۰۰ را به می‌فروشیم.
دلیل اینکه باقی طرح تاکنون انجام نشده چه بود؟
محدودیت تحقیق داریم چرا که زمان برداشت زعفران در کل می‌توان گفت ۳۰ تا ۴۰ روز است که این روند برای انجام تحقیقات بسیار اندک است، هر سال بخشی از تحقیقات انجام می‌شود و باید منتظر سال بعد برای باقی پروژه باشیم، به همین دلیل هنوز موفق به اجرای کامل طرح کمباین زعفران نشده‌ایم.
اشتغال‌زایی شما در چه حد است و فروش دستگاه بیشتر برای داخل ایران است یا خارج؟
اشتغال‌زایی مستقیم ما ۶ نفر است ولی به صورت غیرمستقیم ۵۰ نفر با شرکت همکاری می‌کنند. البته این نکته لازم است گفته شود که ما از ظرفیت خالی دیگر صنایع چه داخل و چه خارج استان استفاده می‌کنیم چرا که برخی از قطعات آن لازم است که توسط دیگر صنایع تولید شود ولی میکس کردن آن کامل در استان انجام می‌شود.
فروش دستگاه‌ها نیز بیشتر در داخل ایران انجام می‌شود و به تمام کشور ارسال دارم چرا که ایران بیشترین سطح تولیدی در جهان را دارد. البته به برخی از کشورها مانند افغانستان صادرات دشته‌ایم. هر سال بیش از ۲۰۰ دستگاه به فروش می‌رسد ولی امسال به دلیل کاهش عملکرد زعفران به دلیل مشکلاتی که وجود داشت فروش ما نیز کاهش داشت و فقط ۷۰ دستگاه به فروش رسید.
مشکلات شما در این مسیر چه بود و حمایت‌ها چگونه است؟
یکی از مشکلات عمده ما فرهنگ‌سازی در بین کشاورزان است، به دلیل اینکه برای استفاده از این دستگاه‌ها نیاز است که زمین کاملاً صاف باشد که در استان ما اکثراً اینگونه نیست، که اگر این مشکل برطرف شود مسائل دیگر اهمیتی ندارد.
تاکنون هیچ حمایتی از هیچ کجا دریافت نکرده‌ایم و هزینه‌ها کاملاً شخصی بود و به دلیل تورم هم مشکلات فراوانی در این مسیر داشتیم و تنها حمایت این بود که در پارک علم و فناوری مستقر بودیم و از طریق معاونت علمی ریاست جمهوری یک مبلغ برای سرمایه در گردش دریافت کرده‌ایم.
زعفران کاران به چه دلیل نیاز است که این دستگاه را خریداری کنند؟
این دستگاه چرخه اقتصادی و سوددهی کشاورزان را افزایش می‌دهد. به این صورت که زعفران در یک پیک خاص برداشت می‌شود و به همین دلیل بخشی از محصول به دلیل سرمازدگی و برداشت ناصحیح از بین می‌رود، که این دستگاه با برداشت سریع این مشکل را برطرف می‌کند و دیگر ضایعات نخواهیم داشت.
همچنین برای برداشت زعفران، کارگر گرفته می‌شود که در ابتدا هزینه روزانه آنها به این صورت است که با برداشت ۵ کیلو زعفران یک کیلو از کارگر است و در روزهای پایانی برداشت هم ۲ به یک می‌شود، که برای کشاورز بسیار هزینه در بردارد و با این دستگاه‌ها دیگر نیاز به کارگر وجود ندارد و این بخش کامل از هزینه‌های آنها کاسته می‌شود.
با افزایش برداشت و کاهش هزینه‌ها کشاورزان بسیاری ترغیب به توسعه سطح زیرکشت نیز شده‌اند چرا که دیگر هزینه‌های جاری را ندارند و با افزایش سطح، فروش بیشتری خواهند داشت و دیگر نگران خراب شدن محصول و هزینه‌های کارگر نیستند.
اهمیت مکانیزه شدن کشاورزی را در چه می‌دانید؟
مکانیزاسیون در ایران به ویژه در خراسان جنوبی بسیار ضعیف است که همین موضوع باعث کاهش برداشت می‌شود، این موضوع باعث این می‌شود که چرخه تولید تا برداشت و فروش معیوب باشد و آنچنان که باید سود لازم به جیب کشاورز نمی‌رود.
نکته مهمی در بخش مکانیزه کردن بخش کشاورزی به ویژه گیاهان دارویی وجود دارد این است که در صادرات بین المللی خریداران جهانی به استانداردهای بهداشتی بسیار اهمیت می‌دهند و در بازار جهانی به دلیل برداشت دستی محصولات به ویژه زرشک، زعفران و عناب در خراسان جنوبی قیمت پایین‌تری گفته می‌شود چرا که بر اساس اصول بهداشتی برداشت با دست باعث ورود باکتری‌هایی می‌شود.
با رونق بخشیدن به صنعت مکانیزه شدن در کشاورزی شاهد رشد و رونق صادرات و ارزآوری بیشتر خواهیم بود چرا که در جهان اکنون کشاورزی کامل به سمت مکانیزه شدن پیش رفته است و انسان در آن نقشی ندارد و سود بیشتری در این صنعت حاصل می‌شود.
نظر شما