مهاجرت نخبه های فرش ایرانی| حقوق طراح فرش در ترکیه ۱۷ برابر ایران

بازار؛ گروه اصناف و بازرگانی: پای  فراز مغزها به صنعت فرش هم کشیده شده است. آنگونه که فعالین صنعت فرش می گوید نخبه های صنعت فرش در حال کوچ از ایران هستند  و کشورهایی همچون ترکیه، هند و پاکستان در حال جذب طراحان و بافنده های ایرانی هستند.  علی فرهی یکی از تولیدکنندگان فرش ماشینی در اینباره به بازار می گوید: حقوق یک طراح فرش ایرانی در ترکیه ماهانه دست کم ۳ هزار دلار است در حالیکه سطح درآمدها در ایران بسیار پایین بوده و متوسط دریافتی یه نفر معمولا ۵ میلیون تومان است. یک حساب کتاب ساده نشان می دهد که یک طراح فرش در کشور همسایه ایران(با فرض دلار ۲۸ هزار تومانی) چیزی حدود ۸۴ میلیون تومان یعنی حدود ۱۷ برابر یک کارگر ایرانی درآمد دارد. البته جالب است که بدانید معمولا هزینه اسکان  و حتی در برخی موارد مواد غذایی را نیز شرکت های ترک خود عهده دار می شوند.

حقوق یک طراح فرش ایرانی در ترکیه ماهانه دست کم ۳ هزار دلار است در حالیکه  متوسط دریافتی یک نفر معمولا ۵ میلیون تومان است.  با این اوصاف یک طراح فرش در کشور همسایه ایران (با فرض دلار ۲۸ هزار تومانی) چیزی حدود ۸۴ میلیون تومان یعنی حدود ۱۷ برابر یک کارگر ایرانی درآمد دارد

صادرات ۱۱۰ میلیون دلاری فرش ماشینی
صادرات فرش  ایران روزهای بدی را پشت سر می گذارد. بر اساس  جدید ترین آمار اعلامی از طرف مهدی صادقی نیارکی معاون وزیر صمت در ۶ ماه نخست سال جاری ۲۸ هزار تن فرش ماشینی معادل ۱۱۰ میلیون دلار صادر شده است. برای درک سهم ناچیز ایران از بازار جهانی فرش باید  بدانید که ترکیه سالانه چیزی حدود ۲  میلیارد دلار  درآمد تنها از محل صادرات فرش های ماشینی خود به دست می آورد. البته اوضاع صادرات فرش دست باف هم چنگی به دل نمی زند. میری، عضو هیات مدیره اتحادیه تولید کنندگان و صادرکنندگان توضیح داده است که در سه ماهه نخست امسال براساس آمار گمرک ارزش صادرات فرش دستباف ۸ میلیون و ۹۰۰ میلیون دلار بوده است.

 او همچنین  تاکید کرد: وقتی مسئولان عالی رتبه کشور با این ارقام ناچیز در حوزه صادرات فرش مواجه می‌شوند، تصور می‌کنند که نباید به این حوزه اهمیت دهند در حالی که اهمیت ارزآوری فرش باید در درجه دوم باشد و در درجه اول موضوع اشتغال در این صنعت مورد اهمیت قرار گیرد. عضو هیات مدیره اتحادیه تولید کنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف بیان داشت: البته اشتغال در صنعت فرش نیز مستلزم آن است که نگاه درستی به موضوع صادرات فرش دستباف داشته باشیم که این اتفاق متاسفانه تاکنون نیفتاده است و حتی در برنامه‌های پیشنهادی وزیر صمت برای معرفی خود به مجلس نیز موضوع فرش مطلقا دیده نشد و کلمه‌ای از فرش در برنامه‌های وزیر جدید صمت ذکر نشده است. البته با توجه به برنامه وزیر صمت به نظر می‌رسد دغدغه وی بیشتر حوزه صنعت است زیرا در حوزه تجارت خارجی و صادرات نیز برنامه خاصی ارائه نکرده‌اند.

متاسفانه پای فرار مغزها به صنعت فرش هم باز شده است چرا که در بازارهای بین المللی بهای بیشتری به فعالین این صنعت داده می شود

پای فرار مغزها به صنعت فرش هم باز شد
در سایه بی توجهی مسئولین به صنعت فرش و البته تحریم های اقتصادی سهم ایران از بازار جهانی فرش هر روز کم و کم تری می شود. رقبای ایران که پیش از این طرح های ایرانی را ربوده بودند و با تکیه بر کپی کاری از فرش های ایرانی سعی داشتند که جای خالی ایران در بازارهای جهانی را پرکنند، حالا پا را فراتر گذشته و مشغول جذب نخبه های فرش ایران هستند. علی فرهی تولیدکننده فرش در اینباره می گوید : ترک ها ماشین آلات ریز بافت که برای تولید فرش های ۱۵۰۰ شانه استفاده می شوند را خریداری کرده اند اما از آنجاییکه طراحان این کشور آشنایی لازم را با این نوع فرش ها ندارند در حال جذب طراح های ایرانی هستند.

او با بیان اینکه طراح های ایرانی در این کشور درآمد خوبی را دارند، ادامه داد : یک طراح فرش در این کشور دست کم ۳ هزار دلار درآمد به اضافه هزینه های اسکان و زندگی را دریافت می کند. بسیاری از طرح های حتی شده برای مدتی کوتاه دنبال کار کردن در این کشور هستند  و این مساله تهدید جدی برای این هنر صنعت ایرانی است.  

جدای از این طراحان فرش گفته می شود که برخی از تولیدکنندگان فرش هم در حال مهاجرت به کشورهایی هستند که در آنها خبری از تحریم ها نیست.

سعید منزوی زاده تولید کننده و صادرکننده  فرش در اینباره به بازار می گوید: متاسفانه پای فرار مغزها به صنعت فرش هم باز شده است چرا که در بازارهای بین المللی بهای بیشتری به فعالین این صنعت  داده می شود.

 او همچنین به چالش های تولیدکننده های فرش در صادرات محصولات خود می گوید : به دلیل نبود تحریم ها عملا فعالیت برای فعالین صنعت فرش در سایر کشورها راحت تر بوده و دیگر نیازی نیست که برای صادرات محصولات خود مدام به دنبال راهی برای دور زدن تحریم ها باشند.

غلامحسین شافعی، رییس اتاق بازرگانی ایران  پیشتر در اینباره گفته بود که با کمال تاسف در طول ۳۰ یا ۴۰ سال گذشته، بسیاری از فرشبافان و متخصصین ما را به برخی از کشورها از جمله چین و پاکستان بردند و می‌توان گفت صنعت فرش دستباف ایران را ربودند.

او همچنین  توضیح داد: از آنجا که عوامل تولید فرش دستباف در چین و پاکستان بسیار کمتر از ایران و قیمت تمام‌ شده آن پایین‌تر از ایران است؛ ما در میدان رقابت با مشکل مواجه می‌شویم.

به نظر می‌رسد بازار جهانی فرش حالا برند شناخته‌شده خود یعنی فرش ایرانی را فراموش کرده و کپی فرش‌های ایرانی، که در چین و پاکستان و حتی افغانستان تولید می‌شوند، در حال گرفتن بازار هستند. با این وجود هنوز برخی دولتمردان صدای زنگ‌های خطر را نشنیده‌اند.